H καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κατεχόμενης Κύπρου από τους από τους παράνομους κατόχους της είναι μεραστίων διαστάσεων.
Δεκάδες χιλιάδες αντικείμενα τέχνης έχουν εξαφανιστεί και μοναδικής ομορφιάς και αξίας αρχαιολογικά και θρησκευτικά μνημεία έχουν καταστραφεί πλήρως.
Το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) επιχείρησε μέσα από έρευνα να παρουσιάσει την καταστροφή από τους Αττίλες.
Τι στοιχεία διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία για το εύρος της κατασστροφής;
Περισσότερες από 500 Ελληνορθόδοξες εκκλησίες και ξωκλήσια καθώς και 17 μοναστήρια σε πόλεις και χωριά των κατεχομένων περιοχών έχουν λεηλατηθεί, γίνει επίτηδες αντικείμενα βανδαλισμού και σε μερικές περιπτώσεις κατεδαφιστεί.
Μέχρι σήμερα είναι άγνωστο πού βρίσκονται τα εκκλησιαστικά κειμήλια αυτών των ναών, περιλαμβανομένων άνω των 15,000 φορητών εικόνων.
Σύμφωνα ακόμα με υπολογισμούς της Κυπριακής Αστυνομίας, πάνω από 60,000 αρχαία αντικείμενα έχουν παράνομα μεταφερθεί σε ξένες χώρες σ’ όλο τον κόσμο από το 1974.
Οι πιο σημαντικές και ανεκτίμητες εικόνες περιήλθαν στην κατοχή οίκων δημοπρασίας και πωλήθηκαν παράνομα από εμπόρους τέχνης στο εξωτερικό. 133 εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια έχουν βεβηλωθεί, 77 εκκλησίες έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, 28 χρησιμοποιούνται από τον τουρκικό στρατό ως αποθήκες, κοιτώνες ή νοσοκομεία, 13 χρησιμοποιούνται ως αποθήκες ή αχυρώνες.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τα εκκλησιαστικά μνημεία στην Κηρύνεια, και εκεί οι ζημιές είναι επίσης τεράστιες, όπως δήλωσε στο ΡΙΚ, ένας πρώην κάτοικος, νυν πρόσφυγας και γνώστης της περιοχής που επίσης δεν κατανομάζεται στην έρευνα του ΡΙΚ.
Τι γίνεται με τους αρχαιολογικούς χώρους;
Λόγω της τουρκικής εισβολής, όλες οι νόμιμες αρχαιολογικές αποστολές στις επαρχίες Αμμοχώστου, Κερύνειας και Μόρφου είχαν διακοπεί.
Δυστυχώς, υπάρχουν αναφορές ότι όλα τα αντικείμενα που εκτίθεντο σε μουσεία στις κατεχόμενες περιοχές, καθώς και όλο το μη καταχωρημένο υλικό στις αποθήκες ξένων αρχαιολογικών αποστολών επίσης λεηλατήθηκαν κι εξήχθησαν παράνομα στο εξωτερικό.
Ανασκαφές εξακολουθούν να διεξάγονται παράνομα σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού. Ιδιαίτερα σημειώνεται ότι πρόσφατα έχουν διεξαχθεί ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Γαληνόπορνης στη χερσόνησο της Καρπασίας, ο οποίος είναι ένας από τους πιο σημαντικούς της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην Κύπρο.
Αρχαιολογικά κατάλοιπα που χρονολογούνται σε όλες τις ιστορικές περιόδους του Κυπριακού πολιτισμού έχουν βρεθεί συστηματικά στην κατοχή οίκων δημοπρασίας του εξωτερικού.
Τι έχει πράξει η διεθνής κοινότητα για το θέμα;
Η διεθνής κοινότητα επιδεικνύει μεγάλη ευαισθησία σε θέματα προστασίας και σεβασμού της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Για παράδειγμα, η σύσταση της ΟΥΝΕΣΚΟ «σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης, οποιοδήποτε Κράτος Μέλος που κατέχει έδαφος άλλου Κράτους Μέλους θα πρέπει να αποφεύγει τη διεξαγωγή αρχαιολογικών ανασκαφών στο κατεχόμενο έδαφος».
Σύμφωνα με τον νομικό Σίμο Αγγελίδη, αυτό που συμβαίνει στα κατεχόμενα αποτελεί έγκλημα πολέμου.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε και το προοίμιο της Διεθνούς Σύμβασης της Χάγης του 1954 για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε Περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης, το οποίο αναφέρει πως «η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς οποιουδήποτε λαού, σημαίνει την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς ολόκληρης της ανθρωπότητας».
