Öne çıkanlar
- Ulusal Borç Hattı ve Beyond Blue, pandemi döneminde borç yüzünden fiziksel ve psikolojik sorunların arttığını belirtiyor
- Mali danışma hatlarından ayrdım isteyenlerde belirgin bir stres azalması ve rahatlama var.
- Son dönemde maddi sıkıntıya girenlerin çoğu gençler ve göçmenler.
Ulusal Borç Hattı’ndan mali danışman Sarah Brown-Shaw, daha önce maddi sıkıntı çeken binlerce kişiyle konuştuğunu söylüyor. Ancak COVID-19’un neden olduğu ekonomik yıkım gibisine daha önce rastlamadığını belirtiyor. Avustralya’da neredeyse 30 yıldır ilk defa yaşanan ekonomik daralma öncesi işte çalışıyor olan birçok uluslararası öğrenci şimdi gıda gibi en temel ihtiyaçları için yardım istiyor.
Durumun daha kötü olamayacağını söyleyen Brown-Shaw, çok sayıda uluslararası öğrenciyle konuştuğunu, üniversiteye gitmeden evlerinde oturduklarını ve kiralarını ödeyemediklerini söylüyor.
Tüketici Politikası Araştırma Merkezi’nin açıkladığı en son verilere göre, her on genç Avustralyalıdan yedisinin gelecekleri hakkında endişeleri var.
Yardım kuruluşu Good Shepherd uzun yıllardır ihtiyacı olanlara mikro-finans yardımı veriyor. Ekonomik durum ve işletmeler genel müdürü Megan McAlpine, kendilerine başvuran geçici göçmen sayısının son dönemde çok artığını söyledi.
coins Source: GettIimages
Geliri olmayanlar, az kazananlar veya borç alamayanlara yardım için mali danışmanlar devreye giriyor.
Bu dönemde borç almak neredeyse imkansız diyen Brown-Shaw, borç almanın yasal şartları arasında “Borçverenin parayı geri ödeyebilme kapasitenize bakması gerekiyor” diye konuşuyor.
Tam da bu anda insanlar yokluk içinde yüksek faizli borçverenlere dönüyor. Brown-Shaw,ülkeye yeni gelenler, daha düşük faizle borç verenlerin varlığından habersiz olduğunu belirtiyor.
İnsanların bu durumda genelde payday gibi üçüncü seviye borçverenlere gittiğini ancak bunların çok riskli olduğunu söylüyor. Mali danışmanların bu tür kurumlara pek sıcak bakmadığını, yasal süreçleri bankanızın uyguladığı standartta uygulamadıklarını söylüyor.
Ulusal Borç Hattı’nın bir bölümü olan The Financial Rights Legal Centre yani Mali Haklar Hukuk Merkezi, maddi sıkıntı yaşayanlara yönelik ücretsiz hukuki destek sunuyor.
İnsan büyük sıkıntı içindeyse elinden gelen herşeyi yapıyor. Ancak uzman avukat Jen Lewis, ne olursa olsun, payday türü yüksek faiz işleten kurumlardan para almamanızı söylüyor.
Bu tür borçların yüksek faiz ve yüksek ücret istediğini, genelde aldığınız borcun kat kat fazlasını geri ödemek durumunda kaldığınızı söylüyor. “Sıkıntıda olduğunuz için 3 bin dollar aldıysanız, 10 bin doları nasıl geri ödeyeceksiniz,” diye soruyor.
Brown-Shaw’a sorarsanız sakıncalı başka finansal ürünler de var. Şimdi al sonra öde gibi istediğiniz ürüne daha kolay erişmenizi sağlayan kontratların da sıkıntılı olduğunu söylüyor.
McAlpine, sıradan ürünlere kolayca erişim imkanı sunduğunu iddia eden kirala satın al türü kampanyaların da çok riskli olduğunu söylüyor.
cyclist Source: GettIimages
Bir de tüm borcunuzu yeniden taksiklendirmek veya tek bir yerde birleştirmek gibi hamleler konusunda da dikkatli olmak gerekiyor. Lewis, öncesinde Ulusal Borç Hattı’nın aramanızı öneriyor.
“Bazı reklamları görüp borçlarını yeniden yapılandırmak veya birleştirmek isteyenleri görüyoruz,” diyen Lewis, ancak yapılanın iflas yasası kapsamında olan Part 9 Agreement’e dahil edilmeleri, “Ki bu da aslında iflas ilan ettikleri anlamına geliyor” diyor. Bu yüzden de bu tür anlaşmaları imzalamadan önce borç hattını arayıp daha iyi alternatifler olduğunu öğrenmelerini tavsiye ediyor.
Şimdi al sonra öde türü programların aksine, yüksek faizli payday borçları Ulusal Tüketici Kredi Koruma Yasası kapsamında.
Jen Lewis, ödeyemiyeceğini bile bile borç verilenlere veya yapılan borç kontratının beklentiler ve hedeflere uymaması durumunda Financial Rights Legal Centre’ın yardım ettiğini söylüyor.
Megan McAlpine, Good Shepherd’ın mikro finans programları dışında, geçici vizeli göçmenlere faizsiz ve ücretsiz borçlar verdiğini söylüyor.
Beyond Blue için çalışan psikolojik destek görevlileri de bu dönemde yaşanan maddi sıkıntılara bire bir tanık olduklarını söylüyor.
coins Source: Gettyimage
Beyond Blue’nun baş klinik danışmanı Dr. Grant Blashki, finansal danışmanların yüzde 83’ü, hizmet sundukları kişilerin en az yarısının psikolojik sıkıntı yaşadıoğını söylediğini belirtiyor.
Blashki kişinin sağlıklı bir psikolojiye sahip olmasının pandemi ve sonuçlarına karşı daha dirençli hale getirdiğini söylüyor.
Megan Alpine COVID-19 yüzünden bir borç tsunamisiyle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor. COVID-19 öncesi borçla sürdürülen hayatlarla COVID-19 dönemi ekonomik yıkımın, bir araya geldiğini söylüyor.
Alpine insanların en temel dürtülerini kullanıp borç almaya yönelten finansal piyasayı eleştiriyor. Borç almanın her zamankinden daha kolay olduğunu ve Afterpay gibi yüksek riskli borçların artık hemen hemen tüm parekende sektörü tarafından kullanıldığını söyledi.
Borç taksitlerini otomatik ödemeye bağlayınca, bir anda yatan maaş veya Centrelink ödemeleri bitiveriyor. Lewis, banka hesaplarında hiç birşey kalmayan endişeli kişilerin kendilerini aradığını söylüyor.
Brown-Shaw, Ulusal Borç Hattına yapacağınız ilk aramanın en zoru olduğunu söylüyor. Daha önce hiç maddi sıkıntı çekmemiş bir kişi için bu aramayı yapmak zor. Ancak danışma hattının ücretsiz ve gizli olduğunu söylüyor.
Danışma hattının kişinin mahremiyetine önem verdiğini, arayanlara yönelik bir yargılama olmadığını ve bilgilerinin paylaşılmadığını söyledi.
Stres altındaysanız veya desteğe ihtiyacınız varsa, 1300 22 4636’dan Beyond Blue’yu veya 13 11 14’ten or Lifeline’ı arayabilirsiniz
Ulusal Borç Hattı’na 1800 007 007’den ulaşabilirsiniz. Good Shepherd’ın Good Shepherd’ın faizsiz ve ücretsiz borçları için 1300 121 1130’u arayın.
Tercüme desteği için de 13 14 50’yi arayınız.
Share
