Settlement guide: Cov kev nkag siab txog cov kev pab cuam National Disablility Insurance Scheme (NDIS)

Woman smiling in wheelchair

Woman smiling in wheelchair-Daniel Tardif Source: Getty Images

Cov kev pab cuam National Disability Insurance Scheme (NDIS) no yeej yog ib co kev pab cuam rau tej neeg Australia uas lawv lub cev puas ib yam dab tsi ruaj lawm los yog lawv cov kev puas cev ua rau lawv tsis muaj peev xwm ua tau lub neej. Txawm tias cov kev pab cuam no tau pab tej neeg yuav laug txog li 150,000 tus los, yeej tseem muaj tej neeg Australia uas coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus ntawd tsis muaj peev xwm siv tau cov kev pab cuam no.


Cov kev pab cuam ntawm haiv neeg no rau cov neeg puas cev (National Disability Insurance Scheme - NDIS) yog tsoom fwv Australia ib cov kev pauv hloov tseem ceeb tias seb yuav pab cuam rau tej neeg puas cev li cas.

Raws li Matt Wright uas yog tus Manager of Engagement and Inclusion hais ces “Lub hom phiaj tseem ceeb ntawm cov program no ces yog pab tej neeg puas cev kom muaj peev xwm ua tau lub neej txhua hnub tib yam li lwm cov pej xeem thiab thiab kom lawv txoj kev ua lub neej yog ib feem ntawm tej zejzog.”

Leej twg thiaj muaj cai siv tau cov kev pab cuam no?

Cov neeg muaj cai siv cov kev pab cuam no, yuav tsum yog cov neeg muaj hnoob nyoog qes dua 65 xyoos, koj yuav tsum yog ib tug pej xeem Australia los yog ib tug neeg muaj visa nyob tau ruaj ntawm Australia thiab koj yuav tsum yog ib tug neeg puas cev ib yam dab tsi lawm los yog muaj teeb meem ua rau koj puas cev.

Yog koj xav tias koj xav tias tej zaum koj muaj cai siv tau cov kev pab cuam no, ces thaj yam tsim nyog koj ua ces txheeb NDIS lub website los yog hu rau tus xov tooj 1800 800 110. Yog tias koj xav tham ua koj hom lus thiab tsis xav tham ua lus Askiv ces koj muaj peev xwm hu rau lub khoom haum txhais ntawv thiab txhais lus Translating and Interpreting Service (TIS) tau ntawm tus xov tooj 13 14 50.

Ces lawv mam li txheeb seb koj puas yog cov neeg muaj cai siv tau cov kev pab cuam no, ces lawv mam li hu nrog koj tham thiab sab laj txog tej nyiaj pab cuam los yog nrog npaj tej kev pab cuam kom haum rau koj ntiag tug. Thiab koj yeej yuav muaj peev xwm tawm tswv yim tias seb koj xav tau tej twj pab cuam dab tsi los yog cov kev pab cuam dab tsi uas koj xav tau.

Tej neeg zejzog coj ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus thiab cov kev pab cuam NDIS

Vim yeej muaj tej neeg puas cev txog li ntawm 20% yog cov neeg uas coj ntau yam kab lis kev cai sib txawv thiab hais ib hom lus twg uas yog cov neeg muaj cai siv tau cov kev pab cuam NDIS, tab sis tej xov xwm ntawm lub koom haum Council of Australia Governments kuj qhia tias tsuas muaj tej neeg no txog li 7.2% thiaj mus siv cov kev pab cuam NDIS no xwb.

Dwayne Cranfield uas yog tus CEO ntawm lub koom haum (National Ethnic Disability Alliance - NEDA) hais tias nws yog ib lub koom haum uas pov puag tej neeg puas cev uas coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus tej cai, tab sis lawv yog tej neeg uas tsis tau txais kev pab cuam dab tsi tam sim no vim lawv tsis paub txog cov kev pab cuam no los sis yog lawv tseem tsis ntseeg cov kev pab cuam no los yog lawv tsis tau txais kev pab cuam kom tau siv cov kev pab cuam no."

"Yeej muaj ib cov txheej txheem nyuaj heev yuav tau ua thiab yog tias koj tseem siv lus Aaskiv ua hom lus ob thiab tsis paub lus zoo thiab tsis muaj neeg pab koj kom lis tau tej txheej txheem no thiab ces yog tej yam tsis yooj yim thiab yoog tej yam nyuaj heev uas yuav thov tau cov kev pab cuam no siv."
A man with a disability jogs
(Getty Images/GCShutter) Source: Getty Images/GCShutter
Georgia Zogalis uas yog tus program manager ntawm lub koom haum FutureAbility, uas yog lub koom haum pab tej koom haum sawv cev rau tej neeg ua ntau yam kab lis kev cai thiab tej koom haum zejzog uas ua hauj lwm nrog cov kev pab cuam NDIS.

Nws hais tias tej neeg uas tau txais cov kev pab cuam puas cev rau lub caij lawv so tsis ua hauj lwm lawm tsis tau siv cov kev pab cuam no yog lawv siv cov kev pab cuam NDIS, tab sis qhov no tsis muaj tseeb tiag. “Thiaj yog tej yam tseem ceeb rau tej neeg zejzog coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus paub tias cov kev pab cuam uas tau coj los pab rau lawv cov kev puas cev ntawd yog ib co kev pab cuam ntxiv xwb, yog li ntawd yog tias lawv twb yeej tau cov disability pension lawm ces yuav tsis muaj teeb meem rau cov kev pab cuam NDIS dab tsi, lawv yeej yuav tau siv ob co kev pab cuam no tib si. Cov kev pab cuam disability pension ces yog cov kev pab cuam ntawm txoj kev ua lub neej ib hnub rau ib hnub, hos cov kev pab cuam NDIS ces yog pab tej yam lawv xav tau cuam tshuam txog lawv cov kev puas cev ntawd.”

Cov kev pab yus kom nkag siab txog cov kev pab cuam NDIS

Cov kev pab cuam NDIS no tsis yog tej yam yuav nkag siab tau yooj yim, yog tias koj tsis hais lus Aaskiv ua thawj hom lus. Txawm li cas los NDIS yeej muaj ntau yam xov xwm raug muab txhais ua ntau hom lus qhia rau sawv daws thiab.

Txawm li cas los koj muaj peev xwm hu tau rau lub koom haum TIS tus xov tooj 13 14 50, uas muaj cov kev txhais lus pub dawb pab rau koj, thiab hais kom lawv nrhiav ib tug neeg txhais koj hom lus rau koj kom hu rau lub koom haum NDIS kom koj nrog lawv tham tau.

Cathy Naing uas yog tus neeg tus nws tus ntxhais Laura uas muaj hnoob nyoog 20 xyoo uas is a carer for her 20 year-old-daughter Laura, muaj cov mob Prader-Will Syndrome yog ib co mob muaj tsawg tsawg uas ua rau nws muaj intellectual disability. Txawm tias lawv zoo siab heev rau NDIS cov kev pab cuam rau Laura tam sim no, los yeej tsis yog tej yam yooj yim thaum xub pib li vim nws tsis paub lus Aaskiv zoo.

Thaum txog caij los npaj tsim cov tswv yim pab cuam nrog NDIS ntawd ces, Naing hasi tias yog tej yam tseem ceeb uas yuav tsum tau nug ntau yam lus nug txog rau thaum uas yus nkag siab txhua yam tso.

“Sawv daws yuav tsum paub txog cov kev pab cuam NDIS no thiab yuav tsum tau ua siab ntev, tsis xav kom ntshai thiab pheej uas tus los tswj tej hauj lwm no kheej xwb. Thiab nug tej lus nug thiab kom yus totaub tau yooj yim ua yus hom lus. Thiab ua zoo xyuas kom yus swm nrog rau tus neeg uas yuav nrog yus tham. Thiab ua tib zoo xyuas tias seb yus ho puas tau nug tej lus nug uas tsim nyog kuv nug? Vim yus yeej muaj cai nug tej lus nug uas tsim nyog nug."
Living with a disability
(Getty Images/Maskot) Source: Getty Images/Maskot
Txij li thaum tau pib coj cov kev pab cuam NDIS no coj los siv, ces kuj tau kho ntau yam zoo zog tuaj lawm kom tej neeg zejzog uas coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiaj muaj peev xwm siv tau cov kev pab cuam no.

Matt Wright ntawm lub koom haum NDIS hais tias “Peb yeej kub siab heev los ua hauj lwm nrog tej koom haum uas sawv cev rau tej neeg uas coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus (CALD background). Thiab qhia peb tej xov xwm ua ntau hom lus kom li ntau tau los yog ua ntau yam xov xwm coj los qhia txog cov kev pab cuam no kom tej neeg no muaj peev xwm mus siv rau cov kev pab cuam no kom yooj yim npaum li qhov lawv muaj peev xwm siv tau."

Yog koj xav paub ntxaws ntxiv txog NDIS, ces txheeb tau ntawm lub koom haum no lub website: www.ndis.gov.au

Mloog tau SBSHmong, rau hnub zwj Teeb (Thursday) thaum 6 pm AEDT thiab hnub zwj Hnub (Sunday) thaum 11 am AEDT los yog koom tau ntxiv ntawm Faceboo, Google podcastsSpotify, thiab Apple podcasts los yog download SBS Radio App thiab SBS Hmongpodfollow  
kom koj mloog tau SBS Hmong.

Share
Follow SBS Hmong

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Hmong-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service