တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ် သ့ၣ်တဖၣ်:
- Anthony Albanese ပာ်ဖျါထီၣ်လံ Voice တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး အဂီၢ် အတၢ်ကတိၤသ့ၣ်တဖၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
- တနံၣ်အံၤနံၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤအီစထြ့လယါဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤဟ့ၣ်တၢ်ဖးလၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်တၢ်ပာ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ကရၢမိၢ်ပှၢ်အံၤ ကဝးတရံး ဖံးမၤတၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် Mr Albanese ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီလီၤတံၢ်လီၤဆဲးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
အခဲအံၤန့ၣ် ပှၤအီစထြ့လယါဖိသ့ၣ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးဖဲ First Nations Voice to Parliament ပှၤထူလံၤဖိကလုၢ်ဆူဘျီၣ်ဒိၣ် တၢ်ဃ့ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဘူးထီၣ်လၢအနံၣ်ယဲၢ်ဆံဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်အံၤကမ့ၢ် တၢ်ဃ့ထီၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ပာ်သးအဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖး, ဒီး တၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးမ့ၢ်အိၣ်သၢပျၢၤန့ၣ်, စးထီၣ်လၢ ၁၉၇၇နံၣ်အခါ တၢ်အံၤကမ့ၢ်ဝဲ တၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ပှၤအီစထြ့လယါဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဖးလၢ တၢ်ကဘှီဘၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ် ထံကီၢ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲမုၢ်လွံၢ်နံၤ ထံၣ်လိာ်သးဒီး Voice တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး ပှၤမၤတၢ်ဖိကရူၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ကတိၤလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် Anthony Albanese ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ တၢ်ကဆဲးကျံးထုးထီၣ်အီၤဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးစးခိက့ အပူၤန့ၣ်လီၤ:
သဲစးလၢတၢ်ဆှၢနုာ်: တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ် Aboriginal and Torres Strait Islander Voice တခါ လၢတၢ်ကပာ်ပနီၣ်အီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိအဂီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်ဘှီဘၣ်က့ၤထံကီၢ်သဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကမၤတၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤအံၤအဂီၢ် နဟ့ၣ်လီၤအခွဲးစ့ၢ်ကီးဧါ?
တချုးဖဲတနံၣ်အံၤကတၢၢ် ပှၤအီစထြ့လယါဖိသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဖး ဖဲတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးအလီၢ်ဒ်ဘၣ်အခါ အခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢနုာ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤလၢ တၢ်ကတီၢ်လီၤတၢ်ဂီၤခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“Voice”အံၤအိၣ်ဖျါလီၤဂာ်ဒ်လဲၣ်?
“Voice” အံၤ ကမ့ၢ်ဝဲ ကရၢမိၢ်ပှၢ်လၢအဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးပဒိၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်လၢအဒိဘၣ်မၤဟူး အီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အစိကမီၤတအိၣ်လၢ ကသူတၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢကတြီသဲစးတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်.
ကရၢမိၢ်ပှၢ်အံၤ ကဝးတရံးဖံးမၤတၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် Mr Albanese ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အသီလၢအလီၤတံၢ်လီၤဆဲး, စံးဝဲဒၣ်:
- လၢ "ကမၤလီၤတံၢ်တၢ်သ့ဟံးမူဒါ" အဂီၢ်ကရၢဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီလီၤတံၢ်လီၤဆဲး
- ကအိၣ်ဒီးမုၣ်ခွါပှဲၤသိးသိးဒီးကပၣ်ဃုာ်သးစၢ်ကရူၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်
- ကဆီလီၤပာ်လီၤဝဲဒၣ် ခၢၣ်စးလၢကီၢ်စဲၣ်ဒီးကဝီၤဒိၣ်ခဲလၢာ်
- ကပၣ်ဃုာ်ခၢၣ်စးလၢ ခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပှၤတဝၢ လၢအအိၣ်ဒီးလီၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးသ့ၣ်တဖၣ်
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ကရူၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တၢ်ကဃုထၢအီၤလၢ ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်သနူ ပှၤအါဂၤအတၢ်ဘၣ်သးဧါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကဃုထၢပာ်ထီၣ်အီၤဒ်အံၤလီၤဧါန့ၣ် အဝဲတတဲဖျါအီၤဘၣ်.
The question is slightly different to the draft wording Mr Albanese unveiled at the Garma festival last year. Source: AAP / Aaaron Bunch / AAP Image
ခီၣ်ခါဆူမဲာ်ညါသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?
တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးဖဲဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ, ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ကမျၢၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖး.
မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဃ့ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သးကကဲထီၣ်အဂီၢ်, တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢ လိၣ်ဘၣ်လၢ ဘျီၣ်ဒိၣ်ကဘၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တကဲထီၣ်ညီနုၢ်အသးဘၣ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆှၢနုာ်ပတြီာ်အံၤ တလိၣ်လၢ ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီဒီး ဘျီၣ်ဒိၣ်ထးခီ ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤဘၣ်. လ့ၣ်ဘၢၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီ မ့ၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤခံဘျီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဝံၤတၢ်တဲာ် ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီာ်လၢကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲမုၢ်လွံၢ်နံၤ Mr Albanese တဲဖျါထီၣ်တၢ်သံကွၢ်န့ၣ် အီစထြ့လယါပှၤဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ဖး လၢအမ့ၢ် “"Yes"” မ့တမ့ၢ် “No” န့ၣ်လီၤ.
“Voice” အံၤကကဲထီၣ်နီၣ်နီၣ်အဂီၢ် ကီၢ်စဲၣ်ခဲလၢာ်အပူၤ ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးအါအါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်စးထီၣ်အခီၣ်ထံးအံၤမ့ၢ်ဘၣ်လိာ်အသးန့ၣ် တၢ်ကစးထီၣ် ဆီလီၤပာ်လီၤ ကလုၢ်အံၤအက့ၢ်အဂီၤအဂီၢ် Mr Albanese စံးလၢ ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဆီဘၣ်တဆီဒီး ပှၤထူလံၤဖိအပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်ကဲထီၣ်လံတဘျီ, လၢတၢ်ကမၤတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်ဒီးတၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤအဂီၢ် တၢ်ကလဲၤစိာ်အီၤဆူဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ, ဒ်သိးသဲစးတၢ်ဘျၢအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
ပကဟ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဖးလၢအခါဖဲလဲၣ်?
Mr Albanese အၢၣ်လီၤဝဲဒၣ် တဘျီဝံၤတဘျီလၢ တၢ်ကမၤဝဲဒၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တၣ်ဖးဖဲတနံၣ်အံၤ နံၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံာ်တလါန့ၣ် အဝဲမၤစှၤလီၤကဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤဟ့ၣ်တၢ်ဖး ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်ဒီး လါဒံၤစဲဘၢၣ် အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် တၢ်ကမၤအီၤဖဲမုၢ်ဃုနံၤ, အဃိ အခီပညီန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးအံၤ ကဘၣ်ဝဲဒၣ် တသီသီဖဲမုၢ်နံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
