Ο πατέρας στην Ελληνο-Αυστραλιανή μεταναστευτική ποίηση

June 1954:  Greek immigrants to Australia attend English language lessons at the Bonnegilla Reception Centre near Alderbury, Victoria.

June 1954: Greek immigrants to Australia attend English language lessons at the Bonnegilla Reception Centre near Alderbury, Victoria. Credit: Thurston Hopkins/Getty Images

Ο πατέρας, όπως αναδύεται μέσα από τη μεταναστευτική ποίηση, δεν είναι ποτέ μόνο ένας άνθρωπος. Είναι το στήριγμα και η σκιά, η φωνή που σιωπά και η παρουσία που παραμένει.


Είναι ο εργάτης που σηκώνεται πριν λαλήσει το πετεινάρι, ο κουρασμένος που επιστρέφει αργά το βράδυ, και παρ’ όλα αυτά βρίσκει τη δύναμη να χαμογελάσει και να δώσει κουράγιο.

Στα μάτια των παιδιών του γίνεται ήλιος και θεμέλιο, η κολόνα που στηρίζει τον κόσμο τους.

Κι όμως, άλλοτε, ο πατέρας είναι ο απών∙ μια φιγούρα που δεν πρόλαβες να γνωρίσεις, που έφυγε νωρίς, ή που η απόσταση της ξενιτιάς τον μετέτρεψε σε αφήγηση, σε εικόνα μέσα από τα λόγια της μητέρας, σε σκιώδη παρουσία στα όνειρα.
Μια μνήμη που πονάει, γιατί δεν ολοκληρώθηκε ποτέ σε σχέση, αλλά επιμένει να ζει μέσα από τη λαχτάρα.

Υπάρχει κι ο πατέρας-δάσκαλος, που με το χέρι του οργώνει τη γη και αφήνει παρακαταθήκη τις μικρές του κινήσεις: το φύτεμα ενός λουλουδιού, το κλάδεμα του αμπελιού, την υπομονή της καθημερινής φροντίδας.

Είναι εκείνος που ενώνει γενιές, αφού από το χέρι του περνά στο χέρι του παιδιού κι έπειτα στο εγγόνι μια αλυσίδα γνώσης, τρυφερότητας και μνήμης.

Κι υπάρχει ο πατέρας-σκιά, ο πνευματικός συνομιλητής που έρχεται με φωνές αινιγματικές, με λόγια που μοιάζουν να ανήκουν σε άλλον κόσμο.

Η παρουσία του υπερβαίνει το χρόνο και το σώμα∙ στέκει σαν αόρατος οδηγός, σαν υπόμνηση της ευθραυστότητας της ζωής και της σοφίας που γεννά ο πόνος.
Ακούστε εδώ τα υπόλοιπα επεισόδια της σειράς

Ποίηση στους Αντίποδες

Ο πατέρας αφήνει μια διαθήκη που δεν γράφεται σε χαρτί, αλλά χαράσσεται στην ψυχή: να αγαπάς τους αδικημένους, να μην προσκυνάς τους εμπόρους των πολέμων, να ζήσεις χωρίς φόβο.

Μια παρακαταθήκη που δεν ζητά μνημεία, αλλά πράξεις.

Έτσι, ο πατέρας της μεταναστευτικής ποίησης είναι περισσότερο από άνθρωπος: είναι σύμβολο, μνήμη και παρηγοριά.

Είναι το τραύμα και η γιατρειά, η φωνή που σώπασε και το βλέμμα που ακόμα μας καθοδηγεί.

Στην ποίηση της ξενιτιάς, ο πατέρας γίνεται αφήγηση που δεν τελειώνει, αλλά συνεχίζει να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, όπως ένα αθάνατο τραγούδι.

Στο επεισόδιο ακούγονται τα παρακάτω ποιήματα:

1. Λίτσα Γκόγκα, «Για τον πατέρα»
2. Νίκος Πιπέρης, «Ο παππούς»
3. Αργυρούλα Ζήφου-Χωματοπούλου, «Στον πατέρα που δεν γνώρισα»
4. Ντίνα Αμανατίδου, «Αφιερωμένο στον πατέρα»
5. Δημήτρης Τσαλουμάς, «Ένα τραγούδι για τον πατέρα μου»
6. Γεράσιμος Κλωνής, «Ο πατέρας»
7. Κωνσταντίνα Ντούνη, «Για τον πατέρα μου»
8. Δημητράκης Ιωάννου, «Ο πατέρας»
9. Ανδριάνα Καραμήτρου, «Αδικοχαμένε μου πατέρα»
10. Γιώτα Κριλή, «Οι εποχές - 6»
11. Λούλα Παπαζώη, «Ο πατέρας»
12. Άντρια Γαριβάλδη, «Ο παππούς και τ' αγγόνι»
13. Θύμιος Χαραλαμπόπουλος, «Διαθήκη Α΄»

Share
Follow SBS Greek

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Greek-speaking Australians.
Stories from Australians who served in World War II, including some who are no longer with us.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
Greek News

Greek News

Watch it onDemand