Τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας είναι πάρα πολλά και μάλιστα κάποια από αυτά δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά.
Στην Βόνιτσα της Αιτωλοακαρνανίας αναβιώνει το έθιμο του Αχυρένιου-Γληγοράκη, το οποίο συνδυάζει την σάτιρα με την διασκέδαση, προσφέροντας ξεχωριστές στιγμές στους επισκέπτες της πόλης αλλά και στους ντόπιους.
Το έθιμο παρουσιάζει τον Γληγοράκη τον ψαρά ο οποίος αρνήθηκε τη θάλασσα και έψαξε τη τύχη του στη στεριά. Η θάλασσα όμως τον εκδικήθηκε και τον έριξε στα ξένα, να ταλαιπωρείται και να μην μπορεί να έχει σταθερή δουλειά.
Τα Κούλουμα στη Βόρεια Ελλάδα
Στην πόλη της Νάουσας την Καθαρά Δευτέρα θα κυκλοφορούν ελεύθερα τα μπουλούκια, παρασύροντας τους επισκέπτες σε ένα ξέφρενο γλέντι. Μάλιστα στις περισσότερες περιοχές της Νάουσας θα στηθούν από το πρωί εκδηλώσεις όπου κάτοικοι και επισκέπτες θα μπορούν να πετάξουν χαρταετούς και να απολαύσουν τα τοπικά εδέσματα.
Στην Παναγιά Θάσου διοργανώνονται λαογραφικές και διονυσιακές εκδηλώσεις. Οι κάτοικοι τιμούν τον αρχαίο θεό Διόνυσο, με ποικίλες εκδηλώσεις, παρέλαση αρμάτων, παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
Στα Μεστά της Χίου, το πιο καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό χωριό του νησιού, αναβιώνει κάθε χρόνο ένα πολύ διασκεδαστικό έθιμο, που έχει έντονα τα σημάδια της ιστορίας του τόπου. Πρόκειται για το έθιμο του Αγά.
Το έθιμο αυτό προέρχεται από τον καιρό της τουρκοκρατίας, κατά τον οποίο οι Χιώτες βίωσαν τη δίωξη των τοπικών αρχών. Στα Μεστά, στην κεντρική πλατεία, στήνεται μια μεγάλη γιορτή, και όλοι οι παρευρισκόμενοι "δικάζονται" από τον Αγά, που έχει εγκαταστήσει εκεί το δικαστήριό του. Μ΄ ένα πλαστικό ρόπαλο τιμωρούνται ένας-ένας οι κατηγορούμενοι, αφού εκτεθούν δημόσια τα παραπτώματά τους.
Ο «Βλάχικος Γάμος» της Θήβας
Στην Θήβα αναβιώνει ένα έθιμο που χρονολογείται από το 1830 και έχει να κάνει με τα προξενιά που γίνονταν τότε. Σήμερα πραγματοποιείται παραδοσιακά με το ξύρισμα του γαμπρού και το στόλισμα της νύφης η οποία στην πραγματικότητα είναι άνδρας!
Στην ανατολικής Μακεδονία και τη Θράκη, οι νοικοκυρές στα χωριά ξυπνούν πολύ πρωί και πλένουν τις κατσαρόλες με άμμο και στάχτη από τα τζάκια, ώστε να τις καθαρίσουν καλά, χωρίς να μείνει ίχνος λαδιού, σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη της περιόδου της νηστείας.
Στην κεντρική πλατεία του οικισμού της Σταυρούπολης, στα ορεινά του δήμου Ξάνθης την Καθαρά Δευτέρα οι κάτοικοί της μαζί με τους επισκέπτες, μεταμφιεσμένοι και κάνοντας διάφορους ήχους συμμετέχουν σε μια παρέλαση χρωμάτων και χαράς, με οδηγό ένα ομοίωμα καμήλας κι έναν ενήλικο να παριστάνει τον καμηλιέρη Άραβα.
Τα «μουζώματα» στον Αρχάγγελο της Ρόδου
Ξεχωριστός και πιο εντυπωσιακός είναι ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στο χωριό Αρχάγγελος της Ρόδου, όπου επικρατούν τα «μουζώματα» και τα «αλευρώματα».
Το έθιμο που ξεκινά από την Κυριακή της Αποκριάς θέλει όλους τους κατοίκους του χωριού, αλλά και τους επισκέπτες να βάφουν μαύρα τα πρόσωπα τους και να κυκλοφορούν έτσι, όλη την διάρκεια της Καθαρής Δευτέρας. Όσοι δεν το κάνουν μόνοι τους υποχρεώνονται να το κάνουν, έστω και με το ζόρι.
Μέρος του εορτασμού είναι και τα «αλευρώματα» στα οποία επιδίδονται μεγάλοι και μικροί κάνοντας ακόμα πιο ξεχωριστό τον εορτασμό της Καθαρής Δευτέρας.
Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.
Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.
Στα Μεγάλα Καλύβια, του νομού Τρικάλων, κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα και για παραπάνω από έναν αιώνα γίνεται αναπαράσταση του παραδοσιακού καραγκούνικου γάμου.
Στον Πεντάλοφο Κοζάνης, οι ντόπιοι δεν πετούν χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα, αλλά αυτοσχέδια, μικρά αερόστατα που έχουν κατασκευάσει οι ίδιοι, ενώ στη συνοικία Νέα Μαγνησία της Λαμίας αναβιώνει ο Νεομαγνησιώτικος Γάμος.
Καθαρά Δευτέρα στην Κύπρο
Στην Κύπρο την Καθαρά Δευτέρα ο κόσμος κατευθύνεται ανά ομάδες στις βουνοπλαγιές. Κάθονται στην ύπαιθρο, τρώνε νηστίσιμα φαγητά και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια. Την ημέρα αυτή, σύμφωνα με την κυπριακή παράδοση, κόβεται η «μούττη» της Σαρακοστής , δηλαδή αρχίζει η νηστεία για το Πάσχα.
