تقریباً سه دهه پس از تصویب بین‌المللی پیمان منع استفاده از مین، غیرنظامیان در تقریباً ۷۰ کشور جهان هنوز با خطر مین‌های زمینی زندگی می‌کنند.
سالانه حدود ۶۰۰۰ نفر در سراسر جهان توسط بقایای این مواد منفجره کشته و زخمی می‌شوند.
و این در حالی است که عملیات پاکسازی همچنان یک کار خطرناک و پر زحمت است.
پاکسازی یک کشور از بقایای مواد منفجره می‌تواند دهه‌ها طول بکشد، اما یک شرکت استرالیایی - با همکاری CSIRO - فناوری جدیدی را توسعه داده است که به گفته آنها ظرفیت انجام عملیات پاکسازی سریع‌تر، هوشمندانه‌تر و ایمن‌تر را دارد.
مارینا کوپچنکو ۳۴ ساله قبل از جنگ، معلم بود.
او اکنون روزانه ۱۰ ساعت را صرف جستجو در مزارع جنگ زده در حومه میکولائیف [[mik-o-lie-ev]] در جنوب اوکراین می‌کند.
او می‌گوید پاکسازی مین‌های زمینی هم کاری پر زحمت و هم خطرناک است.
اکنون باور عمومی بر این است که اوکراین خطرناک‌ترین مکان روی زمین برای سلاح‌های منفجر نشده است.
نیک پارسونز، داوطلب استرالیایی، به تازگی در یک حادثه مین‌روبی در شرق این کشور جان خود را از دست داد.
تخمین زده می‌شود که از زمان حمله روسیه در سال ۲۰۲۲، میلیون‌ها ماده منفجره در میدان‌های نبرد اوکراین پخش شده است.
تقریباً یک چهارم این کشور در معرض خطر آلودگی است و پاکسازی این دشمنان نامرئی می‌تواند دهه‌ها طول بکشد.
تضمین امنیت مردم در حال حاضر و در آینده دلیل اصلی خانم کوپچنکو، مادر دو فرزند، برای مین‌روبی است.
مین‌های زمینی میراث مرگبار جنگ هستند، جایی که پایان جنگ به معنای پایان تلفات نیست.
سازمان ناتو تخمین می‌زند که ۱۱۰ میلیون دستگاه انفجاری در سراسر جهان در کمین هستند و تقریباً ۷۰ کشور تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند. این در واقع، نتیجه درگیری‌های تاریخی و جدید است.
جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵ پایان یافت، اما در ۵۰ سال گذشته، بیش از ۴۰۰۰۰ نفر بر اثر انفجار مواد منفجره کشته شده‌اند.
حدود ۶۰۰۰۰ نفر دیگر زنده ماندند اما معلول شدند.
و در سوریه، بیش از ۶۰۰ نفر از زمان سقوط رژیم بشار اسد در ماه دسامبر جان خود را از دست داده‌اند.
این در حالی است که خانواده‌ها پس از سال‌ها جنگ به خانه‌های خود بازمی‌گردند و روستاهای خود را مملو از مواد منفجره می‌بینند.
بروس ادواردز، که او نیز در میکولائیف مستقر است، سفیر سابق استرالیا در اوکراین است.
او اکنون برای HALO Trust، بزرگترین موسسه خیریه پاکسازی مین‌های زمینی در جهان، کار می‌کند.
عملیات پاکسازی مین‌های زمینی به طرز دردناکی کند است.
دستگاه‌های فعلی معمولاً فلز را تشخیص می‌دهند و این می‌تواند منجر به صدها نتیجه مثبت کاذب شود، زیرا میدان‌های نبرد سابق نیز مملو از ترکش، آوار و سایر فلزات هستند.
و بسیاری از مین‌ها اکنون از پلاستیک ساخته شده‌اند و این امر تا حدودی به این دلیل که است که تشخیص آنها دشوار خواهد بود.
اما اگر بتوانید مواد منفجره را شناسایی کنید چه؟
این روشی است که برای دهه‌ها - عمدتاً بدون موفقیت - آزمایش و امتحان شده است.
اما یک شرکت استرالیایی ممکن است رمز آن را شکسته باشد.
نیک کاتمور مدیر ارشد فناوری در یک شرکت استارت‌آپی به نام MRead مستقر در سیدنی است. [[em-reed]]
او گفت: «هیچ چیزی در فناوری فعلی وجود ندارد که بتواند به زمین نگاه کند و به شما بگوید که آنجا کاملاً مواد منفجره وجود دارد و تعداد مولکول‌های مواد منفجره موجود را بشمارد. این دقیقاً همان کاری است که ما انجام می‌دهیم. مردم ۲۰ سال است که به دنبال توسعه این روش بوده‌اند.»
MRead یک دستگاه دستی ساخته است که شبیه یک فلزیاب است، اما در عوض از یک فناوری شناخته شده با عنوان «رزونانس مغناطیسی» برای تشخیص ترکیبات انفجاری استفاده می‌کند.
آقای کاتمور گفت: «فناوری‌ای که ما استفاده می‌کنیم مبتنی بر امواج رادیویی است. بنابراین نزدیکترین قیاسی که می‌توانید در زندگی روزمره خود به آن فکر کنید، اسکن MRI در بیمارستان است، جایی که اساساً امواج رادیویی به شما وارد می‌شوند و امواج رادیویی که برمی‌گردند به تشکیل تصویر آن اسکن کمک می‌کنند. ما کاری مشابه انجام می‌دهیم.»
سال گذشته نخستین موفقیت در آنگولا - یکی از مین‌گذاری‌شده‌ترین کشورهای جهان - رخ داد.
آزمایش‌ها در میدان‌های مین زنده - همان‌هایی که پرنسس دایانا در اواخر دهه ۹۰ از آنها بازدید کرد - موفقیت‌آمیز بودند.
این آزمایش‌ها که با همکاری HALO Trust انجام شد، توانایی دستگاه در شناسایی ترکیب انفجاری، R-D-X، را نشان داد.
اما این تیم تنها در نیمه راه بود.
T-N-T رایج‌ترین ماده منفجره مورد استفاده در مین‌های زمینی است.
و در آزمایش‌های آزمایشگاهی ماه گذشته در استرالیا، موفقیت دیگری حاصل شد - این ماده نیز شناسایی شد.
بروس ادواردز از HALO می‌گوید که این یک پیشرفت قابل توجه است.
این تیم امیدوار است که نتایج آزمایشگاهی به واقعیت تبدیل شود.
یک نمونه اولیه جدید که می‌تواند هم TNT و هم RDX، مواد منفجره‌ای که گمان می‌رود در ۹۰ درصد معادن جهان یافت می‌شوند را تشخیص دهد، اکنون در حال توسعه است و انتظار می‌رود آزمایش‌های فعال میدان مین در سال ۲۰۲۶ آغاز شود.
HALO Trust معتقد است که این فناوری ظرفیت افزایش سرعت عملیات پاکسازی تا ۳۰ درصد را دارد. با توجه به اینکه جان بسیاری در خطر است، این آمار قابل توجهی است.
گفتنی است سالانه حدود ۶۰۰۰ نفر در سراسر جهان توسط مین و بقایای مواد منفجره کشته و زخمی می‌شوند.
برنامه فارسی رادیو اس‌بی‌اس در روزهای شنبه و سه شنبه ساعت ۳ بعد از ظهر از طریق رادیو، به صورت آنلاین، کانال شماره ۳۰۲ تلویزیون‌های دیجیتال و از طریق اپ رایگان SBS Audio قابل دسترس است. برای شنیدن برنامه های زنده و پادکست های ما اپ SBS Audio را از APP Store یا Google Play دانلود کنید. همچنین می توانید به اس بی اس فارسی از طریق اسپاتیفای، یا اپل پادکستز گوش کنید.
