Reprezentacja Pierwszych Narodów w mediach: zmiany i ich znaczenie

FIRST NATIONS MEDIA REPRESENTATION HEADER ALC.png

Reprezentacja rdzennych Australijczyków w mediach przez lata była kształtowana przez stereotypy i wykluczenie, jednak stopniowo się to zmienia. Takie platformy jak National Indigenous Television (NITV) oraz media społecznościowe przełamują bariery, wzmacniają głos Pierwszych Narodów i wspierają bardziej inkluzyjne rozumienie zróżnicowanej tożsamości kulturowej Australii. Poznanie tych przemian daje cenny wgląd w prawdziwą historię kraju, jego trwającą drogę ku równości oraz bogactwo kultur, które stanowią fundament współczesnej Australii. Zrozumienie perspektyw rdzennych społeczności to również ważny krok ku szacunkowi, relacjom i wspólnemu poczuciu przynależności.


Key Points
  • Media od dawna utrwalają stereotypy i wykluczają głosy rdzennych mieszkańców, kreując publiczne wyobrażenia bez uwzględnienia ich perspektyw.
  • Rdzenne media wzmacniają głosy, zachowują kulturę i przełamują stereotypy.
  • Platformy społecznościowe, takie jak TikTok i Instagram, wzmacniają przekazy rdzennych społeczności.
Historyczne przedstawienia rdzennych Australijczyków w mediach były pełne błędów. Wczesne gazety, radio i telewizja często pokazywały rdzennych mieszkańców jako gorszych lub wadliwych, co miało ogromny wpływ na kształtowanie społecznych przekonań.

Kiedy byłam młodsza, w mediach nie było praktycznie żadnej reprezentacji naszej społeczności. Teraz przełamujemy bariery i świętujemy Blak excellence — to niesamowite widzieć, jak głosy rdzennych ludzi są słyszane na całym świecie” — mówi Leanne Djilandi Dolby. Jest dumna ze swojego pochodzenia Noongar, Yamatji Naaguja Nunda ze strony matki oraz Yawuru, Gija i Gooniyandi ze strony ojca.

Adam Manovic, mężczyzna z plemion Kabi Kabi i Gorreng Gorreng, współprzewodniczący First Nations Media Australia. (FNMA), szef działu handlowego, marki i cyfryzacji w National Indigenous Television (NITV) oraz członek The First Nations Digital Inclusion Advisory Group, wyjaśnia, że takie przedstawienia mają długofalowe konsekwencje.

Media mają ogromny wpływ na to, jak ludzie postrzegają różne sprawy, sięgając jeszcze czasów gazet i radia z początku XX wieku. To właśnie one kształtowały sposób, w jaki rdzenni Australijczycy byli widziani przez osoby niebędące częścią ich wspólnoty, często utrwalając fałszywe, negatywne stereotypy” — wyjaśnia pan Manovic.

Ostatnie badania pokazują, że zaledwie dziewięć procent rdzennych Australijczyków uważa, że media przedstawiają ich społeczności w sposób wyważony.

First Nations media rep.png
Left: Tanja Hirvonen. Centre: Adam Manovic. Right: Leanne Djilandi Dolby ( Credit: SBS)

Jakie są bariery systemowe?

Pomimo postępu, bariery systemowe wciąż utrzymują się dla mediów prowadzonych przez rdzenną ludność, takich jak FNMA. Niedofinansowanie i przestarzała infrastruktura ograniczają ich zasięg. Tymczasem media głównego nurtu często unikają negatywnych stereotypów, ale nie potrafią uwzględnić głębszego kontekstu kulturowego ani autentycznych głosów rdzennych Australijczyków.

Adam Manovic podkreśla, że kluczem do przezwyciężenia tych wyzwań jest umożliwienie Pierwszym Narodom kontroli nad własną narracją.

Rola mediów rdzennych Australijczyków

Platformy rdzennych mediów, takie jak FNMA i NITV, odgrywają kluczową rolę w odzyskiwaniu narracji i przełamywaniu stereotypów. FNMA zatrudnia ponad 500 osób w całej Australii oraz oferuje szkolenia dla Pierwszych Narodów, umożliwiając im wejście do branży medialnej.

NITV, uruchomiona w 2007 roku i od 2012 roku będąca częścią SBS, stanowi platformę dla autentycznych opowieści tworzonych przez Aborygenów i mieszkańców Wysp Cieśniny Torresa oraz innych.

Manovic opowiada się za ustawą First Nations Broadcasting Act, która zapewniłaby trwałe finansowanie tych inicjatyw:

Zachowanie archiwów mediów Pierwszych Narodów jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala utrzymać język i kulturę dla przyszłych pokoleń. Chcemy mieć pewność, że te nagrania nie znikną — są integralną częścią naszej tożsamości” — mówi.

Te platformy przełamują stereotypy, wzmacniają dumę kulturową i dostarczają autentycznych opowieści odzwierciedlających rzeczywistość społeczności rdzennych Australijczyków.
NITV Muy Ngulayg
First Nations hub of inner knowledge, traditional culture and lore.

Jak przedstawianie w mediach wpływa na rdzennych Australijczyków?

Przedstawianie w mediach odgrywa istotną rolę w kształtowaniu tożsamości i poczucia własnej wartości wśród rdzennych Australijczyków. Historycznie szkodliwe przedstawienia wzmacniały systemowy rasizm oraz negatywne stereotypy.

Jaru i Bunuba kobieta, psycholog kliniczna oraz członkini zarządu Australian Indigenous Psychologist Association Tanja Hirvonen wyjaśnia, jak takie narracje mogą być bardzo bolesne, zwłaszcza w trudnych momentach życia.

„Kiedy media utrwalają krzywdzące stereotypy lub rozpowszechniają nieprawdziwe informacje, wzmacniają rasizm i dyskryminację na szerszą skalę. Dla osób, które już zmagają się z trudnościami, takie treści mogą być bardzo obciążające emocjonalnie.”

Pozytywne przedstawianie w mediach przynosi jednak ogromne korzyści. Badania pokazują, że włączające i autentyczne ukazywanie rdzennych społeczności może wzmacniać dumę kulturową, budować więzi społeczne oraz poprawiać jakość życia.

Na przykład, National Agreement on Closing the Gap wskazuje na ważność obecności rdzennych społeczności w mediach jako środka do ograniczenia doświadczeń rasizmu oraz poprawy dostępu do informacji, które umożliwiają podejmowanie świadomych decyzji.

Pozytywna reprezentacja pomaga również zwalczać nieświadome i niewłaściwe relacje medialne. Gdy głosy rdzennych mieszkańców są uwzględniane w opowiadaniu historii — czy to za pośrednictwem platform takich jak NITV, czy mediów społecznościowych — sprzyja to zrozumieniu i szacunkowi wśród niedzennych Australijczyków. Ta zmiana może prowadzić do większego wsparcia dla działań na rzecz pojednania.

Leanne Dolby, social media creator oraz studentka nauk biomedycznych, podkreśla, jak bardzo umacniające jest dostrzeganie siebie w mediach.

„Kiedy nie widzisz wystarczającej reprezentacji jako osoba Aborygeńska, czujesz się odizolowany. Reprezentacja daje mi poczucie, że są inni tacy jak ja — z tymi samymi celami i siłą.”

Priorytetowe traktowanie autentycznych historii i wzmacnianie rdzennych głosów daje mediom możliwość nie tylko leczenia ran przeszłości, ale również budowania przyszłości opartej na inkluzywności dla wszystkich Australijczyków.

„Nasza [rdzenna, australijska] siła tkwi w odporności naszej kultury. Świętując nasze tradycje, język i opowieści za pomocą mediów, możemy przeciwdziałać negatywnym skutkom szkodliwych narracji” — mówi Tanja Hirvonen.

Young Australian  woman looking at a phone
Social media has proven to have the power that enables First Nations people to challenge misinformation. Credit: davidf/Getty Images

Media społecznościowe jako narzędzie zmian

Media społecznościowe stały się przełomową platformą dla rdzennych Australijczyków. Takie serwisy jak TikTok, Instagram czy Facebook pozwalają twórcom ominąć tradycyjne media i bezpośrednio dzielić się swoimi historiami z globalną publicznością. Ta siła umożliwia Pierwszym Narodom nie tylko walkę z dezinformacją, ale także promowanie wymiany kulturowej.

Hashtagi takie jak #IndigenousX stały się miejscem działań na rzecz praw i edukacji.

„Platformy społecznościowe będą się zmieniać, ale nasze zdolności do opowiadania historii — nigdy. Niezależnie czy to TikTok, film, radio czy prasa — potrafimy wykorzystać te narzędzia, by pokazać naszą kulturę.” - mówi Adam Manovic

Co przyniesie przyszłość?

Poprawa reprezentacji wymaga systemowych zmian zarówno w głównym nurcie mediów, jak i w mediach kontrolowanych przez społeczności lokalne. Oznacza to nie tylko tworzenie przestrzeni dla głosu rdzennych mieszkańców, ale także wspieranie długofalowych zmian w sposobie wybierania, opowiadania i udostępniania historii.

Adam Manovic apeluje o wprowadzenie ustawodawstwa, takiego jak First Nations Broadcasting Act, które zapewniłoby finansowanie dla mediów prowadzonych przez ludność rdzenną, takich jak FNMA i NITV.

Tanja Hirvonen podkreśla potrzebę stosowania kulturowo bezpiecznych praktyk w głównych mediach — tak, aby zapewnić sprawiedliwe przedstawianie rdzennych społeczności poprzez angażowanie ich głosu na każdym poziomie działalności.

Leanne Djilandi Dolby nawołuje do większego doceniania i promowania sukcesów rdzennych mieszkańców we wszystkich formach mediów.

„Potrzebujemy więcej okazji do dzielenia się naszymi historiami — czy to przez festiwale filmowe, czy media społecznościowe — i większego wsparcia dla tych, którzy wchodzą do branży kreatywnej.”

Wizerunek rdzennych Australijczyków w mediach ewoluuje, ale wciąż pozostaje niedokończonym procesem. Choć takie platformy jak NITV oraz media społecznościowe dają nadzieję dzięki autentycznemu opowiadaniu historii, media głównego nurtu muszą wyjść poza symboliczne gesty i rzeczywiście odzwierciedlać bogactwo różnorodności Australii.

Wzmacnianie głosu Pierwszych Narodów ubogaca krajobraz kulturowy kraju i sprzyja lepszemu zrozumieniu między społecznościami. Jak podkreśla Adam Manovic, pozytywny wkład rdzennych Australijczyków w media i kulturę to coś, „z czego wszyscy powinniśmy czerpać”.
Zasubskrybuj lub obserwuj podcast Australia Explained, aby uzyskać więcej cennych informacji i wskazówek dotyczących życia i osiedlania się w Australii.   

Masz pytania lub pomysły na tematy? Napisz do nas na adres e-mail:
australiaexplained@sbs.com.au.

Share
Follow SBS Polish

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Polish-speaking Australians.
Interviews and feature reports in English from SBS News
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
Polish News

Polish News

Watch it onDemand