Είναι συνηθισμένο να νιώθετε κουρασμένοι και ανήσυχοι τις Δευτέρες το πρωί, και αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο μετά από ένα έντονο Σαββατοκύριακο.
Μια νέα έρευνα μελέτησε πώς αλλάζει η ποιότητα του ύπνου των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και εντόπισε σχέσεις μεταξύ κόπωσης και συμπεριφοράς.
Εκτιμάται ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια (OSA), μια πάθηση που επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου.
Αυστραλοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτή η υποκείμενη πάθηση είναι πιο συχνή τα Σαββατοκύριακα σε σχέση με τις καθημερινές και ονόμασαν το φαινόμενο αυτό «κοινωνική άπνοια».
Μπορεί να επηρεάσει τον καθένα, ακόμη και αν δεν εμφανίζει συμπτώματα OSA κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Κοινωνικό jet lag»
Ο καθηγητής Danny Eckert, ειδικός στον τομέα της υγείας του ύπνου από το Πανεπιστήμιο Flinders, ήταν ένας από τους κορυφαίους ερευνητές της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine.
Περιέγραψε την κοινωνική άπνοια ως ένα είδος «κοινωνικού jet lag», ένα συναίσθημα που μπορεί να προκύψει μετά το Σαββατοκύριακο, όταν η συμπεριφορά μας διαφέρει συχνά από αυτή των καθημερινών.
«Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που καπνίζουν τείνουν να καπνίζουν περισσότερο το Σαββατοκύριακο. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που πίνουν τείνουν να πίνουν περισσότερο το Σαββατοκύριακο», δήλωσε στο SBS News.
«Πρόκειται για δύο είδη τρόπου ζωής ή κοινωνικών παραγόντων, αν θέλετε, που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που κοιμόμαστε και αναπνέουμε».
Ο Eckert τόνισε ότι άλλη μια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά μας τα Σαββατοκύριακα είναι ότι συχνά αλλάζουν οι συνήθειες του ύπνου μας, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ποιότητα του ύπνου και στη γενική μας διάθεση.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα άτομα που κοιμούνται μέχρι αργά τα Σαββατοκύριακα έχουν 50% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαταραχές ύπνου.
«Ο κιρκάδιος ρυθμός μας, ή το βιολογικό μας ρολόι, αλλάζει σιγά-σιγά. Χρειάζονται αρκετές ημέρες για να προσαρμοστεί», ανέφερε.
«Έτσι, αν αλλάξουμε ξαφνικά το πρόγραμμα του ύπνου μας, και όλοι έχουμε βιώσει αυτό το φαινόμενο σε διαφορετικές στιγμές με το jet lag και άλλα παρόμοια πράγματα, κοιμόμαστε διαφορετικά από αυτό που θέλει το σώμα μας».
Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις;
Σύμφωνα με την έρευνα, η αύξηση των διαταραχών στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου τα Σαββατοκύριακα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Αυτά περιλαμβάνουν καρδιακές παθήσεις, κατάθλιψη, άνοια και ακραία κόπωση.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι τα άτομα κάτω των 60 ετών και οι άνδρες είναι οι δυο πιο ευάλωτες ομάδες στην κοινωνική άπνοια. Αν και ο ακριβής λόγος δεν είναι σαφής, ο Eckert δήλωσε ότι πιθανότατα οφείλεται σε παράγοντες συμπεριφοράς.
«Γνωρίζουμε ότι οι άνδρες τείνουν να πίνουν περισσότερο αλκοόλ από τις γυναίκες και ίσως να μένουν ξύπνιοι μέχρι αργά και να κοιμούνται μετά τις γυναίκες», είπε.
«Γνωρίζουμε επίσης ότι οι άνδρες πάσχουν περισσότερο από άπνοια ύπνου, οπότε κοιμούνται λιγότερο από τις γυναίκες».
Ο Eckert σημείωσε ότι, πέρα από την αναζήτηση κλινικής θεραπείας για την άπνοια ύπνου, υπάρχουν ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε για να καταπολεμήσετε την κοινωνική άπνοια. Συγκεκριμένα, το να πηγαίνετε για ύπνο και να ξυπνάτε σταθερές ώρες μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πιο υγιεινό πρότυπο ύπνου.
«Αν οι άνθρωποι αισθάνονται κουρασμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχουν κάποιο πρόβλημα να παραμείνουν κοιμισμένοι ή ίσως ξυπνούν με πονοκεφάλους το πρωί, ίσως τους λένε ότι ροχαλίζουν δυνατά, όλα αυτά είναι προειδοποιητικά σημάδια ότι μπορεί να έχετε άπνοια ύπνου και αξίζει να το συζητήσετε με τον οικογενειακό σας γιατρό».
