Hoofdpunten
- Kyle Vander-Kuyp, een trotse Worimi en Yuin-man, vertegenwoordigde Australië op de 110 meter horden tijdens de Olympische Spelen van Atlanta in 1996 en Sydney in 2000.
- Lydia Williams, een trotse Noongar-vrouw, vertegenwoordigde Australië in het Australische nationale vrouwenvoetbalteam de Matildas van 2005 tot 2024.
- Hoe inspireren Indigenous atleten toekomstige generaties?
- Met welke uitdagingen werden Indigenous sporters geconfronteerd?
- Hoe verbindt sport cultuur en identiteit voor Indigenous Australiërs?
- Wat is de nalatenschap van Indigenous atleten voor de Australische sport?
- Waarom is Indigenous sport belangrijk voor de nationale identiteit van Australië?
In de loop der decennia hebben veel First Nations-atleten de top van de professionele sport bereikt. Mensen zoals voormalig Olympisch hordenloper Kyle Vander-Kuyp, profvoetballer Lydia Williams en atletieklegende Cathy Freeman hebben niet alleen hun land vertegenwoordigd, maar ook de trots van hun cultuur op het wereldtoneel gebracht. Hun reizen herinneren ons eraan dat sport zowel persoonlijk als collectief is – een platform voor zelfexpressie, identiteit en verbinding.
Hoe inspireren inheemse atleten toekomstige generaties?
Voor Australische Indigenous sporters zoals Lydia Williams en Kyle Vander-Kuyp heeft het zien van hun voorgangers hun drang om te slagen in de competitieve arena van de internationale sport aangewakkerd.
"Ik heb altijd van sport gehouden en altijd van voetbal gehouden, en van spelen en mijn land vertegenwoordigen. Maar het was ook echt een geweldige ervaring en droombaan om mijn cultuur en mijn volk te vertegenwoordigen, en om een pad te hebben waar je overal vandaan kunt komen en je dromen kunt verwezenlijken", zegt Lydia Williams, een Noongar-vrouw geboren in het zuidwesten van West-Australië. Als keeper was ze de langstzittende speelster van het Australische nationale damesvoetbalteam, de Matildas.
Lydia vertegenwoordigde Australië op twee Olympische Spelen, vijf WK's en zes Azië Cup-evenementen en haar sportcarrière heeft haar over de hele wereld gebracht.
"Ik denk dat het team waarin ik werd geplaatst, samen met mijn teamgenoten, bestond uit mensen met een zeer diverse achtergrond. Maar we waren het er allemaal over eens dat we de sport beter wilden achterlaten dan toen we er voor het eerst in stapten", legt Lydia uit.
SYDNEY, AUSTRALIA - JUNE 03: Lydia Williams, goalkeeper of Australia is presented with a gift from Evonne Goolagong Cawley before the international friendly match between Australia Matildas and China PR at Accor Stadium on June 03, 2024 in Sydney, Australia. (Photo by Matt King/Getty Images) Credit: Matt King/Getty Images
Met welke uitdagingen werden Indigenous sporters geconfronteerd?
De weg naar topsport verliep niet zonder obstakels. Kwesties rond identiteit, representatie en gelijkheid hebben de ervaringen van Indigenous atleten gevormd. Lydia herinnert zich de strijd voor gelijke beloning en erkenning in het vrouwenvoetbal.
"Gedurende mijn hele carrière hebben we gestaakt voor gelijke beloning als de mannen. We hebben de Aboriginalvlag kunnen laten zien op de Olympische Spelen. Dus ik denk dat het team echt een verenigde groep is geweest die barrières heeft doorbroken en mensen echt in staat heeft gesteld op te komen voor dingen waar ze in geloven."
Kyle Vander-Kuyp vertegenwoordigde Australië in hordenlopen tijdens twee Olympische Spelen, verschillende Gemenebestspelen en talloze wereldkampioenschappen.
Kyle Vander-Kuyp is competing in the hurdles at the Sydney 2000 Olympics.
Zijn kennismaking met sport in zijn jeugd bood Kyle een manier om zichzelf uit te drukken en een gevoel van verbondenheid met een groep.
"Toen ik op vijf weken leeftijd werd geadopteerd, was een van mijn eerste uitdagingen om erachter te komen: 'Mama en papa, waarom ben ik anders dan jullie? En hoe komt het dat ik een andere huidskleur heb? Dat was waarschijnlijk mijn eerste uitdaging: geadopteerd zijn en die identiteit uitwerken", legt Kyle uit.
Terwijl Kyle, aangemoedigd door zijn ouders en vrienden, zijn eigen identiteit beter probeerde te begrijpen, was het zijn uitstapje naar Little Athletics – een programma dat kinderen kennis laat maken met diverse atletiekonderdelen – dat hem op een pad zette dat hem later Australië zou laten vertegenwoordigen.
Ondanks deze uitdagingen zetten beide atleten – net als velen vóór hen – tegenslag om in brandstof voor prestaties, waarmee ze lieten zien dat sport een instrument voor empowerment kan zijn.
Kyle Vander-Kuyp with his adoptive mother Patricia Vander-Kuyp and his birth mother Susan Dawson - Image supplied by Kyle Vander-Kuyp.
Hoe verbindt sport cultuur en identiteit voor Indigenous Australiërs?
Voor Indigenous atleten is sport meer dan alleen competitie – het is culturele expressie. Kleedkamers met de Aboriginal en de Torres Strait Islander vlaggen, en atleten die hun erfgoed met trots op het veld uitdragen, laten zien hoe sport een gevoel van verbondenheid bevordert.
Kyle herinnert zich de woorden van AFL-legende Maurice Rioli: "Ik herinner me nog goed hoe ik in de beginjaren van de basisschool opkeek naar mensen zoals Lionel Rose en Evonne Goolagong. Ik had het geluk dat een Aboriginal voetballer mijn bezocht, Maurice Rioli. Hij vertelde zijn verhaal als voetballer, maar ook over zijn Aboriginal heritage. Hij nam me apart in de lerarenkamer en zei: Weet je, Kyle, het is geen nadeel om Aboriginal te zijn, het is een voordeel en je moet er gebruik van maken."
Zulke bevestigingen laten zien hoe diep sport verweven is met culturele identiteit en zowel zichtbaarheid als trots biedt.
Kyle vertegenwoordigde Australië tijdens de Gemenebestspelen van 1990 in Auckland, Nieuw-Zeeland.
"Ik had het geluk dat ik in dat team zat met Cathy Freeman. We waren allebei tieners, dus Cathy was 16 en ik was 18. Ik denk dat dat echt de eerste keer was dat je je bewust werd van je identiteit en dat je besefte dat ik een Australiër ben en ' the green and gold' draag. Maar man, ik ben eigenlijk ook een Indigenous Australiër. Je krijgt de kans om dat groen en goud te dragen en geschiedenis te schrijven voor jezelf en je volk."
Kyle Vander-Kuyp near Uluru – Image supplied by Kyle Vander-Kuyp.
Waarom is Indigenous sport belangrijk voor de nationale identiteit van Australië?
Indigenous Australische atleten staan voor meer dan alleen persoonlijk succes. Ze belichamen veerkracht, inclusie en culturele trots. Hun aanwezigheid op het wereldtoneel heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op hoe Australië zichzelf ziet, als een natie die gesterkt wordt door haar First Nations-volkeren, en hun prestaties.
Van amateursport tot wedstrijden op wereldniveau, Indigenous atleten blijven de sportcultuur vormgeven en bewijzen dat sport een van de krachtigste dragers van eenheid, identiteit en inspiratie blijft.
Lydia Williams werd tijdens haar sportieve reis als vertegenwoordiger van haar land en cultuur gesteund door haar teamgenoten. Ze steunden haar, waren nieuwsgierig naar haar leven als First Nations-vrouw en richtten zich op het behouden van een harmonieuze groep die verschillen omarmt.
"Voor mij is het heel belangrijk om mijn land en mijn cultuur te vertegenwoordigen. Als we het embleem dragen, staan daar de Australische vlag en symbolen op, maar belangrijker nog: het is een team met een rijke cultuur. In onze kleedkamer hebben we de vlag van de Aboriginals en de Torres Strait Islanders. Het is dus een team dat daar veel inclusie en trots uitstraalt. Het was echt geweldig om beiden te vertegenwoordigen," vertelt Lydia.
Van internationale voetbalster tot changemaker, Lydia Williams streeft ernaar om te blijven leren en positieve verandering te weeg te brengen.
"Ik vind het echt spannend dat er nu overwegend First Nations-vrouwen in het voetbal zijn, waar jonge kinderen zich mee kunnen identificeren en die hun rolmodellen zijn," zegt Lydia.
Vragen of ideeën voor de redactie van Australia Explanied? Stuur een e-mail naar australiaexplained@sbs.com.au.
