تونی موریسن، نخستین زن امریکایی افریقایی‌تبار برنده نوبل ادبیات درگذشت

تونی موریسن، نخستین زن امریکایی افریقایی‌تبار برنده جایزه نوبل ادبیات و یکی از برجسته‌ترین نویسندگان امریکا به دنبال یک بیماری کوتاه‌مدت به عمر ٨٨ سالگی درگذشت.

Source: AAP

خبر درگذشت او دیروز (سه‌شنبه) در بیانیه‌ای از سوی خانواده‌اش اعلام شد.

باراک اوباما که در دوران ریاست جمهوری‌اش مدال آزادی رییس‌جمهوری را به او اعطا کرده بود، با ادای احترام به خانم موریسن، از او به عنوان «یک گنجینۀ ملی» یاد کرد.

رییس جمهور پیشین ایالات متحده در تویتی گفت: «نوشتار او یک چالش زیبا و معنادار در برابر ضمیر و تخیل اخلاقی ما بود. چه موهبتی بود نفس کشیدن با او از عین هوا، حتا برای یک مدت کوتاه».

خانم موریسن در جریان بیش از شش دهه فعالیت ادبی درخشان و پر از جایزه‌های گوناگونش یازده رمان نوشت که موضوع بیشتر این رمان‌ها زندگی به عنوان یک سیاه‌پوست امریکایی بود.

او همچنان مقاله، شعر و سخنرانی‌های بسیاری نوشت و اغلب از او به خاطر رویکرد تندش در مسایل نژادی و حقوق بشری به عنوان «ضمیر» امریکا یاد می‌شد. او هیچ‌گاه از اظهار نظر دربارۀ داغ‌ترین مسایل سیاسی روز امریکا ابا نکرد.

خانواده خانم موریسن گفت او «در آرامی» و در حالی که «اعضای خانواده دورش جمع بودند» دوشنبه‌شب در شفاخانه‌ای در نیویورک جان داد.

رییس جمهور باراک اوباما هنگام اهدای مدال رییس جمهوری آزادی به تونی موریسن. Source: AAP

خانم موریسن در سال ۱٩٨٨ به خاطر رمان «دلبند» (۱٩٨٧) برنده جایزه‌های پولیتزر و کتاب امریکا شد. این رمان روایت زندگی یک برده سیاه‌پوست است که پس از پایان جنگ داخلی امریکا در دهه ۱٩٦٠ از ایالت کنتاکی به ایالت آزاد اوهایو فرار می‌کند.

از این اثر او بعدها فیلمی با بازیگری دنی گلاور و اپرا وینفری ساخته شد.

افزون براین، از کارکرد درخشان خانم موریسن با جایزه‌های زیاد، از جمله جایزه نوبل ادبیات در سال ۱٩٩٣، تقدیر شده است.

در سال ٢٠۱٢، رییس‌جمهور اوباما مدال رییس‌جمهوری آزادی را به او اهدا کرد و در سال ٢٠۱٦ جایزه پِن امریکا را دریافت کرد.

بازدید کنندگان در حال تماش پرتره تونی موریسن در نگارخانه ملی پرتره در واشنگتن. این پرتره از سوی رابرت مک‌کاردی نقاشی شده است. Source: AAP

رابرت گوتلیب، ویراستار برجسته امریکایی که سال‌های طولانی در انتشارات ناپف آثار خانم موریسن را ویرایش کرده در بیانیه‌ای به خبرگزاری فرانسه گفت: «او یک زن بزرگ و یک نویسنده بزرگ بود، و من مطمئن نیستم بیشتر دلتنگ کدام یک خواهم شد».

سونی مِهتا، مدیر انتشارات ناپف گفت او «چند نویسنده محدود در ادبیات امریکا را به خاطر می‌آورد که نسبت به تونی با حس انسانی بیشتر و با عشق بیشتر به زبان نوشته‌اند».

خانم موریسن در ۱٨ام فبروری سال ۱٩٣۱ در ایالت اوهایو متولد شد. رمان نخست او «آبی‌ترین چشم» در سال ۱٩٧٠ زمانی که 40 سال داشت انتشار یافت.