از رهایی گروگان‌ها تا بازسازی تحت نظارت هیئت بین‌المللی؛ جزئیات طرح ۲۰ ماده‌ای امریکا برای غزه

طرح امریکا شامل آتش‌بس، رهایی گروگان‌ها توسط حماس در طول ۷۲ ساعت، خلع سلاح حماس و خروج تدریجی اسرائیل از غزه است.

Deputy prime minister Richard Marles says Australia supports US president Donald Trump's ceasefire plan for Gaza, which Israel has accepted but Hamas has not responded to yet. Source: AAP / Bruno Press/ABACA/PA

برای شنیدن خبرها، گزارش‌ها و مطالب بیشتر این‌جا کلیک کنید.

پس از روزها گمانه‌زنی کاخ سفید یک طرح ۲۰ ماده‌ای برای پایان دادن به جنگ نزدیک به دو ساله در غزه، رهایی گروگان‌های اسرائیلی و تعیین آینده غزه را نشر کرد.

بنیامین نتنیاهو صدراعظم اسرائیل در کنار دونالد ترمپ رئیس‌جمهور امریکا در کاخ سفید روز سه‌شنبه، از این طرح بطور محتاطانه حمایت کرد. او گفت، اگر حماس این طرح را رد و یا با آن مخالفت کرد؛ اسرائیل آماده است "کار را خودش تمام کند".

طرح ۲۰ ماده‌ای که ترمپ آن را برای رهبران عرب نیز فرستاده است شامل آتش‌بس، رهایی گروگان‌ها توسط حماس، خلع سلاح حماس و خروج تدریجی اسرائیل از غزه است.

در تغییر مهمی نسبت به اهداف ظاهری پیشین ترمپ؛ فلسطینی‌ها مجبور به ترک غزه نخواهند شد و بجای آن، سند می‌گوید: «ما مردم را تشویق خواهیم کرد که بمانند و فرصت ساختن غزه بهتر را داشته باشند.» همچنین اسرائیل از ضمیمه کردن یا اشغال غزه منع شده است.

اداره غزه نیز توسط یک "هیئت بین‌المللی صلح" تحت رهبری ترمپ نظارت خواهد شد. 

نتنیاهو گفت که این طرح "اهداف جنگی ما را تأمین می‌کند"؛ در حالی که ترمپ امیدوار است حماس نیز از آن حمایت کند.

ترمپ گفت که تائید تمام طرف‌ها "بسیار نزدیک" است.

یک مقام آگاه از جریان گفتگوها به خبرگزاری فرانسه گفته است که میانجی‌گران قطری و مصری روز دوشنبه با حماس دیدار کردند تا این طرح را به گروه مسلح فلسطینی ارائه کنند.

این مقام نه خواسته نامش افشا شود گفته است: «مذاکره‌کنندگان حماس گفتند که طرح را با حسن نیت بررسی کرده و پاسخ خواهند داد.»

اما جزئیات مهم این طرح تا هنوز روشن نشده است.

نتنیاهو به خبرنگاران تأکید کرد که نیروهای اسرائیلی "برای آینده قابل پیش‌بینی" مسوول امنیت غزه باقی خواهند ماند.

او همچنین تردید کرد که آیا به مقام‌های تشکیلات خودگردان فلسطین، که کرانه باختری را اداره می‌کنند، نقش مدیریتی در غزه داده شود یا خیر.

«غزه یک اداره صلح‌آمیز و مدنی خواهد داشت که نه توسط حماس و نه توسط تشکیلات خودگردان اداره می‌شود.»

نسخه ویرایش شده طرح ۲۰ ماده‌ای قرار ذیل است:

بازسازی به نفع مردم غزه

1. غزه یک منطقه ضد رادیکالیزم و عاری از ترور خواهد بود که برای همسایگانش تهدیدی ایجاد نکند.
   
2. غزه به نفع مردم غزه بازسازی خواهد شد.
   
3. اگر هر دو طرف توافق کنند، جنگ فوراً پایان خواهد یافت. نیروهای اسرائیلی به خط توافق‌شده برای رهایی گروگان‌ها بازخواهند گشت و تمام عملیات نظامی متوقف و خطوط جنگی تا تکمیل خروج مرحله‌وار منجمد خواهد شد.
   
4. در طول ۷۲ ساعت از پذیرش عمومی این توافق توسط اسرائیل، تمام گروگان‌ها اعم از زنده و وفات‌شده، بازگردانده خواهند شد.
   
5. پس از بازگشت تمام گروگان‌ها، اسرائیل ۲۵۰ زندانی با حکم حبس ابد و ۱۷۰۰ فلسطینی که پس از ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ بازداشت شده‌اند، شامل تمام زنان و کودکان را آزاد خواهد کرد. برای هر گروگان اسرائیلی که بازگردانده شود، اسرائیل پیکر ۱۵ فلسطینی فوت‌شده را در اختیار آن‌ها خواهد گذاشت.
   
6. گپس از بازگشت گروگان‌ها، اعضای حماس که خلع سلاح شده و پذیرای همزیستی مسالمت‌آمیز شوند، مورد عفو قرار خواهند گرفت. در حالی که کسانی که بخواهند غزه را ترک کنند، اجازه عبور مصوون به خارج برای‌شان داده خواهد شد.
   
7. با پذیرش این توافق، کمک‌های کامل فوراً وارد غزه خواهد شد.
   
8. ورود و توزیع کمک‌ها در غزه بدون مداخله ادامه خواهد یافت.
   

   غزه تحت نظارت هیئت صلح

9. غزه توسط یک کمیته تکنوکرات فلسطینی موقت که خدمات عامه را مدیریت می‌کند، اداره خواهد شد. این کمیته تحت نظارت یک هیئت بین‌المللی موقت؛ هیئت صلح، خواهد بود که رهبری آن با ترمپ است و شامل رهبرانی مانند تونی بلیر صدراعظم پیشین بریتانیا خواهد بود. این هیئت بر بازسازی غزه نظارت و بودجه فراهم می‌کند تا تشکیلات خودگردان اصلاح‌شده آماده کنترول غزه شود.
   
10. یک طرح توسعه اقتصادی ترمپ در غزه را از طریق یک پنل کارشناسان بازسازی تطبیق خواهد شد. پیشنهادهای سرمایه‌گذاری بین‌المللی با چارچوب‌های جدید امنیتی و حکومتی ترکیب خواهد شد تا سرمایه جذب، شغل ایجاد و آینده‌ای امیدوارکننده برای غزه فراهم شود.
    
11. یک منطقه اقتصادی خاص ایجاد خواهد شد که شامل تعرفه‌های ترجیحی و دسترسی برای کشورهای شرکت‌کننده باشد.
    
12. هیچ‌کس مجبور به ترک غزه نخواهد شد و کسانی‌که بخواهند بروند، آزاد هستند و آزاد خواهند بود که بازگردند. مردم تشویق خواهند شد که بمانند و فرصت ساخت غزه بهتر را داشته باشند.
    
13. حماس و سایر گروه‌ها هیچ نقشی در اداره غزه نخواهند داشت و همه زیربناهای نظامی و تروریستی تخریب خواهند شد. غزه تحت نظارت برنامه خلع سلاح عمومی قرار می‌گیرد و سلاح‌ها از طریق برنامه خرید و بازسازی بین‌المللی بازگردانده می‌شوند. غزه جدید بر رشد اقتصادی و همزیستی مسالمت‌آمیز با همسایگان تمرکز خواهد کرد.
    
14. شرکای منطقه‌ای تضمین خواهند کرد که حماس و سایر گروه‌ها به تعهدات خود عمل کرده و غزه جدید هیچ تهدیدی برای همسایگان یا مردم خود ایجاد نکند.
    
15. امریکا با شرکای عرب و بین‌المللی یک نیروی موقت بین‌المللی ثبات یا International Stabilisation Force در غزه مستقر خواهد کرد. این نیرو، پولیس فلسطینی را آموزش، با اردن و مصر هماهنگ و با اسرائیل و مصر همکاری خواهد کرد تا سرحدات مصوون، از قاچاق سلاح جلوگیری و جریان مصوون اجناس برای بازسازی غزه تضمین شود.
    

    "اسرائیل غزه را اشغال یا ضمیمه نمی‌کند"

16. اسرائیل غزه را اشغال یا با خاک خود ضمیمه نخواهد کرد. اردوی اسرائیل مرحله‌وار عقب‌نشینی خواهد کرد و از مناطقی‌که عقب نشینی‌کند را به نیروی موقت بین‌المللی ثبات می‌سپارد. این روند تا زمانی‌که خروج کامل انجام و غزه تهدیدی برای اسرائیل ایجاد نکند، ادامه خواهد داشت. یک منطقه امنیتی حایل محدود باقی خواهد ماند تا غزه از تهدیدات تروریستی تازه مصوون باشد.
    
17. اگر حماس این طرح را به تأخیر انداخته یا رد کند، اقدامات فوق از جمله عملیات افزایش یافته در مناطق عاری از ترور ادامه خواهد یافت.
    
18. یک روند گفتگوی بین‌الادیانی بر اساس ارزش‌های تساهل و همزیستی مسالمت‌آمیز ایجاد خواهد شد تا ذهنیت‌ها و روایت‌های فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها تغییر کند و مزایای صلح تبیین شود.
    
19. با پیشرفت بازسازی غزه و اصلاحات تشکیلات خودگردان فلسطین، شرایط ممکن است مسیر قابل اعتماد برای تعیین سرنوشت و تشکیل دولت فلسطین فراهم کند.
    
20. امریکا گفتگوی میان اسرائیل و فلسطینی‌ها برقرار خواهد کرد تا افق سیاسی برای همزیستی صلح‌آمیز و آباد توافق شود.

Palestinians continue to flee toward the central areas of Gaza Strip due to intensified Israeli military attacks in northern Gaza. Many Palestinian families are struggling to survive in makeshift tents set up along streets and the shoreline of Nuseirat Refugee Camp. Source: Getty / Anadolu

اسرائیل از ۷ اکتوبر پس از حمله حماس که بیش از ۱۲۰۰ نفر از جمله تقریباً ۳۰ کودک کشته و بیش از ۲۰۰ گروگان گرفته شدند، غزه را بمباران کرده است. وزارت صحت غزه اعلام کرده که از ۷ اکتوبر بیش از ۶۶ هزار نفر کشته شده‌اند.

واکنش جهان

واکنش اولیه رهبران جهان به طرح صلح ترمپ مثبت بوده است.

ریچارد مارلس معاون صدراعظم آسترالیا گفته است که آسترالیا از طرح صلح آقای ترمپ حمایت می‌کند.

امانویل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه به دلیل "تعهد" رئیس‌جمهور امریکا به پایان جنگ در غزه؛ از او ستایش کرد.

رئیس‌جمهور ایتالیا نیز طرح را استقبال کرده و اعلام کرد آماده همکاری نزدیک با امریکا، شرکای اروپایی و بازیگران منطقه‌ای است.

با این حال، ساکنان غزه جنگ‌زده نسبت به طرح بدبین هستند و آن را "نمایشی" می‌دانند.

ابراهیم جوده ۳۹ ساله، گفت: «واضح است که این طرح غیرواقعی است. با شرایطی نوشته شده که امریکا و اسرائیل می‌دانند حماس هرگز آن را نخواهد پذیرفت. برای ما، یعنی جنگ و رنج ادامه خواهد داشت.»

ابو مازن نصار ۵۲ ساله، نیز نسبت به طرح بدبین است و می‌گوید هدف فریب گروه‌های فلسطینی برای رهایی گروگان‌ها بدون صلح واقعی است.

In Gaza, people expressed a mix of hope, exhaustion and distrust ahead of the White House meeting. Source: Getty / Anadolu

اس‌بی‌اس دری را ساعت چهار بعد از ظهر روزهای سه‌شنبه و شنبه از رادیو اس‌بی‌اس ٢ بشنوید. فرکانس رادیو اس‌بی‌اس ٢ را در محل خود از صفحه راهنمای ما به دست آورید.

برای شنیدن اس‌بی‌اس به روی رادیوی دیجیتال، «اس‌بی‌اس دری» را جست‌وجو کنید.

برای خواندن و شنیدن گزارش‌ها و مطالب بیشتر این‌جا کلیک کنید.