شناسایی یک مورد ابتلای دوباره کووید-۱٩ از سوی گروهی از محققان دانشگاه هنگ کنگ موجب نگرانی درباره دوام آنتیبادی/پادتن این ویروس در سیستم ایمنی افراد گردیده است.
کیلوین کای-وانگ تو، میکروبشناس دانشکده طبابت دانشگاه هنگ کنگ و نویسنده ارشد گزارش این یافتهها گفت: «مطالعات ما ثابت میکنند که ایمنی بدن در برابر کووید مادامالعمر نیست، [بلکه] در واقع، ابتلای دوباره میتواند خیلی زود اتفاق بیفتد».
او گفت: «بیماران کووید-۱٩ نباید خیال کنند که بعد از بهبود یافتن دوباره آلوده نمیشوند».
وی توصیه میکند حتا کسانی که موفق به شکست دادن ویروس شده نیز باید مسایل فاصلهگیری اجتماعی، پوشیدن ماسک و بهداشت دست را رعایت کنند و در صورت ظهور دوباره علایم، آزمایش بدهند.
پژوهشگران زمانی این مورد را شناسایی کردند که اوایل ماه جاری یک فرد ٣٣ ساکن هنگ کنگ هنگام بازگشت از اروپا در میدان هوایی دوباره مبتلا به ویروس کرونا تشخیص شد.
این در حالی است که این فرد چهارونیم ماه قبل نیز به کووید-۱٩ مبتلا و از آن بهبود یافته بود.
آقای تو و تیمش برای اینکه دریابند آیا همان ابتلای اولی در این شخص دوباره عود کرده یا از نو مبتلا شده، توالی ژنوم یا کد ژنتیکی هر دو ویروس را با هم مقایسه کردند.
اما نشانههای زیستی هر دو ویروس «کاملا متفاوت» و متعلق به دو سلسله یا کلادهای (شاخهها) مختلف بودند.
توالی ژنوم اولی به تباری شباهت داشت که در ماههای مارچ و اپریل جمعآوری شده بودند، و دومی با ویروسی مطابقت داشت که در اروپا ثبت شده، جایی که بیمار اخیراً در ماههای جولای و آگست از آن بازدید کرده بود.
تو گفت: «ویروس همواره تغییر شکل میدهد. امکانش خیلی کم است که بیمار در جریان عفونت اولی به ویروس دوم هم آلوده شده باشد».
همچنین نمونه خونی که اندکی بعد از آزمایش مثبت این فرد در میدان هوایی گرفته شده، حاوی هیچگونه آنتیبادی نبوده که نشانه اضافهای است از اینکه امکان ندارد ویروس دوم ماهها بدون شناسایی شدن در بدن او مانده باشد.

صف ساکنان هنگ کنگ برای دریافت کیت آزمایش کووید-۱٩. Source: EPA
جفری باریت، مشاور ارشد علمی پروژه ژنوم کووید-۱٩ در پژوهشگاه ویلکم سنگر (Welcome Sanger Institute) گفت: «به یقین که این یکی نسبت به گزارشهای قبلی شواهد قویتری از مبتلا شدن دوباره دارد، زیرا این مطالعه برای جداسازی هر دو عفونت از توالی ژنوم استفاده میکند».
تا هنوز چندین مورد مشکوک ابتلای دوباره شناسایی شدهاند، اما در هیچکدام از آن موارد امکان اینکه ویروس در بدن نهفته مانده و بعد از هفتهها یا ماهها دوباره عود کرده باشد، رد نشده بود.
اما با یافتههای مطالعه جدید، که قرار است گزارش آن پس از بازخوانی از سوی محققان دیگر در مجله طبابت «بیماریهای عفونی بالینی» منتشر شود، دیدگاه کارشناسان نسبت به مسأله دوام ایمنی بدن نسبت به این ویروس تغییر کرده است.
دیوید استرین، استاد ارشد بالینی در دانشکده طبابت دانشگاه اکستر گفت: «این یافتهها به دو دلیل نگرانکننده هستند: نشان میدهند که عفونتهای قبلی مصئون نیستند. همچنین این احتمال را ایجاد میکند که ممکن است واکسیناسیون امیدی را که منتظر آن بودیم، فراهم نکند».

A sign reminding the public to wear face masks as a preventive measure in Hong Kong (AAP) Source: Sipa USA Miguel Candela / SOPA Images/Sip
او افزود، اگر آنتیبادیها مصئونیت پایدار نداشته باشند، «ما برای بازگشت به زندگی عادی باید به یک استراتژی نزدیک به نابودی کامل ویروس برگردیم».
در همین راستا، آقای تو گفت دانشمندانی که روی واکسین کار میکنند، نه تنها باید به واکنش ایمنی آن، بلکه به ماندگاری مصئونیت آن نیز توجه کنند.
با این حال، شماری از محققان نیز میگویند که امکان دارد مورد شناسایی شده یکی از موارد خیلی نادر باشد.