Russia Le Ukraine Kar Ral A Thawhnak Kong Fianternak

Russia nih UKraine ram cu cawnni lini ah khan biatak tein a hun tuk taktak, cule cangka in Australia ram cozah telh chih in vawlei cung ramkip cozoh nih Russia cungah mawhchiatnak le sualphawtnak an langhter cio.

People waiting for a Kyiv bound train gather on the platform in Kramatorsk, the Donetsk region, eastern Ukraine.

People waiting for a Kyiv bound train gather on the platform in Kramatorsk, the Donetsk region, eastern Ukraine. Source: Getty

A luancia cawnnilini ah khan Russia ram hruaitu Putin nih Ukraine ka tuk lai tiin thawng a hun thanh. Cu thawng a thanh dih hnu caan rauh hlan ah Russia nih a hriamnak phuntling hmangin Ukraine khuachung cu a hun kah duahmah.

Ralpi a pahnihnak a dih hnu in European ramchung ral a tho mi kah dohnak ah atutan hi a ngan bik ral a si. 

Ukraine ramri nichuah nitlak, chak le thlang in cun black sea rili le Azov rili in Russia ralkap nih kan ram cu an kulh dih tiin Ukraine ralbawi pakhat nih a chim.  

An ram dirkamh dingah a duh mi poah rak i tel khawh a si i, hriamnak a herhmi cu kan pek hna lai tiin Ukraine ram hruaitu Volodymyr Zelenskyy nih thawng a thanh.

Russia a thil tuahmi cungah ram kip ramhruaitu hna nih an mawhchiat i sual an phawt. Russia ram sual a phaw tu hna cu, Australia ramhruaitu Scott Morrison, US President Joe Biden, British Prime Minister Boris Johnson le United Nations Secretary- General Antonio Guterres hna an si.

Zei ruangah Russia nih a ralkap cu Ukraine ram ah a thlah hna?

A luancia Feb 24 ah khan Putin nih tv hmangin biachimnak a rak ngei. Cu lioah a rak chim mi cu Ukraine ram ah a ummi russia miphun hi ka chanchuah hna lai, a ruang cu an cih an hmih dih hnik hna a rak ti. Cucaah cun ralkap thazaang hmangin ka hum him hna lai a ti. Asinain, a rak chim bia cu UN Secretary General Antonio Guterres nih a rak pom piak lo.

A nemnak te le zaang ennak um loin kar hlan kan i timh mi cu ruah ning bantuk in thil a kal lo tiin Russia ram hruaitu Putin nih a chim.

Asinain, US President Joe Biden nih cun Putin a thimtuahnak le a khuakhannak cu kan ruah khawh mi thilnak in a ngan deuh peng tiin a chim.

"Ä ruahchanmi cu ukraine lawng khi a si lo. A hlan i rak um cia mi Soviet Union pi kha dirh than le nunter than a duh mi i cucu a timh peng mi cu a si" tiin Biden nih a chim.

Nazi Germany nih kan ram ww2 lio ah a rak tuk le doh lio bantuk in tu zingah Russia nih a hun kan den ve tiin Ukraine ram hruaitu nih social media ah ca tar.

Russia ram mi nih a tu lio thil a cangmi hi dohdalh ve dingin sawmnak zong a tuah chih.

Ukraine ah ral a tho mi kong ah Russia mipi tam lak te lam cungah an chuak i dohaunak lam an zawh. Cu dohaunak lam a zawhmi chungin Russia palik nih an ram mi 1,700 nak tak an tlaih hna.

Ramkhel lei hoih in kan theih a herh mi zeidah a si?

Ukraine ram mi hi an dihlak ah nuai 44 an si. Europe chungah ram vialte lakah a hmunhma in a ngan cemmi pahnihnak a si, a pakhatnak ah Russia ram a si.

A luancia 1991 ah khan Ukraine ram cu Union of Soviet Socialist Republics (USSR) chungtel sinak in a rak chuak i a mah lawngin ram pakhat a dirh.

Thil umtuning hun cuanh tikah hmuh khawh a si mi cu Ukraine nih NATO chungtel si hi a duh ngaingai nain Putin nih a tlerh khawnh peng. NATO chungtel ah a lut ahcun hnahnawhnak pek dingin a tlerh lengmang.

Kum 2014 lio ahkhan, Ukraine ramhruaitu Viktor Yanukovych hi Russia lei tang ngaingai mi a si i EU chungtel sinak minsen thut ding an rak ti mi a thut duh lo caah a zung in an rak thawl bal.

"Russia nih Ukraine ram an i hruainak zauk phung hi hloh le hrawh nak ding caah lam a phun phun a kawl i an ram chung i hruainak hi fek hlah seh ti a zuam peng" Professor Marko Pavlyshyn nih SBS News ah a chim.

Ukraine ram mi chungin russia a tanh mi le ukraine tanhmi kar buainak hi 2014 khan a thok cang i cu buainak ruangah cun Ukraine rammi nuai 1 le a cheu tluk cu umnak hmun tha ngei loin an vai tiin United Nations nih a langhter.

Hi ram pahnih buainak he pehtlaiin Australia a dirhmun zeidah a si?

Russia nih Ukraine a hun tuk le cangka in Australia nih Russia cu sual a phawt colh ve,.

Cawn nili ni ah khan, Russia nih ralkap thazaang hmangin a hun cawlcangh mi cu International law a buar a si tiin Morrison nih a chim.

Phungning tein sawmnak zeihmanh a um rih lo caah ralkap thazaang hmangin bawmh ding cu timtuahnak a um rih lo tiin ramhruaitu nih a chim.

Ukraine ram ah Australia rammi thawngkhat leng an um i, a him lio te ah chuahnak an khan zokzok nak hnga thazaang peknak bia a chim chap.

Australia cozah nih a si khawh chungin Russia dantat dingin an tim lam. Chawlehthalnak lei in siseh, adangdang lei zongin a si khawh chungin dantat dingin a timtuah.

Cu lawng si rih loin, Ukraine rammi hna chungin Australia ah rak i dor chung a duh mi caah lam a onh i, an visa zong thla ruk ca in sauh piak dingin timhtuah a si cang.
Alevtina, a Russian-Australian resident attended a Sydney protest in her evening dress.
Alevtina, a Russian-Australian resident attended a Sydney protest in her evening dress. Source: SBS News



Share

Published

By SBS Russian
Source: SBS

Share this with family and friends


Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Hakha Chin-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our sbs hakha chin podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service