Լուրջ հիւանդութիւններ ունեցող մարդոց լայն շրջանակ մը, ներառեալ անոնք որոնք ունին սրտի հիւանդութիւն, շաքարախտ, բարձր արեան ճնշում և հեղձանք, աւելի շատ վտանգի տակ կը գտնուին եթէ վարակուին ՔՈՎԻՏ-19-ով: Ժահրին դէմ ախտամերժ դրութեան հակազդեցութեան պատճառով, ժահրը կը քայքայէ թոքի հիւսուածքը և կ'աւելցնէ ներքին բորբոքումը:
Աշխարհի տարածքին, ՔՈՎԻՏ-19 հիւանդներու 70 տոկոսը, որոնց վիճակը ծայրայեղ ծանր էր, ուղեկցող հիւանդութիւններ ունէին:
ՔՈՎԻՏ-19-ի համար, ուղեկցող առողջական ամենաճգնաժամային խնդիրները հետեւեալներն են՝ մնայուն թոքի հիւանդութիւններ, հեղձանք, սրտի հիւանդութիւն, շաքարախտ, լեարդի և երիկամունքի հիւանդութիւններ, և բոլոր բուժումները և դեղերը որոնք կը տկարացնեն ախտամերժ դրութիւնը, ինչպէս քաղցկեղի կամ փոխպատուաստումէ ետք բուժումները:
Հեղձանք (Ասթմա)
Հեղձանքը շնչառական վիճակ մըն է որու պատճառն է շնչուղիներու չափէն աւելի զգայնութիւնը և բորբոքումը, հետեւեալ ախտանշաններով՝ հազ, հզզիւն, կուրծքի պրկութիւն և դժուարաշնչութիւն: Կ'ենթադրուի որ ներկայիս Աւստրալիոյ բնակչութեան 11 տոկոսը ունին այս հիւանդութիւնը: Բնիկ աւստրալիացիներ աւելի հաւանական է որ տեղեկացնեն որ հեղձանք ունին քան ոչ բնիկ աւստրալիացիները: Հեղձանքի նոպայի մը պատճառ կրնայ դառնալ որեւէ բան որ կը գրգռէ շնչուղիները: Մարդիկ որոնք հեղձանքէ կը տարապին, աւելի ուշադիր պէտք է ըլլան որովհետեւ ՔՈՎԻՏ-19 կը հարուածէ նաեւ շնչուղիները:
Թոքի այլ հիւանդութիւններ
Աւստրալիոյ մէջ հեղձանքէ բացի թոքի այլ գերիշխող հիւանդութիւններն են՝ asbestosis, bronchiectasis, cystic fibrosis, փքուռոյց, թոքի քաղցկեղ, pleural effusion, թոքափառատապ, շնչառական սիլիքոզ և թոքախտ:
Սրտի Հիւանդութիւն
Համաշխարհային հետազոտութիւնը ցոյց կ'ուտայ որ մարդիկ որոնք սրտանոթային հիւանդութիւն ունին, աւելի շատ վտանգի տակ կը գտնուին ՔՈՎԻՏ-19-ով մահանալէ քան սովորական բնակչութիւնը, ոչ անոր համար որ վարակուելու աւելի հաւանականութիւն ունին, այլ որովհետեւ աւելի շատ հաւանականութիւն ունին լուրջ հիւանդութեամբ մը հիւանդանալու: ՔՈՎԻՏ-19 պատճառ կը դառնայ սրտի մկանի սուր բորբոքումի որ իր կարգին պատճառ կը դառնայ սրտի վնասի և կ'առաջացնէ սրտի կաթուած:
Առողջ կենցաղ մը էական է՝ մարզանք ընել, հաւասարակշռուած սնունդ ստանալ, ջուր խմել և լաւ քնանալ: Համաշխարհային Առողջապահութեան Կազմակերպութիւնը կ'առաջարկէ շաբաթական 150 վայրկեան չափաւոր-ուժգնութեան կամ 75 վայրկեան կորովի-ուժգնութեան ֆիզիքական գործունէութիւն:
Շաքարախտ
Շաքարախտ ունեցող մարդիկ յաւելեալ առողջական մարտահրաւէրներ կը դիմագրաւեն: Շաքարախտ Աւստրալիա կը յանձնարարէ ստանալ հարբուխի պատուաստը, ունենալ հիւանդութեան օրուայ կառաւարումի ծրագիր մը և կարգաւորել արեան կլուքոզի մակարդակը: Շաքարախտ ունեցող մարդիկ հարբուխի հետեւանքով աւելի սուր բարդութիւններու աւելի շատ վտանգի տակ կը գտնուին և աւելի հաւանական է որ լուրջ շնչառական հիւանդութիւններ ունենան քան մարդիկ որոնք շաքարախտ չ'ունին: Շաքարախտը պատճառ կը դառնայ որ վարակամերժ դրութիւնը չկարենայ դիմակայել ժահրային վարակումներուն և թոքերուն մէջ հնարաւոր երկրորդական պակդէրիական վարակումին: 2-րդ տիպի շաքարախտով հիւանդներ շատ գէր են և չափէն աւելի գէրութիւնը լուրջ վարակումներու վտանգաւոր գործօն է:
Լեարդի հիւանդութիւններ
Մարդիկ որոնք կ'ապրին լերդաբորբ B կամ C- ով, կամ որեւէ այլ լեարդի հիւանդութեամբ պէտք է օգտագործեն նոյն պաշտպանիչ միջոցները որ խորհուրդ կը տրուի ընդհանուր բնակչութեան: Աչալուրջ եղէք և հետեւեցէք յանձնարարուած միջոցներուն պաշտպանելու համար ինքզինքնիդ ՔՈՎԻՏ-19-ի դէմ: Լեարդի զգալի հիւանդութեամբ մարդոց խորհուրդ կը տրուի որ ընդունին պատուաստներ հարբուխի և pneumococcal հիւանդութեան դէմ:
- Յաւելեալ տեղեկութիւն լերդաբորբի և ՔՈՎԻՏ-19-ի մասին անգլերէնով այստեղ
- Յաւելեալ տեղեկութիւն ՔՈՎԻՏ-19 և մնայուն լերդաբորբ B-ի մասին այստեղ
- Յաւելեալ տեղեկութիւն ՔՈՎԻՏ-19 և մնայուն լերդաբորբ C-ի մասին այստեղ
Երիկամունքի հիւանդութիւն
Երիկամունքի հիւանդութիւն ունեցող մարդիկ պէտք է ուշադիր ըլլան, որ ինչպէս հարբուխին հետ, անոնք քորոնա ժահրին հետեւանքով աւելի ծանր ախտանիշներու և բարդութիւններու աւելի շատ վտանգի տակ կը գտնուին: ՔՈՎԻՏ-19 կրնայ ազդել երիկամունքի աշխատանքին վրայ եթէ հիւանդը ինքզինքը լաւ չի զգար, ջրազրկուած է կամ երկրորդական վարակում ունի:
Քաղցկեղի բուժում
Քաղցկեղ ունեցող մարդոց վարակամերժ դրութիւնը աւելի տկար կ'ըլլայ և պէտք է շարունակեն հետեւիլ առողջապահութեան խնամքի իրենց մասնագէտներու յատուկ խորհուրդին և զգուշութեան, բուժումի ժամանակ և վերջը, նուազեցնելու համար վարակումի վտանգը: Կենսական է տուն մնալ որչափ կարելի է շատ և խուսափիլ ոչ անհրաժեշտ ճամբորդութիւններէ և հանրային փոխադրամիջոցներէ: Հիւանդի վարակամերժ դրութիւնը, նման կացութեան մէջ կը գտնուի ինչ որ փոխպատուաստումի գործողութենէ ետք խնամքի ժամանակ:
Աւստրալիոյ մէջ մարդիկ պէտք է նուազագոյնը 1,5 մեդր հեռու մնան ուրիշներէ: Քննեցէք ձեր նահանգի սահմանափակումները հաւաքոյթներու վերաբերեալ:
Քորոնա ժահրի ստուգումը այժմ մատչելի է Աւստրալիոյ տարածքին: Եթէ պաղառութեան կամ հարբուխի ախտանշաններ ունիք, ստուգում կազմակերպեցէք հեռաձայնելով ձեր բժիշկին կամ Քորոնավայրըս Առողջութեան Տեղեկութեան Թէժ Գիծին 1800 020 080.
Դաշնակցային կառավարութեան քորոնա ժահրը յայտնաբերող հաւելուածը COVIDSafe կարելի է ներբերել ձեր հեռաձայնի app store-էն:
SBS յանձնառու է տեղեկացնելու Աւստրալիոյ տարբեր համայնքները ՔՈՎԻՏ-19-ի վերջին զարգացումներու մասին: Լուրեր և տեղեկութիւն կը տրամադրուի 63 լեզուներով՝ sbs.com.au/coronavirus.
