Πρωταπριλιάτικα έθιμα και φάρσες που έμειναν στην ιστορία

Late American comedians Bud Abbott and Lou Costello on April Fool's Day, early 1950s.

April Fool's Day is the perfect excuse to crack a joke Source: Gene Lester/Getty Images

Πρωταπριλιά σήμερα και σε μια προσπάθεια να ξεφύγουμε από τις αρνητικές ειδήσεις που μας περιτριγυρίζουν, σας παρουσιάζουμε μερικά έθιμα, αλλά και φάρσες που συνδέονται με την συγκεκριμένη ημέρα.


Δύο διαφορετικές εκδοχές αναφέρονται στην γέννηση της πρωταπριλιάς.

Σύμφωνα με την πρώτη, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες, οι οποίοι ως δεινοί ψαράδες ξεκινούσαν την εποχή ψαρέματος την 1η Απριλίου.

Καθώς τα ψάρια πιάνονταν δύσκολα, πολλοί από αυτούς έλεγαν ψέματα με σκοπό να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους, για το πόσο πολλά και μεγάλα ψάρια είχαν καταφέρει να πιάσουν.

Αυτή η συνήθεια παρέμεινε και με το πέρασμα του χρόνου έγινε έθιμο.

Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, αναφέρεται στην Γαλλία του 16ου αιώνα.

Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η "1η Απριλίου", όμως επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, η Πρωτοχρονιά θεωρούνταν πλέον η 1η Ιανουαρίου.

Αυτή η αλλαγή δεν έγινε αποδεκτή από όλους τους πολίτες που συνέχιζαν να γιορτάζουν, την αρχή του νέου έτους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν.

Για άλλους οι πρωταπριλιάτικες φάρσες οφείλουν την ύπαρξή τους στη γιορτή της «Κοροϊδίας και του Ξεγελάσματος» της ρωμαϊκής θεάς Venus Aprilis, δηλαδή της Απριλίου Αφροδίτης.

Πρωταπριλιά στην Ελλάδα

Το έθιμο της Πρωταπριλιάς έφτασε στην Ελλάδα, πιθανότατα, την εποχή των Σταυροφοριών.

Σε περιοχές της χώρας θεωρούσαν ότι αν κάποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά ή ότι θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειές του.
Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο.

Στη Θράκη το βρόχινο νερό της Πρωταπριλιάς θεωρείται θεραπευτικό και γι’ αυτό το μαζεύουν σε μπουκάλι.

Στην Κομοτηνή, λέγανε πως την Πρωταπριλιά το είχαν σε καλό να γελούν, «για να γίνουν τα κουκούλια τους», σε μια εποχή που ανθούσε η εκτροφή μεταξοσκωλήκων.

Στην Ανατολική Θράκη είχαν σε καλό να γελάσουν τον άλλον, για να κάνουν τα δέντρα καρπό, ενώ στην Άνδρο, λένε ψέματα την 1η του Μάρτη κι όχι την Πρωταπριλιά.

Ωστόσο κατά την "αρχαιοελληνική εκδοχή" η Πρωταπριλιά ήταν η ημέρα που ήταν αφιερωμένη στον θεό Διόνυσο και τη θεά Αφροδίτη.
Για δύο ομογενείς τους Γιώργο Ανδρώνη και Γιώργο Κυπαρίση η προσπάθεια να διατηρηθεί το έθιμο αυτό και στους Αντίποδες είναι συνεχείς.

Αρχικά ο Γιώργος Κυπαρίσης αναφέρει πως το γέλιο είναι το αλάτι της ζωής για αυτό και συνεχίζει να σκαρώνει φάρσες σε συγγενείς και φίλους.

«Φυσικά και πιστεύω στην Πρωταπριλιά είναι ένα μεγάλο έθιμο το οποίο το τηρούμε γιατί αν δεν υπάρχει λίγο πλάκα στη ζωή δεν έχει νόημα».

Παράλληλα μοιράζεται μαζί μας την φάρσα που έκανε ως μαθητής στην μητέρα του.

«Μία από αυτές τις ωραίες πλάκες που έχω κάνει με την Πρωταπριλιά και πιο πιτσιρικάς βέβαια, έχω γυρίσει σπίτι και έχω πει τη μάνα μου ότι έχω φάει αποβολή και την έβαλα να πάρει τηλέφωνο τον διευθυντή για να παρακαλέσει να μη με διώξουν από το σχολείο», είπε.

Από την μεριά του ο Γιώργος Ανδρώνης επικαλείται την πρωταπριλιά πώς έχασε τη δουλειά του, προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να ξεγελάσει τα αγαπημένα του πρόσωπα.

«Συνήθως κάθε χρόνο την 1η Απριλίου λέμε κάποια ψεματάκια για πλάκα. να βασικό που λέω για παράδειγμα είναι ότι με απέλυσαν από την δουλειά».
APRIL's FOOL
Βρασμένα μακαρόνια κρεμασμένα σε δέντρα, σήυμφωνα με ρεπορτάζ της εποχής του καναλιού BBC Source: BBC

Φάρσες ΜΜΕ

Σήμερα η εφημερίδα «Νέος Κόσμος» της Μελβούρνης στην ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο έχει δημοσιεύσει άρθρο υποστηρίζοντας πως η Βρετανία μετά από δεκάδες χρόνια αδικίας αποφάσισε τελικά να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα, ενώ ο «Ελληνικός Κήρυκας» του Σύδνεϋ σε παλιότερη έκδοση της αναφερόταν στην απρόσμενη επίσκεψη στην Αυστραλία του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος μάλιστα έκανε βόλτες στο ειδυλλιακό λιμάνι της πόλης, αμέριμνος σαν απλό τουρίστας!

Ανάμεσα στις πιο επιτυχημένες φάρσες που έχουν σκαρώσει Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι αυτή της εκπομπής Panorama του BBC, όπου το 1957 είχε μεταδώσει ρεπορτάζ για μια σοδειά από σπαγγέτι στην Ελβετία.

Μάλιστα τα πλάνα έδειχναν βρασμένα μακαρόνια κρεμασμένα σε δέντρα και ανθρώπους να τα μαζεύουν.

Το 1962, το Εθνικό Κανάλι της Σουηδίας ανέφερε ότι οι θεατές θα μπορούσαν να δουν έγχρωμα τηλεόραση αν έκοβαν ένα καλσόν και κάλυπταν μ’ αυτό την οθόνη της συσκευής τους.

Τέσσερα χρόνια πριν η αθλητική ιστοσελίδα Goal.com ανέφερε ότι ο Lionel Messi άφηνε την Μπαρτσελόνα για λογαριασμό της αιώνιας αντιπάλου Ρεάλ Μαδρίτης έναντι 500 εκατ. ευρώ.

Το 1978 ο Αυστραλός επιχειρηματίας Dick Smith ανακοίνωσε ότι θα μετέφερε ένα παγόβουνο απ’ την Ανταρκτική και θα το έσπαγε σε μικρότερους κύβους προς πώληση.

Μάλιστα η πώληση ξεκίνησε στο λιμάνι του Σύδνεϋ με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να καλύπτουν το γεγονός.

Share
Follow SBS Greek

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Greek-speaking Australians.
Stories from Australians who served in World War II, including some who are no longer with us.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
Greek News

Greek News

Watch it onDemand