Σήμερα, δόθηκε στη δημοσιότητα η μεταβατική έκθεση του κ. Έμερσον, ο οποίος έχει χρεωθεί από την κυβέρνηση Αλμπανίζι με το έργο διερεύνησης της λειτουργίας των αλυσίδων σουπερμάρκετ.
Ένα από τα ζητήματα τα οποία κλήθηκε να εξετάσει ο κ. Έμερσον, είναι κατά πόσο το υφιστάμενο πλαίσιο κανόνων, επαρκεί στο να διασφαλίσει ότι τα σουπερμάρκετ δεν εκμεταλλεύονται την προνομιακή τους θέση στην αγορά, εις βάρος των προμηθευτών τους, και των καταναλωτών.
Μερίδια αγοράς
Επισημαίνεται ότι η Woolworths, η μεγαλύτερη αλυσίδα σουπερμάρκετ στη χώρα, ελέγχει το 37%, με την Coles να ακολουθεί στο 28%, την Aldi, στο 10%, και την Metacash, με τα IGA, στο 7%.
Συνεπώς, οι δύο μεγαλύτερες αλυσίδες ελέγχουν τα 2/3 της αγοράς, γεγονός που τις καθιστά απόλυτα κυρίαρχες, όταν διαπραγματεύονται με αγρότες και άλλους προμηθευτές τις τιμές αγοράς των προϊόντων τους.
Ένα από τα ευρήματα της μεταβατικής έκθεσης του Κρέιγκ Έμερσον, είναι ότι, επί του παρόντος, οι κανόνες λειτουργίας του κλάδου των σουπερμάρκετ, βασίζονται στην προαιρετική εφαρμογή ενός κώδικα δεοντολογίας.
Κώδικας δεοντολογίας
Ο κώδικας καταρτίστηκε το 2015, από τις ίδιες τις αλυσίδες σουπερμάρκετ, μετά από την κατακραυγή στην κοινή γνώμη για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονταν οι προμηθευτές.
Ωστόσο, λόγω του προαιρετικού χαρακτήρα εφαρμογής του κώδικα δεοντολογίας, πολλοί προμηθευτές υποστηρίζουν ότι είναι σχεδόν αδύνατον να αναγκάσεις τις αλυσίδες σουπερμάρκετ να λογοδοτήσουν.
Οι προμηθευτές μπορούν να υποβάλλουν μια σχετική καταγγελία, η οποία θεωρητικά μπορεί να επισείσει πρόστιμο μέχρι και $5 εκ. ωστόσο, θα πρέπει να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους ενώπιον ενός διαιτητικού οργάνου, το οποίο έχουν διορίσει οι αλυσίδες σουπερμάρκετ.
Μέχρι τώρα, μόλις 6 καταγγελίες έχουν κατατεθεί, και καμία δεν έχει δικαιωθεί.
Προτάσεις της μεταβατικής έκθεσης
Επομένως, μια από τις εισηγήσεις της έκθεσης είναι να γίνει υποχρεωτική η εφαρμογή του κανόνα δεοντολογίας. Και μάλιστα, τα πρόστιμα που θα προβλέπονται για παραβίαση αυτών των κανόνων να φτάνουν μέχρι και το 10% του ετήσιου τζίρου των παρανομούντων σουπερμάρκετ. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να επιβληθεί πρόστιμο μέχρι και $10 εκ. ή τρεις φορές το κόστος της ζημιάς που έχει υποστεί ο προμηθευτής, ανάλογα με το ποιο πρόστιμο είναι το μεγαλύτερο.
Ταυτόχρονα, όμως, ο κ. Έμερσον, δεν εισηγείται την καταναγκαστική πώληση υποκαταστημάτων σουπερμάρκετ λόγω παραβίασης των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού.
Πρόκειται για μια πρόταση που έχουν προωθήσει τα κόμματα των Πρασίνων και των Εθνικών.
Η κυβέρνηση, πάντως, από την πρώτη στιγμή αποστασιοποιήθηκε από αυτήν την πρόταση, με τον πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανίζι να χαρακτηρίζει την πρακτική ως «σοβιετική» αντίληψη.
‘Ένας από τους λόγους που επικαλούνται αμφότεροι, η κυβέρνηση και ο κ. Έμερσον, είναι ότι η καταναγκαστική πώληση θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας, γεγονός το οποίο θα είχε αρνητικές οικονομικές συνέπειες σε τοπικές κοινότητες.
Δηλώσεις Τσάλμερς
Σχολιάζοντας σήμερα τις εισηγήσεις του κ. Έμερσον, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Τζιμ Τσάλμερς, δήλωσε ότι η κυβέρνηση υποστηρίζει επί της αρχής όλες τις προτάσεις.
Τόνισε ότι πολύ σημαντικές πτυχές της όποιας αναθεώρησης των κανόνων λειτουργίας είναι να γίνουν υποχρεωτικοί, να επιβάλλονται πρόστιμα και να υπάρχει σωστό πλαίσιο επιδιαιτησίας των οικονομικών διαφορών μεταξύ σουπερμάρκετ και προμηθευτών.
Τέλος, προανήγγειλε και την ανακοίνωση πρόσθετων μέτρων για την διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού, μεθαύριο Τετάρτη.
