ÖNE ÇIKANLAR
- NATO liderleri Washington’da bir araya gelip ittifakın 75’inci yılını kutluyor. Kuruluş süreci 4 Nisan 1949’da, İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan kısa süre sonra başladı. Avrupa ve Kuzey Amerika’dan 12 ülke Kuzey Atlantik veya Washington anlaşmasıyla kapsamlı bir savunma mekanizmasını başlattı.
- 1951’de NATO ilk askeri tatbikatını gerçekleştirdi ve 1952’de Yunanistan ve Türkiye’yi üye olarak kabul etti. 1955’te de Batı Almanya üye oldu. Tepki olarak Orta ve Doğu Avrupa’nın komünist ülkeleri Varşova Paktı’nı kurdu. 2022’den beri İsveç ve Finlandiya’nın katılmasıyla beraber NATO üye sayısı 32’ye yükseldi.
- Oluşan iki kutuplu savunma blokları 1990 yılında imzalanan saldırmazlık anlaşmasına kadar devam etti. Birkaç ay sonra da Varşova Paktı lağvedildi. Yine 1990’da birleşen Almanya ile beraber NATO Doğu Almanya topraklarını da savunma paktına dahil etti.
- 1999’da Yugoslavya’nın bölünmesindeki son basamak olan Kosova’da NATO’nun hava saldırıları bölgedeki insani felaketi önledi. NATO ilk defa Kosova’da BM onayı olmadan bağımsız bir ülkeye operasyon düzenledi. O günden beri de NATO’nun Kosova’daki barış gücü BM onayıyla görevine devam ediyor.
- 2003’te NATO Afganistan’daki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nün (ISAF) yönetimini ele aldı. ISAF’ın ilk komutanı Tümgeneral Hilmi Akın Zorlu’ydu.
NATO’nun kolektif savunma prensibi ittifakın ana merkezini oluşturuyor. Bir üyeye yapılan saldırı hepsine yapılmış sayılıyor. NATO Kurucu Anlaşması’nın beşinci maddesine göre tüm üyeler saldırıya maruz kalan ülkeye yardım etmek zorunda. NATO’nun beşinci maddesi şimdiye kadar sadece bir kez uygulandı o da 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarından sonra NATO’nun o dönemdeki genel sekreteri George Robertson tarafından.
SBS Türkçeyi Salı hariç hafta içi her gün dinleyebilirsiniz. Bizi ayrıca Facebook’tan takip edebilirsiniz. Podcastlarımızı dinlemek ve bizi takip etmek için: https://podfollow.com/sbs-turkish
