Australia ram ah thawngzamhtu phu hna zeitindah rian an țuan?

Male TV reporter

A male television reporter holding a microphone, is standing outdoors in front of a building. A male camera operator is filming him. Selective focus. Credit: bluecinema/Getty Images

Australian Broadcasting Corporation (ABC) le Special Broadcasting Service (SBS) cu ram mi hna caah rak dirhmi thawngzamhtu phu an si. Rian an tuan khawh nak ding caah an herhmi phaisa cu ram mi hna nih an pekmi ngunkhuai chungin cozah nih bawmhnak a pek hna. Australia ram ah thawngzamhtu rian an tuanning ka chim mi rak ngai ve.


Key Points
  • Australia has two publicly funded broadcasters: the Australian Broadcasting Corporation (ABC) and the Special Broadcasting Service (SBS).
  • Taxpayers fund the ABC and the SBS as a public service.
  • Public broadcasters are different to state-controlled media.
  • Australia also has commercial and community media outlets that raise revenue through advertising or sponsorship.
Zapi nih anmah hruaitu dingah an thim mi cozah hruainak tangah thawngzamhtu zalawng tein rian an tuan khawh, thawngpang zalawng tein an thanh khawh I an ruahnak zalawng tein an langhter khawh ahcun cucu a ngandam mi za uk phung a si kan ti khawh.

Thawngzamhnak kong he pehtlaimi zalonnak, zalawng tein thawngzamhnak nawl peknak cu phunghram chungah a tial lo nain, thawngzamhtu hna riantuannak ah za a lawng biknak ram 40 an thim mi hna lak ah Australia cu thim a si ve.

Zapi thimmi cozah hruainak tangah thawngzamhtu an rian zeidah a si? Cun, cozah ukmi thawngzamhtu phu zeitin dah rian an tuan?

Mizapi caah rian a ttuan mi media cu zei bantuk dah an si?

Australia ram ah thawngzamhtu hi a phunphun in an um, cuchungah pumpak nih dirhmi hna an um cun a phu in dirhmi zong an um.

Zapi caah rian a tuan ding mi thawngzamhtu phu pahnih dirh a si, cu hna cu Australian Broadcasting Corporation (ABC) le Special Broadcasting Service (SBS) an si. Hi thawngzamhtu phu pahnih cu ram chung mipi nih ngunkhuai an pek mi phaisa zei mawzat hmangin dirhkamh mi an si.

Cucaah an nih cu Ramchung mipi caah biatak tein rian a tuan mi le zapi nih kan theih a herh mi thawngpang, a biapi mi thawngpang lawng an thlah. Asinain, pumpak nih dirhmi thawngzamhtu phu cu phaisa hmuhnak men in rian an tuan, phaisa tam deuh a chuahpi khotu ding a si mi thawngpang lawng zapi sin ah an thlah.

Kristian Porter cu Public Media Alliance ah hruaitu, an lubik a si. Zapi caah dirhmi thawngzamtu phu I an rian ngan bik cu a dik mi thawngpang mipi sinah phakter a si tiin a chim.

“Zapi caah dirhmi thawngzamtu phu cu zalawng tein rian an tuan ding hrimhrim a si caah, pumpak dirhmi thawngzamhtu phu le cozah nih hnahnawhnak a pek awk a si lo. Zapi caah dirhmi thawngzamhtu phu cu thawng an zamh tikah a hohmanh thanhnak ngei lo tein le hmual ngei tein thawng an zamh ding a si. Cun, mipi caah thahnemh santlai mi le lungthin a la mi thawngpang an thlah ding zong a biapi tuk ve. Zapi caah rian a tuan mi thawngzamhtu phu cu lakhruak poipang harnak a um tikah rinhchan tlak mi a si zong a herh. Ram chung cozah thimnak a um caan ti bantuk ah thawngpang kha a mikip nih an mah le holh cio in an theih khawh nak hnga an thanh a herh fawn.”

Zapi caah rian a tuan mi thawngzamtu phu nih cun a phaisa hmuhnak, phaisa an zohkhenhning le phaisa an hmanning kha zapi sin ah a langhter hrim lai.

Wendy Bacon cu thawngpang zamhnak rian caan saupi a tuan cang mi le University of Technology Sydney ah kum 20 chung ca chimh rian a rak tuan bal mi a si.

Cozah nih a tlaihmi thawngzamtu phu rian an tuan ning kha Bacon nih a fianter.

Zapi caah dirhmi thawngzamhtu phu cu mipi aw-ann an si, mipi nih an ruahnak an chim phuan mi kha a biapi ah an chiah. Asinain, cozah hruaimi thawngzamhtu cu ram a hruai lio mi cozah caah rian an tuan, mipi aw-aan siloin cozah hmurka kha biapi deuh ah an chiah. Cucu, cozah hruaimi thawngzamtu rian an tuan ning a si tiin Bacon nih a chim.

White megaphone with copy space
White megaphone with copy space Source: Moment RF / Emilija Manevska/Getty Images
Hi bantuk cu uknak tha lo mi ram ah a tam khun. Thawngpang an thlah tikah cozah duhning le, cozah dohdalhnak um lo mi thawngpang lawng thlahnak nawl an ngei.

Nejat Basar cu Turkey ram mi a si i SBS ah rian a tuan lio mi a si. Australia ram a rak pem hlan, Turkey ram a um lioah thawngzamhnak rian a rak tuan bal mi a si.

Zei bantuk thawngzamhtu phu an van si ah cozah lungtlinnak le hnatlakpi nak tel loin thawngpang zeihmanh thlah khawh a si lo tiin a chim.

Cozah dohkal in thawngpang a tial tu le a thlahtu cu kum thum chung thongthlak ding upadi an chuah tiin Basar nih a chim chap.

Thawngzamhnak kong he pehtlaiin Australia le Turkey ram an I dannak Bazar nih a chim.

“Ka hin cun cozah riantuannak kongah kan ruahnak le hmuhning kha kan chim phuan khawh, Turkey ram ah cun mah bantuk kha a ngah lo. Australia ah thawngpang thlahnak he pehtlaiin upadi an sermi a um lengluang ve ko nain, ri kiah piak mi a um lo I kan duh mi thawngpang poah kan thlah khawh cun kan duhning poah in thawngpang kan thlah khawh fawn.”
sbs and abc.jpg
The SBS and ABC logos. Credit: Credit: Getty/SPmmory

Australia ramchung ah SBS le ABC i an ttuanvo

ABC le SBS cu zapi caah rian tuan dingin dirhmi riantuantu phu an si. An i thithruainak caah zulhphung an ngeih veve.

ABC cu SBS nak ngan deuh le kau deuh in rian a tuan mi an si. Australia ram chung hmunkip ah zung le riantuantu tampi an chiah hna cun ramleng huap zongin rian kaupi in an tuan fawn. TV in thawngpang an chim cun hngakchia zoh duhmi muitawn Tv ah an thlah. Cun Radio hmang in thawngpang an chim rih.

Lakhruak poipang ton caan zongah a herhning in rian an tuan I mipi nih an theih a herh mi thawngpang hna kha an thlah hna. Harnak chung um lio caan zongah I zohkhenhnak le bawmhnak kong kha mipi sinah theihternak an tuah.

Nine Entertainment to Buy Fairfax Media in $1.6 Billion Deal
Copies of The Sydney Morning Herald newspaper, published by Fairfax Media Ltd., left, are displayed at a newsagent's shop in Sydney, Australia, on Thursday, July 26, 2018. Credit: Bloomberg/Bloomberg via Getty Images
Cun, SBS cu holh phun tampi hmangin thawngpang a thlahmi a si. SBS nih channel tampi a ngeih ve, mirang holh in thawngpang an chimnak a um, holh dangdang in thawngpang an chimnak zong a um.

SBS Radio thawngpang chimnak tuanvo latu dingah David Hua rian pek a si. SBS Radio tangah holh phun 60 leng in thawngpang chim a si.

SBS cu holh phun tampi hmangin thawngzamhtu dingah rak dirhmi a si tiin David Hua nih a chim
sbs radio drums.jpg
Credit: SBS Media

SBS cu cozah dirkamhnak in 1970 ah an rak dirh. Riantuan hram an rak thokah hin holh phun riat te lawng program chungah telh a rak si. Australia cozah nih ram mi zohkhenhnak caah medicare system an ser mi kha mipem mi hna nih hngalh fiang ve kho hna seh tiin holh dang in thawngzamh hram an rak thok.

Nihin ni ah cun mipem caah khuasak tintuknak le pemluhnak kong radio hmangin chim phuan a si cang.
This episode was originally published in 2022 and has been updated in 2025

Subscribe to or follow the Australia Explained podcast for more valuable information and tips about settling into your new life in Australia.   

Do you have any questions or topic ideas? Send us an email to australiaexplained@sbs.com.au.

Share
Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Hakha Chin-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our sbs hakha chin podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service
Australia ram ah thawngzamhtu phu hna zeitindah rian an țuan? | SBS Hakha Chin