دونالد ترمپ رئیسجمهور ایالات متحده امریکا در نخستین دیدار رسمی با انتونی البانیزی صدر اعظم آسترالیا، ستایشهای گرم و صمیمانهای از آقای البانیزی بهعمل آورد. بهنظر میرسد این دیدار در فضای بسیار دوستانه برگزار و برای هر دو جانب دستاوردهای در پی داشت.
این دیدار دوجانبه که از مدت طولانی انتظارش میرفت، پس از ده ماه تلاش تنظیم و البانیزی توانست با یک توافق اقتصادی تازه و روابط مستحکمتر با نزدیکترین متحد آسترالیا از آن بیرون آید.
دو رهبر در ساعات اولیه سهشنبه در قصر سفید با هم دیدار کردند تا در مورد تجارت، توافق امنیتی اوکس (AUKUS)، منرالهای نادر و احتمال سفر آینده رئیسجمهور امریکا به آسترالیا گفتگو کنند.
با آنکه فضا دوستانه بود، اما در جریان نشست لحظهای پرتنش نیز رخ داد که پای یکی از نخستوزیران پیشین آسترالیا به میان کشیده شد.
توافق بزرگ بر منرالهای نادر
نشست از دفتر بیضوی قصر سفید به تالار کابینه منتقل شد تا ترمپ و البانیزی توافق مهمی را در بخش مواد معدنی و منرالهای نادر امضاء کنند.
براساس این توافق، امریکا و آسترالیا در شش ماه نخست سه میلیارد دالر امریکایی (معادل ۴.۶ میلیارد دالر آسترالیایی) سرمایهگذاری خواهند کرد.
این قرارداد چند میلیارد دالری با هدف کاهش وابستگی بازار جهانی به چین در زمینه استخراج و تصفیه منرالهای نادر، انعقاد شده است.
ترمپ در جریان امضاء قرارداد گفت: «تا یک سال دیگر، آنقدر منرالهای نادر خواهیم داشت که نمیدانیم با آنها چه کنیم.»
آقای البانیزی نیز توضیح داد که این برنامه زمینه ایجاد یک سلسله پروژهها به ارزش ۸.۵ میلیارد دالر امریکایی (۱۳ میلیارد دالر آسترالیایی) را فراهم و سرمایهگذاری امریکا در آسترالیا به تصفیه منرالهای نادر مورد نیاز برای صنایع تولیدی کمک خواهد کرد.
تأکید بر تداوم پیمان اوکس (AUKUS)
در مورد توافق امنیتی اوکس (AUKUS) نیز ترمپ بار دیگر بر پایداری آن تأکید کرد.
این توافق که در سال ۲۰۲۱ در زمان حکومت بایدن اعلام شد، زمینه دستیابی آسترالیا به زیردریاییهای هستهای را فراهم میسازد.
تأکید ترمپ بر پایداری این پیمان از آن جهت مهم است که اوکس اخیراً از سوی وزارت دفاع امریکا مورد بازبینی قرار گرفته بود.
جان فیلن سکرتر نیروی بحری ایالات متحده امریکا گفت که هدف از این بازبینی "بهتر ساختن" توافق و "رفع ابهامات" آن است. به گفته آقای فیلین این بازبینی "برای تمام طرفها برد-برد" بود.
آقای ترمپ در مورد پیمان اوکس گفت که این طرح "سریعاً در حال پیشرفت" است و تنها "جزئیات کوچک" باقی مانده تا حل شود و اطمینان داد که آسترالیا این زیردریاییها را دریافت خواهد کرد.
عدم لغو تعرفههای وضع شده
آقای ترمپ حاضر نشد تعرفههای وضعشده بر واردات آسترالیا را لغو کند.
او گفت که آسترالیا در حال حاضر "پایینترین سطح تعرفه" را در میان تمام کشورها میپردازد. آقای ترمپ افزود که تعرفههای موجود، از جمله میزان ۱۰ درصدی تعرفه اصلی و ۵۰ درصد بر فولاد و المونیم، عادلانه هستند.
لحظه پرتنش با کیون راد نخست وزیر اسبق
در جریان نشست، صحنهای پرتنش زمانی پیش آمد که یکی از خبرنگاران نظر ترمپ را درباره اظهارات تند کیون راد سفیر آسترالیا برای امریکا و صدراعظم اسبق پرسید.
آقای راد در سال ۲۰۲۰ در یکی از پستهای شبکههای اجتماعی، ترمپ را "مخربترین رئیسجمهور در تاریخ" خوانده بود؛ پستی که پس از پیروزی ترمپ در انتخابات ۲۰۲۴ حذف شد.
وقتی خبرنگار پرسش را مطرح کرد، ترمپ نخست از البانیزی پرسید که چه گفته شده، اما سپس گفت: «نگو، نمیخواهم بدانم.»
در آن لحظه، کیون راد در اتاق حضور داشت و کوشید توضیح دهد؛ اما ترمپ سخنش را قطع کرد و گفت: «من نیز ترا خوش ندارم و احتمالاً هیچوقت خوشم نخواهی آمد.»
آقای البانیزی در جریان این گفتگو خندید، و پس از پایان نشست، آقای راد از ترمپ در بیرون از صحنه عذرخواهی کرد.
گزارشها میگویند ترمپ در پاسخ گفته است: «همهچیز بخشیده شد.»
تعریف و تمجید متقابل میان دو رهبر
با وجود لحظه کوتاه تنش، در مجموع فضا بسیار صمیمی بود. ترمپ از البانیزی منحیث "دوست" یاد کرده و گفت او بحیث صدر اعظم "کار شگفتانگیزی" انجام میدهد.
او افزود: «ما از مدتها پیش متحدان نزدیک هستیم و من فکر میکنم آسترالیا هیچگاه رهبری بهتر از او نداشته است.»
وقتی از ترمپ خواسته شد تا آقای البانیزی را با نخستوزیران اسبق مانند اسکات موریسن و ملکم ترنبول مقایسه کند، گفت: «این مقایسه عادلانه نخواهد بود، اما آسترالیا واقعاً صدر اعظم فوقالعادهای دارد.»
البانیزی با شوخی گفت که از سخنان ترمپ در کارزار انتخاباتی ۲۰۲۸ استفاده خواهد کرد.
او همچنان از تلاشهای ترمپ در زمینه آتشبس در شرق میانه ستایش کرد و آن را "دستاوردی فوقالعاده" خواند.
ترمپ نیز گفت که دعوت رسمی برای سفر به آسترالیا را دریافت کرده و در حال "بررسی" آن است.
اسبیاس دری را ساعت چهار بعد از ظهر روزهای سهشنبه و شنبه از رادیو اسبیاس ٢ بشنوید. فرکانس رادیو اسبیاس ٢ را در محل خود از صفحه راهنمای ما به دست آورید.