Η εκρηκτική αύξηση της παράνομου παράνομης πώλησης προϊόντων καπνού και ατμιστών οφείλεται εν μέρει στην υψηλή τιμή πώλησης των νόμιμων τσιγάρων και προϊόντων καπνού.
Η Αυστραλία έχει αυτή την στιγμή τον υψηλότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης στα τσιγάρα στον κόσμο.
Τώρα, βουλευτές θεωρούν ότι η υψηλή φορολόγηση δεν έχει τα επιδιωκώμενα αποτελέσματα.
Πρόσφατα, η Αστυνομία της Νότιας Αυστραλίας κατέσχεσε τρία φορτηγά με παράνομα προϊόντα καπνού μέσα σε διάστημα μόλις τριών εβδομάδων.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι εμπρηστικές επιθέσεις σε καταστήματα πώλησης τσιγάρων και ατμιστές στη Βικτώρια καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος των συμμοριών του υπόκοσμου για τον έλεγχο του παράνομου εμπορίου καπνού.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δέχεται πιέσεις να μειώσει τη φορολογία στα τσιγάρα, με τους επικριτές να υποστηρίζουν ότι χρειάζεται η «απαράδεκτη» αυτή πολιτική να αλλάξει ώστε να τεθεί υπό έλεγχο η μαύρη αγορά και η, ουσιαστικά, υποκλοπή απ’ τους φορολογούμενους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο φόρος για κάθε τσιγάρο ανέρχεται στο 1 δολάριο και 30 σεντς και η μέση τιμή ενός πακέτου ανέρχεται πλέον στα τουλάχιστον 50 δολάρια πακέτο.
Τα παράνομα εισαγόμενα -και αφορολόγητα- τσιγάρα είναι πλέον ευρέως διαθέσιμα και πωλούνται περίπου στη μισή τιμή αυτής της τιμής.
Η κυβέρνηση της Νέας Νότιας Ουαλίας έγινε η τελευταία πολιτεία που ανακοίνωσε αλλαγές στο καθεστώς αδειοδότησης της λιανικής πώλησης καπνού, κάτι που θεωρείται κρίσιμο βήμα για τον έλεγχο του παράνομου εμπορίου και στον έλεγχο της αλυσίδας εφοδιασμού των καταστημάτων αυτών.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας (AIHW), σχεδόν το ένα τέταρτο των ατόμων καπνίζουν τσιγάρα τα οποία δεν φέρουν κάποια επωνυμία. Πρόκειται για αριθμό μεγαλύτερο απ’ ό,τι ήταν το 2019.
Η τεράστια ζήτηση για φθηνά τσιγάρα έχει πυροδοτήσει έναν πόλεμο στη Βικτώρια, όπου αντίπαλες συμμορίες που διεκδικούν τον έλεγχο της μαύρης αγοράς.
Μέχρι στιγμής τους τελευταίους 18 μήνες έχουν πυρποληθεί 105 καταστήματα καπνού, ενώ στη Νότια Αυστραλία έχουν καταγραφεί 17 εμπρησμοί.
Ο βουλευτής των Φιλελευθέρων στην Κουηνσλάνδη, Γουώρεν Εντς, δήλωσε στο ABC πως απαιτείται μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στον καπνό «για να σπάσει το επιχειρηματικό μοντέλο των παράνομων δραστηριοτήτων».
Ο βουλευτής λέει πως τα καταστήματα που πωλούν παράνομα τσιγάρα υπάρχουν και λειτουργούν στην εκλογική περιφέρεια του Cairns, και συχνά βλέπει κόσμο να περιμένουν στην ουρά έξω από αυτά τα καταστήματα.
Ο βουλευτή των Εθνικών Llew O'Brien από την Κουηνσλάνδη και συγκεκριμένα από το Wide Bay, όπου δύο καταστήματα καπνού έγιναν πρόσφατα στόχος εμπρησμών, θεωρεί ότι ο συνεχώς αυξανόμενος φόρος στα τσιγάρα έχει καλές προθέσεις.
Αλλά τροφοδοτήσει την μαύρη αγορά, κάτι που υποστηρίζεται από ορισμένους εγκληματολόγους και οικονομολόγους.
Για πρώτη φορά, βουλευτής των Εθνικών από την μακροχρόνια δικομματική προσέγγιση του θέματος, δηλαδή της επιβολής υωηλότερων φόρων στα προϊόντα καπνού.
Παρά τις σημαντικές φορολογικές αυξήσεις, τα φορολογικά έσοδα έχουν καταρρεύσει από το τα 16 δις. το 2019/20 στα 9,8 δις δολάρια το 2023/24, μιας πτώση της τάξης του 39% σε τέσσερα χρόνια.
Τα τελευταία έγγραφα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού αποκαλύπτουν ότι η περσινή φορολογία από τον καπνό ήταν 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια μικρότερη από την αρχική πρόβλεψη του Υπουργείου Οικονομικών.
«Το πρώτο πράγμα που θα έκανα είναι να μειώσω [τον φόρο] ως ένα σημείο όπου ο κόσμος θα προμηθευόταν τα τσιγάρα του σε νόμιμους εμπόρους και όχι σε παράνομους», είπε ο κ. Έντς στο ABC.
Το δεύτερο πράγμα που θα ήθελε να δει είναι αυστηρότεροι έλεγχοι των αρχών, όπως και των εφοριακών σε επιχειρήσεις πώλησης καπνού.
Η κυβέρνηση Αλμπανίζι είχε ανακοινώσει αυξήσεις 5% ετησίως στις τιμές των τσιγάρων από το 2022 ως το 2025, ως μέρος ενός σχεδίου για την μείωση των ποσοστών καπνίσματος των ενήλικων πολιτών στο 5% του πληθυσμού ως το 2030.
