ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ
- Το Πατρίς πραγματοποίησε 91 ταξίδια προς την Αυστραλία μεταξύ 1959 και 1975, ταξιδεύοντας τακτικά μέσω της διώρυγας του Σουέζ της Αιγύπτου.
- Το πλοίο, το οποίο έφερε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στην Αυστραλία, αναπολείται με αγάπη από πολλούς μετανάστες.
- Πολλοί πρώην επιβάτες είδαν τη μετανάστευση ως έναν τρόπο να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την ανεργία στην Ελλάδα.
«Ολόκληρα χωριά έφταναν στο λιμάνι του Πειραιά για να χαιρετήσουν τους δικούς τους ανθρώπους, σε κάτι που φάνταζε ως κηδεία σε έναν ζωντανό, καθώς ήταν άγνωστο αν τον ξαναδούν ποτέ».
Με λόγια περιεκτικά, αλλά γεμάτα νόημα, περιέγραψε ο υποπλοίαρχος του Πατρίς Νικόλαος Σούτος στο SBS Greek, την μεταναστευτική ιστορία του θρυλικού υπερωκεάνιου.
Έχοντας κάνει το παρθενικό του ταξίδι στα τέλη του 1959 και φτάνοντας στην Αυστραλία το 1960, το πλοίο αυτό έμελλε να μεταφέρει δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που αναζητούσαν μία νέα ζωή, στην αχανή αυτή χώρα.
Η Μαγδαληνή Κύρογλου ταξίδεψε με το Πατρίς το 1967.
«Ήταν σαν πάρτι. Το ταξίδι ήταν υπέροχο. Το προσωπικό μας φρόντισε πολύ καλά. Εμένα με είχε πιάσει και η θάλασσα. Είχα μια ιδιαίτερη φροντίδα», σημειώνει.
Επτά χρόνια νωρίτερα, παιδί ακόμη, πραγματοποίησε το ταξίδι του με το πλοίο αυτό, ο Σταύρος Οικονομίδης.

Η Μαγδαληνή Κύρογλου ταξίδεψε με το Πατρίς το 1967. Credit: Jennifer Scherer
Σήμερα είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Τέχνης Αυστραλίας στο Σύδνεϋ, αποτελώντας την ζωντανή ιστορία του παροικιακού θεάτρου.
«Κάθε βράδυ είχες κάτι να πας, χορό, δεξιώσεις… Το φαγητό ήτανε θαυμάσιο εκείνο τον καιρό. Άρχιζες να κάνεις φίλους εκεί», είπε.
Ξεφεύγοντας από τη φτώχεια και αναζητώντας ασφάλεια
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και εν μέσω οικονομικής αστάθειας, πολλοί είδαν τη μετανάστευση ως έναν τρόπο να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την ανεργία στην Ελλάδα.
Ο Σταύρος Οικονομίδης και η οικογένειά του εγκατέλειψαν την πατρίδα τους λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας που επικρατούσε τότε στην Αίγυπτο, όπου ζούσαν.

Ο Σταύρος Οικονομίδης είναι σήμερα καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Τέχνης Αυστραλίας. Credit: Jennifer Scherer
Το ταξίδι προς τους Αντίποδες ήταν η υπόσχεση που όπως λέει είχε δώσει η μητέρα του στον πατέρα του πριν φύγει από τη ζωή.
«Ιδιαίτερα η μητέρα μου το έβλεπε ως ένα είδος ιερού πράγματος για εκείνη, επειδή είχε υποσχεθεί στον πατέρα μου πριν πεθάνει ότι πήγαινε τα παιδιά στον προορισμό τους που ήταν η Αυστραλία. Και φυσικά ήταν κάτι για το οποίο ήταν πολύ, πολύ χαρούμενη, αλλά δεν κράτησε πολύ μετά από αυτό, σε 1,5 χρόνο πέθανε».
Για τη Μαγδαληνή Κύρογλου, η νέα της ζωή στην Αυστραλία ξεκίνησε με τις ανάλογες δυσκολίες, περιγράφοντάς μας τα όσα βίωσε στο κέντρο φιλοξενίας μεταναστών στην Bonegilla.
«Δεν υπήρχαν ανθρώποι να συντονίσουν τους ανθρώπους που είχαν πάει εκεί. Είχαν έναν Έλληνα, ήταν κακοήθης μίλαγε πολύ άσχημα, Του γυρεύαμε κουβέρτες γιατί έκανε πάρα πολύ κρύο και μας έλεγε άμα δεν σας αρέσει να γυρίσετε πίσω», σημειώνει μεταξύ άλλων.
Ωστόσο ένα απροσδόκητο παιχνίδι της μοίρας, άλλαξε τη ζωή της προς το καλύτερο.
Ο σύζυγός της και ένας φίλος του είχαν ξεγλιστρήσει από τον καταυλισμό μεταναστών στην Bonegilla, για να τους εντοπίσει φτάνοντας στο Σύδνεϋ η αστυνομία.
Οι αρχές οργάνωσαν ένα ταξί για να συνοδεύσει τους δύο άνδρες σε έναν χώρο φιλοξενίας μεταναστών που εξακολουθούσαν να αναζητούν εργασία.
Σε μια αναπάντεχη εξέλιξη, ο οδηγός πίσω από το τιμόνι αποδείχθηκε Έλληνας - μια οικεία φωνή σε μια άγνωστη χώρα.
«Αυτοί οι δύο στο ταξί έλεγαν την ιστορία τους. Όταν έφτασαν στην πύλη για να μπουν μέσα έκανε (ο οδηγός του ταξί) μεταβολή και τους είπε: Είμαι κι εγώ Έλληνας, θα έρθετε μαζί μου στο σπίτι μου», θυμάται.

Το Πατρίς πραγματοποιήσε σειρά ταξιδιών από την Ελλάδα στην Αυστραλία από το 1959 έως το 1975. Credit: The Tony Agapitos Collection/ACMI Collection
Οι Έλληνες της Αυστραλίας
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, περισσότεροι από 420.000 άνθρωποι στην Αυστραλία έχουν ελληνική καταγωγή.
Η Βικτώρια φιλοξενεί τη μεγαλύτερη ελληνική κοινότητα, ακολουθούμενη από τη Νέα Νότια Ουαλία.
Το Πατρίς κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης στην Αυστραλία, αυτό υπογραμμίζει και ο Ιστορικός του Πανεπιστημίου Macquarie, Leonard Janiszewski.
«Υπήρχαν επίσης το Elis και το Theis, αλλά ήταν το Patris, το οποίο ήταν κοντά στις καρδιές πολλών επειδή είχε τον μεγαλύτερο αριθμό ταξιδιών προς την Αυστραλία. Και ως εκ τούτου, από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1980, υπήρχαν λίγο πάνω από 200.000 Έλληνες που ήρθαν εδώ. Και οι μισοί από αυτούς ήρθαν μέσω της Διακυβερνητικής Επιτροπής Ευρωπαϊκής Μετανάστευσης», αναφέρει.

Ο Ιστορικός του Πανεπιστημίου Macquarie, Leonard Janiszewski Credit: Jennifer Scherer
«Ήταν ένα πλοίο που μετέφερε όλες τις ελπίδες και τα όνειρά τους. Μερικές από αυτές τις ελπίδες και τα όνειρα εκπληρώθηκαν, άλλες όχι. Αλλά δεν μπορείτε να εξαλείψετε το γεγονός ότι ήταν μια τεράστια αλλαγή στη ζωή των ανθρώπων», δήλωσε ο κ. Janiszewski.
Το τελευταίο ταξίδι
Τον Νοέμβριο του 1975 το Πατρίς άφησε για τελευταία φορά το το Ντάργουιν και δεν επέστρεψε ποτέ ξανά στην Αυστραλία.
Τους προηγούμενους 9 μήνες είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι της πόλης, που σχεδόν καταστράφηκε από τον κυκλώνα Tracy τα Χριστούγεννα του 1974, για να παρέχει καταλύματα έκτακτης ανάγκης σε όσους έμειναν άστεγοι.
Το εμβληματικό πλοίο έγινε παλιοσίδερα το 1987, αφού υπηρέτησε ως οχηματαγωγό πλοίο μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας και περιστασιακά ως κρουαζιερόπλοιο στην Μεσόγειο.
Το Πατρίς, όπως και το βαθύ νόημα της ελληνικής λέξης από την οποία προέρχεται το όνομά του, συνεχίζει να κατέχει μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές πολλών γενεών Ελλήνων στην Αυστραλία.
Διαβάστε εδώ στα αγγλικά.