Οι πορείες διαμαρτυρίας κατά της τοπικής κυβέρνησης του Καζακστάν ξεκίνησαν την προηγούμενη Κυριακή, έχοντας ως αφορμή αρχικά τον διπλασιασμό στις τιμές των υγρών καυσίμων.
Οι τιμές του «υγρού χρυσού» που χρησιμοποιείται κυρίως για την θέρμανση και την μαγειρική, εκτοξεύθηκαν στα 27 λεπτά το λίτρο, ένα ποσό ιδιαίτερα τσουχτερό για μια χώρα όπου το κατώτατο εισόδημα βρίσκεται στα 98 δολάρια το μήνα.
Οι πορείες είχαν ως αφετηρία την πόλη Ζαναόζεν στα δυτικά του Καζακστάν, όπου το αίσθημα αγανάκτησης για την κυβέρνηση ήταν ιδιαίτερα έντονο έπειτα από την απεργία των εργατών πετρελαίου το 2011, όπου τουλάχιστον 15 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους από τα πυρά των αστυνομικών.
Μέσα σε λίγες ημέρες ξέσπασαν πορείες και σε άλλες πόλεις της χώρας, με αποκορύφωμα την περασμένη Τρίτη, όπου έγιναν διαδηλώσεις στο Νου-Σουλτάν και το Αλμάτι, την πρώην πρωτεύουσα της χώρας.
Ωστόσο οι διαδηλώσεις αυτές έχουν γίνει βίαιες, με την αστυνομία να βάζει τέλος σε πορεία διαμαρτυρίας μεγέθους περίπου χιλίων ατόμων στο Αλμάτι.
Ορισμένοι από τους διαδηλωτές συνελήφθησαν.
Κατά τη διάρκεια της τρίτης μέρα διαδηλώσεων στο Νουρ-Σουλτάν, οι αστυνομικοί έκαναν χρήση δακρυγόνων, αλλά και εκτοξευτών νερού, με τις θερμοκρασίες στη χώρα να βρίσκονται κοντά στο μηδέν.
Συνεχίζομενες συγκρούσεις και προσπάθεια αποκλιμάκωσης
Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν φαίνεται ικανό να συγκρατήσει το μένος των διαδηλωτών καθώς σύμφωνα με πληροφορίες κατάφεραν να εισβάλλουν στο προεδρικό παλάτι αλλά και το γραφείο του δημάρχου, ανάβοντας φωτιές και στα δύο κτίρια.
Επίσης είχε γίνει κατάληψη στο αεροδρόμιο του Αλμάτι, η οποία όμως τερματίστηκε.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών του Καζακστάν, οχτώ αστυνομικοί και μέλη της εθνικής ασφαλείας έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, με πάνω από 300 να έχουν τραυματιστεί.
Ένας σημαντικός λόγος πίσω από το μέγεθος αλλά και την ταχειά διασπορά των διαδηλώσεων, οι οποίες είχαν ως αφορμή την αύξηση στην τιμή του πετρελαίου, είναι το γενικότερο κλίμα δυσαρέσκειας στην χώρα, που κυβερνάται από το ίδιο κόμμα από την περίοδο που ανεξαρτητοποιήθηκε από την πρώην Σοβιετική Ένωση το 1991.
Σε μια προσπάθεια να εξομαλυνθεί το κλίμα, η κυβέρνηση υπέβαλε την παραίτησή της, ενώ αφαιρέθηκε το αξίωμα του επικεφαλή του συμβουλίου ασφαλέιας από τον πρώην πρόεδρο, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, ο οποίος θεωρείται πως διατηρεί μεγάλη εξουσία στα χέρια του, αφού προέδρευσε για διάστημα σχεδόν τριών δεκαετιών.
Στην "αντεπίθεση" περνά ο Τοκάγεφ
Ωστόσο όλα αυτά δεν έχουν βοηθήσει στο να αποκλιμακωθεί η κατάσταση, με τον πρόεδρο Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ πλέον να δηλώνει πως θα περάσει στην χρήση αυστηρότερων μέτρων.
Αφού κήρυξε ολόκληρη την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ζήτησε την συνδρομή του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, μιας συμμαχίας που αποτελείται από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, μεταξύ των οποίων και η Ρωσία, προκειμένου να αποκατασταθεί η τάξη.
Παράλληλα, η χρήση του διαδικτύου έχει διακοπεί σε όλο το Καζακστάν, προκειμένου να εμποδίσουν την οργάνωση των διαδηλωτών.
Μιλώντας για αυτούς, ο τόνος του Τοκάγεφ έχει αλλάξει ολοφάνερα.
«Ο υψηλός βαθμός οργάνωσης αυτών των αλητών προκαλεί εντυπώσεις. Μαρτυρά ένα πολύ προσεγμένο σχέδιο συνωμοσίας με οικονομικά κίνητρα. Έτσι, ως ο υπέυθυνος αυτής της χώρας και πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας, έχω σκοπό να λάβω δράση με τη μέγιστη αυστηρότητα σε ό,τι αφορά τους παραβάτες του νόμου. Είναι θέμα ασφάλειας για τους πολίτες μας οι οποίοι μου στέλνουν αμέτρητα μηνύματα να προστατεύσω τις ζωές τους και τις ζωές των οικογενειών τους», δήλωσε ο πρόεδρος Τοκάγεφ.
ΟΗΕ: "Όχι στη βία!"
Τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν για διάλογο και αποφόρτιση του κλίματος, με τον εκπρόσωπο του γενικού γραμματέα Στεφάν Ντούζαρικ να λέει πως παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.
«Προφανώς βλέπουμε με ανησυχία και ελέγχουμε την κατάσταση στο Καζακστάν. Θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό για όσους εμπλέκονται σε αυτά τα γεγονότα να ασκήσουν αυτοσυγκράτηση, να αποφύγουν τη βία και να προωθήσουν το διάλογο καθώς προσεγγίζουν όλα τα σχετικά ζητήματα», ανέφερε ο κ. Ντούζαρικ.
