سرطان څه ډول ناروغی ده، آیا په افغانستان کې يې درملنه شونې ده؟

World Cancer Day is observed on 4 February every year.

د معلوماتو له مخې هر کال په افغانستان کې په سرطاني ناروغیو تر ۴۰ زره کسان اخته کیږي چې له امله يې نیمايي هغه يې خپل ژوند له لاسه ورکوي. Source: Getty / Getty Images/Panuwat Dangsungnoen/EyeEm

افغانستان کې د سرطاني ناورغیو درملني لپاره روغتون نشته او دې برخه کې شته خدمات په نشته حساب دی.


له سرطان سره د مبارزې نړیواله ورځ هر کال د فبرورۍ په څلورمه نېټه په ټوله نړۍ کې لمانځل کیږي او خلکو ته له سرطان ناروغۍ څخه د مخنیوي په اړه عامه پوهاوی ورکول کېږي.

دغه ورځ چې له ۲۰۰۶ م کال راپدېخوا لمانځل کېږي، په هغې کې د دې ناروغۍ په برخه کې د نورو څېړنو او د هغې د نورو درملنو په اړه بحثونه کیږي.

د روغتیا نړیوال سازمان د معلوماتو له مخې نړۍ کې په سرطان ناروغۍ د اخته کسانو شمېر ډیر شوی، چې ډیری د سږو، کولمې او معدې، ینې او سینې په سرطان اخته دي.

د روغتیا نړیوال سازمان په خپل تازه راپور کې وړاندوینه کړې چې تر ۲۰۵۰ کال پورې به د سرطان نوې پیښې ۷۷ سلنه زیاتوالي ومومي او ۳۶ میلیونو ته به ورسیږي.

دا په داسې حال کې ده چې په ۲۰۲۲ میلادي کال کې نړۍ کې د سرطان اټکل شوې پیښې ۲۰ میلیونه او مړېنه يې ۹.۷ میلیونه وه او په ۲۰۲۰ کال کې بیا د سرطان پیښې ۱۸ میلیونه اټکل شوي وي.
د روغتیا نړیوال سازمان په خپل راپور کې چې د سرطان نړیوالې ورځې په مناسبت خپور کړی، وړاندوینه کړې، چې خورا پرمختللي هېوادونه به په راتلونکو ۲۵ کلونو کې د سرطان په پيښو کې تر ټولو لوی مطلق زیاتوالي تجربه کړي.

راپور کې راغلي، چې لږ پرمختللي هېوادونه کې به د سرطان د پیښو کچه تر دې هم لوړ وي چې ښايې د دوی په روغتايي سیستمونو ناوړه اغېز وکړي.

په دغه راپور کې د روغتیا نړیوال سازمان د سرطان د څارنې مرکز د مشر له قوله ویل شوي، تمه ده د نړۍ نفوس له اته میلیارده څخه تر ۲۰۵۰ کال پورې نږدې لس میلیارده ته لوړ شي چې دا به د سرطان د نویو پیښو شمیر کې زیاتوالی راولی.

د روغتیا نړیوال سازمان په راپور کې تنباکو، الکول او چاغوالی په نړۍ کې د سرطان د پیښو د زیاتوالي عمده عوامل بلل شوي او د هوا ککړتیا د چاپیریال د خطر لوی عامل بلل کیږي.

مهرباني وکړئ لا ډېر جزیات په رپوټ کې واورئ.

شریکول
Follow SBS Pashto

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Pashto-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service