شهرونددانشمندان کیستند و چگونه در نقشه‌برداری از تنوع زیستی آسترالیا کمک می‌کنند؟

Red-browed finch (Supplied CSIRO, Ron Greer).jpeg

پرنده فنچ ابروسرخ Source: Supplied / CSIRO/Ron Greer

نهادهای علمی در آسترالیا به کمک اعضای عادی جامعه، اطلاعات زیستی گسترده و متنوع کشور را مستند می‌کنند. به این افراد داوطلب، شهرونددانشمند اطلاق می‌شود. آن‌ها نقش مهمی را در شناسایی مکان، محل رشد و درک تهدیدهای متوجه گونه‌های زیستی بازی می‌کنند.


اطلس زندگی آسترالیا یک منبع مشارکتی، دیجیتال و باز است که داده‌های خود را از چندین منبع می‌گیرد.

یکی از این منابع، شهرونددانشمندان یا همان اعضای عادی جامعه هستند که برای جمع‌آوری یا تجزیه‌وتحلیل داده‌ها داوطلب می‌شوند. از بیش از ۱۲۵ میلیون گونه ثبت‌شده در اطلس زندگی آسترالیا، بیش از ۶۲ میلیون توسط همین شهرونددانشمندان ثبت شده‌اند.

دکتر آندره زرگر، مدیر اطلس زندگی آسترالیا، می‌گوید که مردم در تعطیلات، آخرهفته‌ها و پیاده‌گردی در جنگل وقتی به چیز جالبی بر می‌خورند، از آن عکس می‌گیرند و به کمک اپ اطلس آن را شناسایی می‌کنند.

جونو داشپر یکی از این شهرونددانشمندان است که با شرکت در این پروژه، عشق خود به طبیعت را تبدیل به یک خدمت اجتماعی کرده است.

او می‌گوید که از کودکی دوربین عکاسی داشته و از گیاهان، حیوانات، حشرات، پرندگان و هر چیز دیگر در طبیعت عکاسی کرده است و بعد از شنیدن درباره شهرونددانشمندی، در واقع توانسته مورد استفاده‌ای برای عکس‌های بیشماری پیدا کند که در حدود ۲۰ سال گذشته گرفته است.
دکتر زرگر می‌گوید که اگر نتوانید گونه‌های زیستی را شناسایی کنید، نمی‌توانید آن‌ها را مدیریت کنید.

به گفته او، مشارکت‌هایی از نوع مشارکت آقای داشپر برای به دست آوردن تصویری کامل‌تر از قاره وسیع و «به‌شدت متنوع» ما حیاتی هستند.

اطلس زندگی آسترالیا می‌گوید که تنها در سال ۲۰۲۲، شهرونددانشمندان وجود گونه‌های زیستی را در بیش از ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار مکان ثبت کرده‌اند.

آقای داشپر معتقد است که جنبه داوطلبانه بودن شهرونددانشمندی حس کنجکاوی را در آدم‌ها تشویق می‌کند. او می‌گوید که خودش تعداد زیادی از حلزون‌های کمیابی را پیدا کرده است که به دلیل عدم سرمایه‌گذاری کافی، از دید دانشمندان پنهان مانده‌اند.
پاول فِلِمونز مدیر علوم و سفرهای اکتشافی شهروندی در موزیم آسترالیا است.

این موزیم تعدادی از پروژه‌های علمی شهروندی را در دست اجرا دارد. یکی از آن‌ها، پروژه ماهی‌های آسترالیایی-آسیایی و دیگری دیجی‌وول است که کلکسیون‌های موزیم را به کمک داوطلبان دیجیتالی می‌سازد.

آقای فلمونز می‌گوید علم شهروندی پدیده جدیدی نیست و اگر به گذشته برگردیم، حتا چارلز داروین یک شهرونددانشمند بود، زیرا در وقت خودش و داوطلبانه کار عملی می‌کرد.

به گفته او، موزیم آسترالیا در دهه شصت میلادی نیز از شهرونددانشمندان برای تحت نظر گرفتن پروانه‌ها استفاده کرده بود.

با این‌حال، آقای فلمونز می‌گوید که اکنون افراد عادی می‌توانند در صورت تمایل از روی کوچ و در لباس خواب خود در پروژه‌های علمی شهروندی سهم بگیرند.

بدون شک، تلفون‌های هوشمند- با دوربین‌ها و اپلیکیشن‌های متصل به اینترنت- انقلابی در گستره و دامنه علم شهروندی ایجاد کرده‌اند.

جسی اولیور، افسر اجرایی انجمن علمی شهروندی آسترالیا است. او می‌گوید از گوشی‌های هوشمند هم می‌توان به عنوان ابزار آموزشی استفاده کرد و هم با آن‌ها اطلاعات جمع‌آوری کرد.

طیف وسیعی از برنامه‌های تلفون هوشمند وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان صدای بقه‌ها یا آواز پرندگان را ضبط کرد یا گیاهان را شناسایی کرد.

یکی از این اپ‌های پرکاربر آی‌نچرالیست (iNaturalist) نام دارد.

خانم اولیور می‌گوید، این اپ به کاربران کمک می‌کند که در حین عکس گرفتن، سوژه خود را شناسایی و فیلتر کنند. بعد، کاربران دیگر شبکه آنچه را هوش مصنوعی شناسایی کرده تأیید می‌کنند.

آقای فلمونز می‌گوید این تصور که داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط شهرونددانشمندان کیفیت پایینی دارند، نادرست است.

جونو داشپر می‌گوید اپلیکیشن‌هایی چون آی‌نچرالیست کار علمی شهروندی را به یک سرگرمی خوب و آموزنده تبدیل می‌کنند.


به اشتراك بگذاريد
Follow SBS Dari

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Dari-speaking Australians.
A series of stories to help Afghans settle well and 'feel at home' in Australia.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service
شهرونددانشمندان کیستند و چگونه در نقشه‌برداری از تنوع زیستی آسترالیا کمک می‌کنند؟ | SBS Dari