Η προετοιμασία για την εκστρατεία της Καλλίπολης είχε οδηγήσει σε κρίση το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας.
Η επίθεση των Συμμάχων κατά των Δαρδανελίων συγκλόνισε την κοινή γνώμη στην Ελλάδα, διότι είχε ως αντικειμενικό σκοπό την Κωνσταντινούπολη.
Ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αποφάσισε να διαθέσει στους Συμμάχους ένα Σώμα Στρατού και ολόκληρο το Στόλο. Την 1η Μαρτίου του 1915, κάλεσε τον πρεσβευτή της Μεγάλης Βρετανίας και υπέβαλε την πρότασή του στη Βρετανική Κυβέρνηση, η οποία απάντησε αμέσως ότι δεχόταν ευχάριστα την προσφορά.
Το υπόμνημα στον Βασιλέα Κωνσταντίνο υπέβαλε ο ίδιος ο Βενιζέλος στις 2 Μαρτίου 1915.
Εξερχόμενος, όμως, από το γραφείο του μονάρχη, συνάντησε τον Αρχηγό της Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού και μετέπειτα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος του υπέβαλε την παραίτησή του, διαφωνώντας ριζικά με την ενέργεια.
Και τελικά η ιστορία και τα γεγονότα δικαίωσαν τον Μεταξά, αφού η εκστρατεία της Καλλίπολης αποδείχτηκε "Βατερλώ" για τις συμμαχικές δυνάμεις.
Κατόπιν αυτού, ο Βασιλιάς ενημέρωσε τον Βενιζέλο ότι αποφάσισε η Ελλάδα να παραμείνει για ένα διάστημα ακόμη ουδέτερη.
Ο Βενιζέλος υπέβαλε την παραίτηση της Κυβερνήσεώς του και ο Βασιλιάς ανέθεσε το σχηματισμό νέας κυβέρνησης στον αρχηγό της αντιπολίτευσης, Δημήτριο Γούναρη. Τα γεγονότα αυτά οδήγησαν στον "Μεγάλο Διχασμό".
Members and friends of Melbourne's Hellenic RSL at the Shrine of Remembrance (25 April 2019). Source: SBS Greek
Και ενώ αυτά συνέβαιναν στην Ελλάδα, οι Σύμμαχοι ετοιμάζονταν για την εκστρατεία της Καλλίπολης
Τα Στενά των Δαρδανελίων, μήκους 70 χλμ. και πλάτους 7.5 χιλιομέτρων, είχαν πολλά χωριά, μεταξύ των οποίων και πολλά ελληνικά. Στους πρόποδες του όρους Ακί Μπαμπά, υπήρχε το χωριό Κριθιά.
Η απόβαση άρχισε στις 25 Απριλίου 1915 και οι 12,000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί αποβιβάστηκαν στην περιοχή, αλλά δέχτηκαν σφοδρή αντεπίθεση από τη 19η Τουρκική Μεραρχία του Μουσταφά Κεμάλ.
Την επομένη, 26 Απριλίου 1915, η Βρετανική Μεραρχία αναχαιτίστηκε προ του χωριού Κριθιά. Εκεί έγιναν οι περίφημες τρεις μάχες της Κριθιάς, στις οποίες αναφέρθηκε και η πρόεδρος των Κριθιωτών Μελβούρνης, Χρυσάνθη Σταμπουλίδου.
Οι ομογενείς δεν ξεχνούν
Δεκάδες ομογενείς βετεράνοι πολέμου και μέλη ομογενειακών οργανισμών πήραν μέρος στην παρέλαση της Μελβούρνης. Το Ελληνικό Παράρτημα του RSL όπως και πολλά μέλη από οργανισμούς Κρητικών της Μελβούρνης έδωσαν για ακόμη μια φορά το παρών στις σημερινές εκδηλώσεις.
Μετά την παρέλαση, δεκάδες μέλη του Ελληνικού RSL αλλά και Έλληνες βετεράνοι πολέμου βρέθηκαν στο οίκημα του οργανισμού στο προάστιο South Melbourne.
Ο πρόεδρος Αναστάσιος (Στηβ) Κυρίτσης έκανε ειδική μνεία στην φωτογραφία στο εξώφυλλο από το φετινό επίσημο πρόγραμμα των εκδηλώσεων για την Ημέρα των ΑΝΖΑΚς στη Βικτωρία. Μεταξύ των στρατιωτών που εικονίζονται είναι και ο Καστελλοριζιός, Γιάννης Μανωλίτσας. Ηταν μόλις 21 χρόνων.
Ο κ. Κυρίτσης στάθηκε στην σημασία της συμμετοχής ελληνικής καταγωγής στρατιωτικών στους πολέμους που έχει συμμετάσχει η Αυστραλία.
Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast.
