Η απαγόρευση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για άτομα κάτω των 16 ετών τέθηκε σε ισχύ, σε μία παγκόσμια πρώτη που αλλάζει δραστικά το ψηφιακό τοπίο για εκατομμύρια παιδιά και εφήβους στην Αυστραλία.
Πλατφόρμες όπως Instagram, Snapchat, TikTok και Facebook υποχρεώνονται πλέον να μπλοκάρουν την πρόσβαση σε χρήστες κάτω των 16, εφαρμόζοντας αυστηρά μέτρα επαλήθευσης ηλικίας.
Ο ομοσπονδιακός Πρωθυπουργός Άνθονι Αλμπανίζι αναγνώρισε ότι η μετάβαση θα είναι δύσκολη, μιλώντας για μια «αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων», καθώς νέοι άνθρωποι καλούνται να προσαρμοστούν σε μια καθημερινότητα χωρίς τις συνήθειες των κοινωνικών δικτύων.
Παρόλα αυτά, τόνισε πως η αλλαγή είναι αναγκαία και θα έχει θετικό αντίκτυπο στο μέλλον.
«Πριν υπάρξουν το social media, σοκ και δέος - όλοι επικοινωνούσαμε με τους φίλους μας», είπε, παροτρύνοντας τα παιδιά να «ξεκινήσουν ένα νέο άθλημα, να μάθουν ένα μουσικό όργανο ή να διαβάσουν αυτό το βιβλίο που τους περιμένει στο ράφι».
Το μήνυμα του πρωθυπουργού προς τους μαθητές ενόψει διακοπών είναι σαφές «Εκμεταλλευτείτε τις σχολικές διακοπές, αντί να τις περάσετε σκρολάροντας στο κινητό. Περάστε ποιοτικό χρόνο με οικογένεια και φίλους».
Από την πλευρά της η αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Sussan Ley, έχει εκφράσει ολοένα και περισσότερες αμφιβολίες για την εφαρμογή του μέτρου, δηλώνοντας ότι δεν έχει «καμία εμπιστοσύνη» πως η απαγόρευση θα λειτουργήσει υπό τους Εργατικούς.
Πώς λειτουργεί η απαγόρευση
Οι πλατφόρμες είναι πλέον νομικά υποχρεωμένες να λάβουν «εύλογα μέτρα» ώστε να διασφαλίσουν ότι κανένας χρήστης κάτω των 16 δεν έχει λογαριασμό.
Οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν περιλαμβάνουν τον έλεγχο ηλικίας μέσω τεχνητής νοημοσύνης και σάρωσης προσώπου, την ανάλυση μοτίβων χρήσης και γλώσσας, τις ψηφιακές ταυτότητες και τη χρήση δεδομένων τοποθεσίας, IP και ρυθμίσεων συσκευής.
Ορισμένες πλατφόρμες, όπως το YouTube, θα παραμένουν προσβάσιμες χωρίς σύνδεση, με αποτέλεσμα οι αλγόριθμοι να δυσκολεύονται να στοχεύουν περιεχόμενο για παιδιά.
Οι 10 πλατφόρμες που έχουν ήδη συμφωνήσει να εφαρμόσουν την απαγόρευση είναι: το Facebook, το Instagram, το Reddit, το Snapchat, το Threads, το TikTok, το Twitch, το X, το YouTube και το Kick.
Άλλες εφαρμογές όπως το Discord, το WhatsApp, το Roblox και το Pinterest δεν θα είναι προς το παρόν περιορισμένες, αλλά η λίστα θεωρείται «δυναμική» και μπορεί να αλλάξει, αν αλλάξει και η χρήση των παιδιών.
Η Επίτροπος για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο, eSafety Commissioner, Τζούλι Ίνμαν-Γκραντ, προειδοποίησε ότι τα παιδιά «είναι ευρηματικά» και θα προσπαθήσουν να παρακάμψουν τους κανόνες, τονίζοντας ωστόσο ότι όσες πλατφόρμες δεν συμμορφώνονται μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως 49,5 εκατομμύρια δολάρια ανά παράβαση.
Σε δηλώσεις της η σκιώδης υπουργός Επικοινωνιών, Melissa McIntosh, ζήτησε υπομονή από τους νέους, ενώ καυτηρίασε το γεγονός πως προσωπικές πληροφορίες, άδειες οδήγησης, πιστοποιητικά γέννησης κ.α. θα καταλήγουν σε κέντρα δεδομένων στο εξωτερικό.
Οι περιορισμοί αφορούν αποκλειστικά τις πλατφόρμες και όχι τους ανήλικους, ενώ γονείς και παιδιά δεν θα τιμωρούνται εάν βρεθούν να παρακάμπτουν τους κανόνες.
Οφέλη και διαφωνίες
Η υπουργός Επικοινωνιών, Άνικα Γουέλς, υποστηρίζει ότι η απαγόρευση θα προστατεύσει τα παιδιά από πιέσεις, κινδύνους και εθισμό, λέγοντας ότι «η βραχυπρόθεσμη δυσφορία θα αξίζει τα μακροπρόθεσμα οφέλη».
Ειδικοί εμφανίζονται διχασμένοι: κάποιοι μιλούν για βελτίωση της ψυχικής υγείας, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι τα social media αποτελούν βασικό εργαλείο κοινωνικοποίησης.
Παρότι η απόφαση είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε πολλούς γονείς, αρκετά παιδιά σε περιφερειακές κοινότητες υποστηρίζουν ότι η απαγόρευση θα εντείνει το αίσθημα απομόνωσης ειδικά για εφήβους LGBTQIA+, οι οποίοι έχουν βρει αποδοχή και υποστήριξη μέσα από διαδικτυακές κοινότητες.
Η απαγόρευση των κοινωνικών δικτύων στην Αυστραλία σηματοδοτεί την πρώτη φορά που μία χώρα επιχειρεί να αναμετρηθεί με τεχνολογικούς κολοσσούς.
Ωστόσο στη λίστα των χωρών με περιορισμούς στα social media αναμένεται να προστεθεί και η Μαλαισία, καθώς η δική της απαγόρευση για ανήλικους κάτω των 16 ετών τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου.
Την ίδια ώρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες, στοχεύοντας σε μια γενιά που μεγαλώνει μακριά από τις οθόνες, τουλάχιστον, μέχρι τα 16.
