Liên Âu thúc giục Tổ chức Hàng không Dân sự Quốc tế mở cuộc điều tra về vụ nầy.
Thủ Tướng Ái Nhĩ Lan là ông Michael Martin, lập lại các quan ngại và chỉ trích của các nhà lãnh đạo Âu Châu.
“Vấn đề trước mắt chúng ta đó là hành động gây phẫn nộ và không thể chấp nhận được, cũng như việc bắt giữ Raman Pratasevich và chúng tôi kêu gọi hãy trả tự do cho anh ta ngay".
"Chúng tôi tin rằng hành động nầy trái ngược với moị nguyên tắc dân chủ, tự do hội họp, tự do ngôn luận và cũng gây nguy hiểm cho công dân Âu Châu cũng như phi hành đoàn trên chiếc máy bay đó".
"Hành động đó không thể nào chấp nhận được”, Michael Martin.
Trong khi đó, các viên chức Belarus cho biết có một vụ báo động giả về bom với tên của nhóm quá khích Hamas, thế nhưng phát ngôn nhân của Hamas là Fawzi Barhoum bác bỏ các cáo buộc.
Các hành khách trên máy bay cho một ký giả biết.
“Quả là khủng khiếp bởi vì chúng tôi bị giữ trong suốt 3 tiếng đồng hồ mà chẳng biết gì cả”, một hành khách.
“Một số hành khách cho biết có nhiều chó săn Đức được sử dụng phải không?”, ký giả hỏi.
“Vâng có chó săn Đức, rất nhiều chó và mọi thứ khác nữa”, một hành khách.
Đó là các hành khách mang khẩu trang trên chuyến bay của hãng hàng không Ryanair, và chuyến bay đã phải đổi hướng đến thủ đô của Belarus, trên đường từ Hy Lạp bay đến Lithuania.
Cố vấn trưởng cho Tổng Thống Lithuania là Asta Skaisgiryte cho biết, các nhân viên an ninh Belarus đứng đằng sau vụ nầy, đó là một phản lực cơ chiến đấu cuả KGB và trực thăng võ trang, đã buộc phi cơ chở khách phải đáp xuống.
Có 171 hành khách trên máy bay và trong số đó là một nhà hoạt động cũng là blogger người Belarus, ông Roman Protesevich.
“Ông ta bị bắt và cho đến nay chúng tôi không biết được số phận của ông ấy ra sao".
"Tổng Thống Lithuania yêu cầu chế độ Belarus phải trả tự do ngay lập tức cho mọi hành khách, kể cả Roman Pratasevich, cũng như cho phép họ tiếp tục bay đến Vilnius”, một hành khách.
Nhà cầm quyền Belarus lại nói rằng, chuyến bay phải đổi hướng là do có đe dọa nổ bom trên phi cơ.
Nhưng phe đối lập và Tây Phương cho rằng, đây là âm mưu của chính phủ để buộc phi cơ phải hạ cánh.
Trong khi đó một video được công bố cho thấy, nhân vật đối lập nầy cho biết vẫn khỏe mạnh tại Minsk, thủ đô của Belarus.
Tuy nhiên những người chỉ trích Tổng Thống Belarus, ông Alexander Lukashenko, như nhà lãnh đạo đối lập Sviatlana Tsikhanouskaya không bị thuyết phục.
“Chế độ nầy dính líu với các cơ quan tình báo, sử dụng các chiến đấu cơ phản lực và không tặc nguyên một chiếc máy bay dân sự, chỉ để bắt giữ ông Roman".
"Ông nầy là một nhà hoạt động nổi tiếng người Belarus, một blogger và người được giải Ký giả mang tên Vaclav Havel".
"Hồi năm 2019, ông nầy rời Belarus vì có những đe dọa đến tự do của ông, do việc cộng tác với hệ thống truyền hình độc lập Nexta”, Sviatlana Tsikhanouskaya.
“Tôi tin rằng không phận của Belarus hoàn toàn không an toàn cho bất cứ chuyến bay thương mại nào và chuyện nầy không chỉ đối với Liên Âu mà cả cộng đồng quốc tế, do hành động nầy có thể sử dụng cho bất cứ chuyến bay nào băng qua không phận của Belarus”, Gabrielius Landsbergis.
Trong khi đó, đài truyền hình có trụ sở tại Ba Lan phát hình các vụ biểu tình đông đảo, chống lại ông Lukashenko hồi năm rồi.
Kể từ đó, nhân vật đối lập 26 tuổi đã bị săn lùng tại Belarus, với các cáo buộc xúi giục nổi loạn và khích động thù hận, những chuyện mà ông nầy bác bỏ.
Nay Tổng Thống Lithuania là ông Gitanas Nauseda kêu gọi hãy cấm vận đối với Belarus, nếu không phóng thích ông Protesevich.
“Cần ghi nhận rằng những vụ tấn công phe đối lập như vậy mới đây trở thành hệ thống và dường như là một phần trong kế hoạch".
"Chẳng hạn như việc đóng cửa trang mạng Tut.by của đối lập, việc lục soát tại Belsat và sự kiện diễn ra hôm nay là một chuỗi các quyết định, những hành động nhắm vào việc gây sợ hãi cho phe đối lập và xã hội dân sự, nhằm tìm kiếm các kết quả tích cực cho chế độ”, Gitanas Nauseda.
Trong khi đó, Chủ Tịch Hội Đồng Liên Âu, Ursula von der Leyen cho biết, những kẻ có trách nhiệm trong vụ ‘không tặc chiếc máy bay Ryanair phải bị trừng trị’.
Còn các nhà lãnh đạo Âu Châu hiện nhóm họp tại Brussels để đề ra hành động chung.
Trong khi đó từ văn phòng tại Lithuania, lãnh tụ đối lập Tsikhanouskaya cũng kêu gọi phải có hành động.
“Sinh mạng của ông ta hiện lâm nguy, chúng tôi đã liên lạc với văn phòng của hãng hàng không Ryanair và Tổ chức Hàng không Dân sự Quốc tế, yêu cầu mở cuộc điều tra về vụ việc nầy và có hành động đình hoãn tư cách hội viên của Belarus tại tổ chức nầy”, Tsikhanouskaya.
Còn Ngoại Trưởng Lithuania là ông Gabrielius Landsbergis, cũng thúc giục cộng đồng quốc tế can thiệp.
“Tôi tin rằng không phận của Belarus hoàn toàn không an toàn cho bất cứ chuyến bay thương mại nào và chuyện nầy không chỉ đối với Liên Âu mà cả cộng đồng quốc tế, do hành động nầy có thể sử dụng cho bất cứ chuyến bay nào băng qua không phận của Belarus”, Gabrielius Landsbergis.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lên tiếng cho rằng, hành động nói trên quả đã gây kinh ngạc.
Ông cùng tham gia trong việc kêu gọi mở cuộc điều tra và đòi hỏi việc trả tự do ngay lập tức cho ông Protasevich.
Hiện nay chính phủ của Tổng Thống Joe Biden và tổ chức NATO, đang phối hợp trong việc đáp ứng về vụ nầy.
Còn các nhóm tranh đấu cho nhân quyền cho biết, có khoảng 35 ngàn người đã bị bắt giữ tại Belarus kể từ tháng 8 và hàng chục người đã bị án tù.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
