80 năm sau vụ thảm sát người Do Thái ở Iraq

Julie Lippman.

Julie Lippman survived the deadly Farhud riots, which targeted Baghdad's Jewish population after the collapse of the pro-Nazi government. Source: Nadine Silva/SBS News.

Vào đêm trước lễ Shavuot (Lễ tuần), các gia đình Do Thái thường đến hội đường để kỷ niệm ngày Thiên Chúa ban Mười Điều Răn cho nhà tiên tri Moses. Nhưng vào ngày này năm 1941, một cuộc thảm sát đã thay đổi cuộc đời của nhiều người Do Thái tại Iraq mãi mãi. Tám mươi năm sau, một người sống sót sau thảm kịch hy vọng vào một tương lai hòa bình.


Truyền thống của người Do Thái ở Iraq là làm bánh Kahi vào lễ Shavuot.

Nhưng đã lâu rồi Julie Lippman mới làm bánh ngọt và bà gặp khó khăn để nhớ được công thức.

Người phụ nữ 95 tuổi này đã trốn sang Úc, sau cuộc bạo động chống lại cộng đồng người Do Thái ở Iraq.

"Họ chạy trên đường phố như điên loạn, với dao, với kiếm trong tay. Họ chỉ muốn tìm ai đó để giết, hoặc gây thương tích. Và chúng tôi nghe thấy họ, những người làm việc cho họ. Họ đã đột nhập vào nhà và lấy bất cứ thứ gì họ có thể. Chúng tôi nghe nói rằng họ đã giết một số người. Tôi không biết là bao nhiêu."

Vào ngày 1 tháng 6 năm 1941, một đám đông bị ảnh hưởng bởi phong trào phát xít Đức đã tấn công các đường phố ở Baghdad.

Vụ bạo loạn được biết đến với cái tên 'Farhud', có nghĩa là 'sự chiếm đoạt bạo lực' trong tiếng Ả Rập.

Thảm sát khiến 180 người chết và hàng trăm người khác bị thương.

Bà Julie Lippman nhớ rằng vụ thảm sát đã đặt dấu chấm hết cho sự chung sống hòa bình giữa người Do Thái và người Hồi giáo.

"Chúng tôi đã rất thân thiết với họ cho đến khi mọi chuyện xảy ra." 

Kể từ sau thảm sát bạo lực Farhud, người phụ trách Bảo tàng Do Thái Sydney, bà Shannon Biederman nói rằng cộng đồng Do Thái ở Iraq phần lớn đã sống yên bình ở khu vực này trong 2.500 năm.

"Người Do Thái là một phần rất quan trọng trong cuộc sống của người Iraq. Họ chiếm 3% dân số, rất đông đảo. Họ đã nắm giữ các chức vụ chính trị. Họ thực sự có trí thức. Họ xem mình thực sự là một phần của xã hội Iraq, đóng góp vào thơ ca và văn học cùng cuộc sống của người Ả Rập ở đó."

Nhưng theo bà Biederman, cuộc sống đã thay đổi đối với người Do Thái ở Iraq khi người Anh bắt đầu mất quyền lực trong khu vực và sau khi Israel được thành lập.

"Việc này thực sự đã thay đổi mọi thứ trong lịch sử Do Thái-Iraq. Nó khiến người Do thái nhận ra rằng họ không còn an toàn ở Iraq nữa, rằng sự cộng sinh mà họ có được giữa những người không phải Do Thái và bản thân họ thực sự không tồn tại, rằng sự an toàn của họ không được bảo đảm. Sự phổ biến của chủ nghĩa bài Do Thái đã cho họ thấy rằng nhà của họ thực sự không còn an toàn nữa."

Trong thập kỷ sau thảm sát Farhud, phần lớn trong số 150.000 người Do Thái ở Iraq đã ra đi với rất ít ký ức tốt đẹp. 

Nhưng di sản của cộng đồng Do Thái Iraq vẫn tiếp tục như một truyền thống sống động 80 năm sau đó.

Câu chuyện của bà Julie Lippman giờ đây là một phần lịch sử được truyền dạy cho các thế hệ tương lai.

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service