د اروزګان پخوانی والي وايي، د بهرنیو ځواکونو لخوا جنګي جنایتونو د طالبانو ډله قوي کړه

په افغانستان کې د طالبانو د بیا واکمنېدو دوه کاله پوره شول، مګر په تېرو دوو کلونو کې دغې ډلې پر افغان ښځو باندې یو زیات شمېر محدودیتونه وضع کړي او خلک له ګڼو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.

Composite of Afghanistan flag, a soldier, and a man sitting looking at the camera.

د اروزګان پخوانی والي، محمد عمر شېرزاد Source: SBS

د ۲۰۲۱ کال د آګسټ پر ۱۵مه نېټه، طالبان د افغانستان پلازمینې کابل ته ننوتل او واک یې په لاس کې واخیست.

سره لدې چې یو شمېر د طالبانو د حکومت پرمهال د امنیت ستاینه کوي، په همدې مودې کې میلیونونه ښځې او انجونې له زده کړو څخه محرومې شوي دي.

د اروزګان پخوانی والي محمد عمر شېرزاد د روان کال په جون میاشت کې آسټرالیا ته راغلی او سمهال له خپلې کورنۍ سره په وېکټوریا ایالت کې ژوند کوي.
WhatsApp Image 2023-08-16 at 2.04.54 PM.jpeg
ښاغلي شېرزاد له اس بي اس پښتو راډیو سره په مرکې کې ویلي چې د جمهوریت سقوط بیلابیل لاملونه درلودل، مګر د دوحې د سولې تړون د سقوط پیل وه.

هغه وايي: "سقوط په تدریجي ډول راغی او پیلامه یې هم هغه وخت وه چې په دوحې کې د سولې مذاکرات پیل شوه. له هغه وخت څخه د سقوط شرایط آماده شول چې جمهوریت به بلاخره سقوط کېږي."

"دا ډېر عوامل لري. یو لامل ندی چې موږ ووایو چې خارجیان ووتل یا مثلاً افغان ځواکونه ونتوانېدل چې مقاومت وکړي د طالبانو سره."

"لویه ستونزه داوه چې یو اړخیز اوربند وشو، له امریکایانو سره اوربند وشو او له افغان ځواکونو سره جګړه روانه وه. دغه شي د افغان ځواکونو پر مورال او روحیه باندې خورا منفي تاثیر وکړ."
'په افغانستان کې د آسټرالیا پروژې'

ښاغلی شېرزاد وايي، آسټرالیایانو په دریو برخو کې مرستې کولی. لومړی یې د افغانستان له مرکزي حکومت سره مرسته کوله او افغان حکومت به د اروزګان په شمول په نورو ولایتونو کې کارونه ترسره کول. دویمه مرسته له هغو موسسو سره وه چې په ارزګان کې یې فعالیت درلود او د مرستې دریم ډول د آسټرالیايي ځواکونو لخوا مستقیمې مرستې وې چې د ارزګان له خلکو سره کېدلې.

هغه وايي: "آسټرالیایانو په هغه وخت کې چې زه هلته وم، ډېرې ښې پروژې عملي کړې. د زراعت په برخه کې، د تعلیم او زده کړې په برخه کې، ساختماني پروژې، سړکونه، پلونه او پلچکونه پدې برخه کې دوي دېر کار کړی."

"ډېر لوی کمک چې وشو هغه وخت کې د ضرفیت لوړونې په برخه کې دوي‌ د ارزوګان له خلکو سره کمک کاوه او بیا چې زه کله دویم ځل اروزګان ته ولاړم هلته موږ یو ډېره ښه اداره درلودله."
Man and woman talk on couch flanked by soldiers.
د ارزوګان پخوانی والي، محمد عمر شېرزاد د آسټرالیا له پخوانۍ لومړۍ وزیرې جولي کیلارډ سره د ناستې پرمهال Source: AAP / PO DAMIAN PAWLENKA/PR IMAGE
'د بهرنیو ځواکونو لخوا جنګي جنایتونه'

په تېرو دوو لسیزو کې د بهرنیو ځواکونو لخوا په افغانستان کې د جنګي جنایتونو په اړه بېلابیل راپورونه خپاره شوي. ښاغلی شېرزاد وايي چې د ملګي وکړو د وژنې موضوع یو حقیقت ده او لدې څخه څوک سترګې نشي پټولای.

هغه وايي: "د ناټو قواوې چې کله افغانستان ته راغلې او جګړه پیل شوه، تاسو به په جریان کې یاستی چې د مختلفو رسنیو او سازمانونو لخوا داسې راپورونه نشر شول، حتی په خپله د افغانستان حکومت او دولت لخوا داسې راپورونه نشر شول چې په افغانستان کې په مختلفو ځایونو کې د مختلفو هېوادونو د عسکرو لخوا جنګي جنایتونه ترسره شوي‌ دي."
IMG_3727 (1).jpg
محمد عمر شېرزاد د اس بي اس پښتو راډیو له خبریال مجیب منیب سره د مرکې پرمهال ويلي چې آسټرالیا په افغانستان کې یو شمېر مهمې پروژې عملي کړي. مګر د بهرنیو ځواکونو لخوا د جنګي جنایتونو مسئله هم یو واقعیت دی.
"زما په نظر دا یو واقعیت وه او لدې څخه هېڅوک سترګې نشي پټولای. هم د آسټرالیايي ځواکونو لخوا ځینې جنایتونه شوي‌ دي او هم د انګستان، امریکا او جرمني، د ټولو هېوادونو د عسکرو لخوا په ځینو ځایونو کې جنایتونه ترسره شوي دي."

"دا په هغه وخت کې طالبانو ته یوه ښه بهانه په لاس ورتله او ولسونه خفه کېدل او طالبانو صف قوي کېده لدې سره."

د اروزګان له والي سره بشپړه پښتو مرکه دلته اورېدلی شئ.
زموږ د فیسبوک پاڼې له لارې د مرکو او راپورونه اورېدولو ته دوام ورکړئ.

د آسټرالیا د تازه خبرونو او په زړه پورو موضوعاتو لپاره همدا اوس زموږ ویب پاڼې ته ولاړ شئ.

که چېرې غواړئ په انګلیسي ژبه زموږ خپرې شوې مقالې ولولئ، مهرباني وکړئ دلته کلیک کړئ.

زموږ خپرونه دلته زمونږ پر ویب پاڼه یا هم د اس بي اس پر اپلیکیشن واورئ. تاسو کولای شئ د اس بي اس اپلیکیشن په وړیا توګه له اپل سټور یا ګوګل پلې څخه ترلاسه کړئ.

شریکول

4 د لوستلو وخت

خپور شوی په

اپډیټ شوی په

لخوا Mujeeb Muneeb, Rashida Yosufzai, Finn McHugh

سرچینه: SBS


Share this with family and friends


Follow SBS Pashto

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Pashto-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service