Explainer

سیلاب‌های "یک در ۵۰۰ سال" واقعاً چند بار اتفاق می‌افتند و این اصطلاح چه معنا دارد؟

سیلاب‌های که به آن‌ها «یک در ۵۰۰ سال» گفته می‌شود، از نظر تیوری ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتند.

An aerial shot of houses submerged in brown floodwater.

Areas of NSW are experiencing a one-in-500-year flood. Source: AAP / Lindsay Moller

بر اساس گفته‌های مرکز تحقیقات خطرات طبیعی آسترالیا یا Natural Hazards Research Australia بخش‌های از سواحل شمالی نیو ساوت ویلز در حال تجربه سیلابی هستند که در هر ۵۰۰ سال یک‌بار اتفاق می‌افتد. انتظار می‌رود که به دلیل صدها میلی‌متر باران، سطح آب باز هم افزایش یابد.

اما تنها چهار سال پیش، این منطقه شاهد سیلاب شدیدی بود که گلادیس برجیکلیان وزیر اعلی آن وقت ایالت، آن را سیلاب "یک در ۱۰۰ سال" توصیف کرده بود.

اندرو کینگ، استاد اقلیم‌شناسی در پوهنتون ملبورن، به بخش خبری اس‌بی‌اس گفت که وقوع چنین سیلاب‌ها مانع از وقوع سیلاب دیگری نمی‌شود؛ بلکه حتی ممکن است در طول یک هفته، سیلاب دوم نیز اتفاق افتد.

او افزود امکان دارد که تعریف سیلاب‌ها با همچو عناوین گمراه‌کننده باشد، چون این ارقام تنها بر اساس احتمال استوار است و یک امر قطعی نیست.
A man abseiling down from a helicopter onto a house roof surrounded by brown floodwater.
NSW Police used a helicopter to rescue residents from their rooftops as floodwaters submerged their houses in Taree on the NSW mid-north coast. Source: AAP / Sam Halloran

سیلاب «یک در ۵۰۰ سال» چه معنا دارد؟

در اصل، این اصطلاح به سیلابی اشاره دارد که بسیار شدید و نادر است، و این تخمین بر اساس ارقام طولانی‌مدت از وضعیت آبی منطقه انجام می‌شود.

آقای کینگ می‌گوید اگر اطلاعات مربوط به جریان‌ها و بالا آمدن سطح دریاها در گذشته را داشته باشیم، می‌توانیم برآورد کنیم که یک رویداد شدید چگونه خواهد بود.

او هشدار داد که در اکثر مناطقی‌که این هفته سیلاب‌ها سرازیر شده‌اند، ارقام ثبت‌شده تنها حدود ۱۰۰ سال پیشینه دارند و این ممکن است برای پیش‌بینی دقیق نوسانات سطح آب و الگوهای بارندگی کافی نباشد.

از نگاه ارقام، این‌گونه نیز می‌توان به قضیه نگاه کرد که احتمال وقوع سیلاب «یک در ۵۰۰ سال» حدود ۰.۲ درصد در هر سال است.
آقای کینگ گفت: «این اصطلاح گمراه‌کننده است؛ چون مردم فکر می‌کنند وقتی می‌شنوند "یک در هر ۵۰۰ سال"، یعنی تا ۵۰۰ سال دیگر چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد. اما واقعاً این‌طور نیست. ممکن است در فاصلهٔ کوتاهی چندین رویداد شدید رخ دهد، و سپس برای مدت طولانی هیچ اتفاقی نیفتد.»

او افزود پس از یک سیلاب شدید، احتمال وقوع سیلاب‌های دیگر در هفته‌های بعدی بیش‌تر می‌شود، چون زمین از قبل اشباع شده است.

در ۲۸ فبروری ۲۰۲۲، شهر لیزمور در شمال ایالت نیو ساوت ‌ویلز، شاهد سیلابی بود که سطح آن چیزی بین سیلاب یک در ۱۰۰ هزار سال و یک در ۵۰۰ سال تخمین شد. سطح دریا به ۱۴.۴ متر رسید. اما تنها چهار روز بعد، ارتفاع آب به سطحی رسید که بین یک در ۱۰ سال و یک در ۱۰۰ سال طبقه‌بندی می‌شود.
Sandbags in front of a green store, on a street inundated by brown floodwater.
A slow-moving trough is dumping rain along the east coast of Australia, leaving thousands of people stranded. Source: AAP / Lindsay Moller
تعریف شورای شهری لیزمور از بالاترین سطح قابل پیش‌بینی آب، ۱۶ متر بالاتر از سطح بحر است که، سطح حداکثر سیلاب برای یک رویداد «یک در هر ۱۰۰ هزار سال» عنوان شده است.

چه عواملی بر احتمال وقوع سیلاب‌های شدید تأثیر دارند؟

بر اساس معلومات اداره هواشناسی آسترالیا (BoM)، احتمال وقوع بارندگی بیش از حد متوسط وقتی‌که در مساحت وسیع‌تری سنجیده شود، افزایش می‌یابد.

این اداره می‌گوید سیلاب‌های شدید معمولاً ناشی از بارندگی سنگین هستند، اما عواملی چون مدت بارندگی و میزان خشکی زمین نیز نقش مهم دارند.
راجر استون، پروفیسور اقلیم‌شناسی در پوهنتون سوترن کوینزلند، می‌گوید سیلاب‌های اخیر در نیو ساوت ‌ویلز بر اساس قابل پیش‌بینی بودند.

او گفت: «با توجه به وضعیت فعلی تضعیف پدیده لا نینا، ما باید انتظار چنین وضعیت‌های را داشته باشیم. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دادند که از ماه اپریل تا جون، احتمال بارندگی بیش از حد معمول تا ۹۰ درصد وجود دارد.»

آیا سیلاب‌های شدید بیش‌تر واقع می‌شوند؟

اندرو کینگ می‌گوید ممکن است خطر وقوع سیلاب‌های شدید را کم‌تر از حد واقعی ارزیابی کرده باشیم، چون ارقام درازمدت یک دورهٔ خشک را نشان می‌داد. اما همچنان ممکن است چند رویداد نادر بطور تصادفی پشت‌سر هم واقع شده باشند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد طوفان‌های کوتاه اما شدید، بیش‌تر از قبل واقع شده و باعث سیلاب‌های سریع و ناگهانی می‌شوند.
Three people are sitting in a yellow boat in brown floodwater, and one person is standing next to the boat.
Emergency-level warnings are in place in several NSW areas as water surges through communities, leaving tens of thousands of people isolated.
او گفت الگوهای بارندگی احتمالاً در حال تغییر اند و ممکن است باعث رایج‌تر شدن سیلاب‌های شدید شود، بخصوص آن‌هایی‌که در زمان‌های کوتاه (چند ساعته) رخ می‌دهند.

کینگ افزود: «با گرم‌تر شدن اقلیم و تغییرات اقلیمی، انتظار می‌رود که در بخش‌های دیگر آسترالیا، رویدادهای بارندگی چندروزهٔ شدید و سیلاب‌های ناشی از آن افزایش یابند.»

تجربه چندین سیلاب شدید

برخی ساکنان منطقهٔ تاری (Taree) از طریق رسانه‌های اجتماعی تأثیرات «فوق‌العاده استرس‌زای» چند سیلاب پی‌هم را به اشتراک گذاشته‌اند.

یکی از باشندگان در فیس‌بوک نوشت: «متأسفانه خانهٔ والدینم و خانهٔ خود ما، بیش‌ترین آسیب را دیده است، چون آب دریا به سرک سرازیر شده است. تا هنوز نمی‌دانیم که خسارت واقعی چقدر است. این دومین بار است که دچار سیلاب می‌شوئیم، اما این‌بار شدیدتر از قبل. سال‌ها طول کشید پس از سیلاب‌های قبلی خانه خود را ترمیم کنیم و فعلاً همان وضعیت دوباره تکرار شد.»

کاربر دیگری نوشت: «سیلاب سال ۲۰۲۱ فقط یک تمرین برای سیلاب‌های فعلی بود. حالا تمام ریکاردهای قبلی را شکسته و برای نخستین‌بار پل اصلی مارتین را زیر آب برده است. فعلاً هیچ جاده‌ای برای ورود یا خروج از تاری وجود ندارد، و پیش‌بینی شده که امشب و فردا بارندگی و بادهای شدید ادامه خواهند داشت.»
اکثر ساکنین منطقه برق ندارند، و برخی که خانه‌های‌شان را از دست داده‌اند، جایی برای رفتن ندارند.

یکی دیگر نوشت: «برای ۲۴ ساعت ارتباط تیلیفونی نداشتیم و فعلاً هم برق نداریم. فعلاً هنوز به بخش‌های از تاری دسترسی داریم، اما ممکن است تغییر کند چون باران و سیلاب‌های بیش‌تری از مناطق بالادست در راه است. ما آماده هستیم تا مدتی دیگر در انزوا بمانیم.».

به اشتراك بگذاريد

نشر شده در ساعت

توسط Madeleine Wedesweiler
منبع: SBS

Follow SBS Dari

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Dari-speaking Australians.
A series of stories to help Afghans settle well and 'feel at home' in Australia.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service