COVID-19: Khawrawnarungrul zawtnak a zualter khotu ngandamlonak

Kan pum chungah zawtnak a dotu a derthawm caah le kan chung ah dam lonak dangdang a um ruangah COVID-19 zawtnak nih fawi tein a kan tlunh khawh.

Asthma medication

Asthma medication Source: Getty ImagesRgStudio

 

Lung zawtnak, zunthlum zawtnak, thi tum kai zawtnak le khuhhrin zawtnak hna a ngei pawl nih COVID-19 zawtnak an ngeih ahcun a hlei in an caah tih a nung khun. Zei ruangah ti ah cun, hi rungrul le kan cuap ral an I ser cun kan pum chung I zawtnak a dotu hna nih fak tuk in rungrul hi an do caah kan chung lei dam lonak nih a celh lo 

 

Vawlei pi huap in, dam loin a rak um cia cang mi chungin zatuak 70% cu COVID-19 zawtnak an I chawnh tikah a hleihluak deuh in zohkhenh le thlop hau mi an si.

 

Kan pum chungah dam lonak a um ruangah le kan pum chung I zawtnak a dotu an derthawm ruangah COVID-19 I chawnh a fawi ning hi capar nih fiang tein a langhter.

 

Khuhhrin zawtnak, zunthlum zawtnak, lung zawtnak, thi tum kai zawtnak, thin zawtnak le pum chung umi dangdang kal lei dam lonak a ngei mi si hna seh, cancer zawtnak le dam lo  dangdang ruangah  thlop in  aum mi pawl caah hin COVID-19 zawtnak I chawnh a fawi khun I an caah tih a nung khun.

 

Khuhhrin Zawtnak

 

Khuhhrin zawtnak nih a chuahpi mi cu khuh, thawhpih le thawh chuah har  ti bantuk dam lonak hna an si.  Hi dam lonak hi Australia mipi zatuak 11% hrawng nih an ngei lai tiah ruahdamh a si. Australia ram ngeitu mi pawl nak in a ramdang rak pem mi pawl hi zawtnak hi a ngei mi an tlawm deuh.  COVID-19 zawtnak nih a chuahpi ve mi cu thaw chuah nak lam a phih ve caah a hlei khun in Khuhhrin zawtnak a ngei mi cu I runvennak a an ngeih cia hrimhrim a herh. 

 

 

Cuap lei Zawtnak

 

 Australia ram chungah cuap lei a pehtlai mi dam lonak mipi nih an ngei khun mi hna cu cuap cancer, thaw chuah harnak, cuap cancer nih a chuahpi mi dam lonak dangdang le  kan thawh tli kalnak lam a dawntu zawtnak te pawl hna an si.

 

 

Lung Zawtnak 

 

Lung zawtnak a ngei mi hna pawl caah hin COVID-19 zawtnak tih a nung khun a ruang cu lung zawtnak a ngei lo mi hna sin ah cun COVID-19 zawtnak in an nunnak liam a fawi deuh. COVID-19 zawtnak an I chawnh a fawi ti si loin an I chawnh cang hnu I rungrul an pum chungah rian a tuan ning a thawn deuh caah  a si. COVID-19 nih kan lung chung rian tuannak a suarsuan ngaingai caah  hi rungrul hi kan lung caah ral taktak a si.

 

A ngandammi nunning cu a lar ngai: eksisai tuahnak, rawl ningcang tein ei, kan pum caah a herh ning tein ti din piak le mitkuh cim tein ih. World Health Organisation nih zarhkhat ah nazi 2 le cheu silole nazi 1 le cheu nawn pum cawlcangh a hau mi thil kan tuah le tuan ding in duhsaknak a kan ngeih.

 

Kan lung le kan thihri lei pehtlaimi zawtnak kong- relnak 

 

 Zunthlum Zawtnak

 

 Zunthlum zawtnnak ngei mi hna nih dam lonak dangdang tete zong an tuar in chih mi a um kho. Australia zunthlum riantuantu hna nih zunthlum zawtnak a ngei mi pawl cu an zawtfah te tik caah tin timh lamhnak tha tein an ngeih ding le an zunthlum zawtnak a zual lo nak hnga an I runven ding duhsaknak a ngei. Zunthlum zawtnak a ngei mi pawl cu tlangrai/ rifanh nih an tlunh deuh khun hna a ruang cu an pum chung i zawtnak a dotu hna an derthawm i an cuap chungah zawtnak hrik a luh a fawi. Zunthlum zawtnak phun hnihnak a ngei mi pawl cu an thau I a thau zawtnak a ngei mi pawl caah a hlei in tih a nung.

 

Zunthlum zawtnak le COVID-19 kong - Relnak 

 

Thin lei dam lonak

 

 Thin lei dam lonak: thin phin zawtnak le a dangdang thin lei he a pehtlai mi dam lonak a ngei mi zong nih mipi kan dih lak runvennak caah  zulh dingin sermi zulh phung cu COVID-19 zawnnak an I chawnh lo nak hnga tha tein an zulh ve a herh.

 

 

 

Mirang ca in thinphin zawtnak kong - relnak

 

Mirang ca in thinphin zawtnak phun hnihnak- relnak

 

Mirang ca in thinphin zawtnak phun thumnak- relnak

 

 

 

Kal dam lonak

 

 

 

Kal dam lonak a ngei mi pawl nih raifanh zawtnak in an I ralrin bantuk in khawrawnarungrul zawtnak an I chawnh lonak hnga an I ralrin taktak a herh. Kal zawtnak a ngeimi  COVID-19 zawtnak hmelchunnak nih a tlunh hna ah cun an ca tih a nung khun, aruang cu COVID19 nih fakpi in kal a hnar suan khawh I kal zawtnak a zual.

 

 Kal zawtnak le COVID-19 kong tam deuh- relnak

 

 

 Australia Kal zawtnak thlopning- relnak

 

 

 Cancer thlopnak

 

 Cancer zawtnak a ngei mi hna cu an chung i zawtnak a rak dotu hna an derthawm caah  an zawtnak a zual chin nak hnga lo sibawi te nih zulh phung an ser piak mi hna kha an zulh hrimhrim a herh. A si khawh chungin khual tlawn le a herh lo ah lengchuah ti bantuk le mipi hrawm mi umkalnak pawl an hrial khawh a biapi ngaingai.

 

 Cancer zawtnak ngei mi bawmhchannak- relnak 


Share

Published

Updated

By SBS Radio
Presented by Cung Khuk Zawn
Source: SBS Radio

Share this with family and friends


Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Hakha Chin-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our sbs hakha chin podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service
COVID-19: Khawrawnarungrul zawtnak a zualter khotu ngandamlonak | SBS Hakha Chin