Typhoon Tino and Uwan bring 'Yolanda trauma and fear' for this Melbourne-based Filipina

Karen Cantos, from Melbourne but originally from Eastern Samar, fears for her family as memories of Super Typhoon Yolanda in 2013 come rushing back.

Karen Cantos, from Melbourne but originally from Eastern Samar, fears for her family as memories of Super Typhoon Yolanda in 2013 come rushing back. Credit: Karen Cantos

Just a week after Typhoon Tino, Typhoon Uwan hit the Philippines, reigniting fear among Filipinos in Australia for their families back home.


Key Points
  • Karen Cantos, from Melbourne but originally from Eastern Samar, fears for her family as memories of Super Typhoon Yolanda in 2013 come rushing back.
  • With power out and communication limited, she relies on local authorities while hoping her home and loved ones remain safe.
  • Karen’s family lives near coastal areas, and damage such as partially destroyed roofs highlights the ongoing vulnerability of typhoon-prone regions.
📢 Where to Catch SBS Filipino

🔊 On Air – Tune in to SBS Filipino on radio stations across Australia and website live stream, and TV Channel 302 from 10 AM to 11 AM AEST daily.

📲 Catch up episodes and stories – Visit sbs.com.au/filipino or stream on Spotify, Apple Podcasts, Youtube Podcasts, and SBS Audio app.

📣 Follow Us on Social Media – Stay updated by following us on Facebook and Instagram.

Matapos ang Bagyong Tino, ikalawang bagyo naman na

uwan ang humahagupit sa Pilipinas sa loob lamang

ng isang linggo. Ilang kababayan natin ang

nangangamba para sa kaligtasan ng mga mahal sa

buhay. Isa na dito si Karen Cantos mula Melbourne

at tubong Eastern Samar. Bagaman hindi kalakasan

ang tinamong pananalasan ng Eastern Samar,

nagbabalikan ni Karen ang takot at pangamba ng

mangyari ang Super Typhoon Yolanda noong 2013.

Sino ang mga nandon? Yung mother mo, sino yung mga

kamag-anak mo na nandon? Yung papa ko, yung mga

uncle ko tsaka lola ko. Yung pamilya ko po nandon,

pati mga kapatid ko po. So ikaw lang ba'y nandito

sa Melbourne o may kamag-anak ka din dito? Meron

pa akong kamag-anak, meron pa akong pinsan dito.

Nasa Melbourne din po sila. Ang Samar ay isa sa

lagi ding daanan, nagiging daanan ng bagyo. At

ngayon nga itong dumaan si Super Typhoon Uuan. Ano

yung nung nalaman mo na may Super Typhoon na

ganito, ano yung una mo napakiramdaman? Sobrang

kaba. Chinecheck mo ba yung family mo every now

and then kapag mga ganitong klase ng sitwasyon?

Opo. Chinecheck ko po sila palagi. Hindi nga po

ako makatulog. Kakaisip sa kanila. Pwede mo ba

ikwento kung ano nangyari nitong kagabi ba o

nitong pagdaan ngayon? Pwede mo ba ikwento kung

ano na experience nila? Kagabi po, hindi na po

sila mapakali kagabi kasi alam nilang parating na

po yung bagyo, malapit na po yung bagyo na dumaan

sa lugar namin. Kaya pinaghandaan po talaga nila.

Yung papa ko kasi mangingisda siya, itinaas po

nila yung banka nila sa seawall. So tabing dagat

pala yung bahay, tabing dagat din ba yung bahay

ninyo? Opo, mga siguro apat na bahay tapos

panglima yung bahay namin. Kapag ganyan bang mga

bagyo, syempre may mga storm surge yan o yung

daluyong ano, naapektuhan ba yung bahay ninyo

kapag mga ganyan? Opo. Noong mga nakaraang bagyo

ba, ilang beses na rin kayong naapektuhan ng

bagyo? Noong bagyong Tino, hindi naman po siya

masyadong sa lugar namin. Pero noong bagyong

Yolanda, grabe po. Hindi po, nandito na ako. Yung

pamilya ko lang po. Ano nangyari sa family mo

noong Yolanda sa bahay ninyo doon? Nasira po yung

bahay namin. Pero iyong pagbangon medyo matagal.

So ngayon, nung nalaman mo na may super typhoon,

parang naulit ba yung pakiramdam muli na ganito

yung mangyayari sa pamilya mo? Opo. Parang

na-trauma ba? So paano yun? Chinecheck mo sila?

Tinatawagan mo ba sila lagi? Paano kung walang mga

baterya o paano siya naghahanda doon? Binilhan ko

po sila ng generator. Kung sakaling walang

electricity, meron silang magkukunan ng

electricity po. Kapag ganito, Karen, kasi ang

hirap na malayo ka sa pamilya kapag mga ganitong

sitwasyon. Ano ang pakiramdam kapag merong mga

bagyo o kung ano pang disaster yun ang nangyayari

sa Pilipinas? Ang hirap po malayo sa pamilya mo.

Lalo na ganito ang nangyayari ngayon. Parang hindi

mo kaya na nakita mo silang nahihirapan. Gusto mo

silang tulungan. Ano yung ginagawa mo kapag

ganyan? Kasi siyempre parang nabanggit mo nga.

Parang hindi mo alam kung anong gusto mo umuwi. O

parang sigurong may ganong pakiramdam Pero hindi

ka naman siyempre basta basta makakauwi. Ano yung

ginagawa mo na lang kapag ganito ang sitwasyon?

Tinatawagan ko na lang po sila. Palagi ko po

silang ina-update po. Tinatawagan ko po sila

palagi. Tapos nagda-dasal. Oki na po sila ngayon.

Hamupa na po yung bagyo sa amin pero pabugsubugso

po yung hangin. Ano naman ang naramdaman mo nung

ganito na? Nakahinga ka ba ng maluwag kahit

papano? Opo, nakaluwag po ako ng maluwag. Ngayon,

chine-check mo pa rin sila, meron ba mga

naapektuhang bahay doon? Opo. Ang kamag...kapit

bahay niyo, pero ang pamilya mo ba naapektuhan

yung bahay nila doon at yung iba mong mga

kamag-anak? Opo. Ang bubong namin muntik nang

natutuklap na siya tapos umakyat po yung Uncle ko

sa bubong. Pinako na lang niya. Medyo may konti

panghangin doon na malakas tapos walang ano ngayon

doon, electricity. —Panong nakikipag-ugnayan ka ba

din sa pamagitan ng telepono? Iyon ba dahil sa

generator na ibinigay mo noon? —Sa ngayon po hindi

siya gumana yung generator kasi nag-low-batt siya.

Nakikipag-update na lang po ako sa mayor doon sa

amin. Kasi siya po yung nag-update doon kung anong

nangyayari. —So ngayon wala kang contact sa

pamilya mo sa ngayon? Opo, nandun pa rin po yung

kaba kasi hindi natin alam yung panahon. Minsan

nawawala po, minsan lumalakas. Karen, maraming

salamat sa pagbahagi mo ng kwento sa amin. Opo,

maraming salamat din po.

END OF TRANSCRIPT

Share
Follow SBS Filipino

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Filipino-speaking Australians.
Understand the quirky habits of Aussie life.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS News in Filipino

SBS News in Filipino

Watch it onDemand