Nhà báo điều tra Jess Hill đã dành bốn năm để nghiên cứu và viết bài về cuộc khủng hoảng bạo hành gia đình tại Úc, trong cuốn sách See What You Made Me Do, tạm dịch là Hãy nhìn xem anh đã làm gì tôi, nay là một loạt phim tài liệu của đài SBS gồm ba tập.
Cô nói rằng bản chất khó nắm bắt của hành vi kiểm soát cưỡng bách thường khiến hình thức lạm dụng này trở nên vô hình.
Cô giải thích những dấu hiệu chung dễ thấy nhất.
“Nếu bạn cảm thấy phải hỏi xin người đó thì mới được nhận tiền hay phụ cấp, hoặc bạn không được cầm tiền, thì đó là một dấu hiệu lớn. Nếu bạn cảm thấy bị cô lập với bạn bè hoặc gia đình, cho dù bạn bị yêu cầu không đi gặp họ, hay bạn đời của bạn khiến bạn khó đi gặp họ, nếu bạn thấy bạn đời luôn coi thường và hạ thấp bạn, hoặc đe dọa sẽ làm hại bản thân nếu bạn rời đi, đe dọa thú cưng của bạn, đe dọa sẽ gây đau đớn hoặc sát hại trẻ nhỏ, thì những kiểu hành vi này không còn là sự báo hiệu việc bạn bị lạm dụng trong tương lai nữa, mà đây chính là sự lạm dụng."
Phúc trình mới nhất của Trung tâm Đa văn hóa InTouch Chống Bạo hành Gia đình cho thấy 92% thủ phạm của các vụ bạo lực gia đình đã sử dụng các hành vi kiểm soát bạn đời.
Cô Anu Krishnan là một nhân viên xã hội tại Melbourne, cô nói sự kiểm soát cưỡng bách xảy ra trong các cộng đồng đa văn hóa cũng giống như kinh nghiệm xảy ra trong cộng đồng chính mạch.
Tuy nhiên phụ nữ có nguồn gốc đa văn hóa thường không nhận ra kinh nghiệm mà họ có chính là bị lạm dụng, nguyên nhân bắt nguồn từ điều kiện văn hóa của sắc tộc đó.
Buộc một người theo đạo Hindu hoặc người theo đạo Hồi làm những điều trái với đức tin của họ - ép một người ăn chay phải nấu thịt và mắng mỏ họ nếu họ nói rằng họ không thể làm như vậy. Một vài hành động nói trên có vẻ không giống như sự kiểm soát cưỡng bách cực đoan, nhưng chúng có thể gây tổn hại sâu sắc hơn và làm chết dần chết mòn cốt cách của nạn nhân.
Dữ liệu từ tổ chức ‘Children by Choice’ tại Queensland tiết lộ cứ 5 phụ nữ thì có hơn 1 phụ nữ thuộc cộng đồng sắc tộc bị ép buộc sinh sản. Ba phần tư trong số những phụ nữ này cũng cho biết cùng một lúc họ bị bạo hành gia đình.
Jatinder Kaur, nhân viên xã hội tại Brisbane, giải thích.
“Người bạn đời hoặc người chồng cố tình cưỡng bách vợ với hy vọng cô ấy sẽ mang thai, có nghĩa là cô sẽ phải tiếp tục phụ thuộc vào chồng.”
Marica Ristic, giám đốc dịch vụ SARA, chống nạn bạo hành gia đình trong cộng đồng sắc tộc tại Gold Coast nói các nạn nhân của sự kiểm soát cưỡng bách thường cảm thấy bất lực trong mối quan hệ.
Việc của cô là cúi đầu và làm theo những gì được bảo. Những người như cô thường tin rằng với sự phục tùng và đồng ý với việc người chồng đưa ra mọi quyết định về cuộc đời mình, thì đó là định nghĩa của một người vợ tốt.
Phần khó khăn nhất là họ không thực sự hiểu rằng mối quan hệ mà họ đang có là một mối quan hệ lạm dụng.
Còn nhân viên xã hội Anu Krishnan nói các nạn nhân bạo hành gia đình thường đến Úc mà không có ai quen biết, khiến bạn đời của họ càng dễ dàng cô lập họ, tách họ ra khỏi bất kỳ sự hỗ trợ tiềm năng nào.
Những thủ phạm này rất thông minh và có thể biến toàn bộ những người có khả năng hỗ trợ người phụ nữ trong tình huống này trở thành giống như những người chống lại người phụ nữ đó. Họ có thể nói những thứ chẳng hạn cô ấy không muốn ra ngoài và đi gặp ai hết, nhằm cô lập nạn nhân ngay chính nơi ở của họ và thật sự mắc kẹt ở đó, không còn cách nào quay trở lại.
Nhóm phụ nữ gọi đến dịch vụ tư vấn 1800RESPECT nhiều nhất là những phụ nữ sinh ra tại Úc, sau đó là những phụ nữ gốc Ấn Độ.
1800RESPECT là dịch vụ tư vấn giúp đỡ về bạo lực gia đình và tấn công tình dục tại Úc.
Nhà báo Jess Hill nói nhiều nạn nhân đang giữ visa tạm thời, họ không muốn thông báo về một mối quan hệ bị lạm dụng vì họ sợ sẽ bị hủy visa.
Nghiên cứu mới nhất về bạo hành gia đình và visa tạm thời torng thời gian COVID-19, cũng cho thấy 55% phụ nữ được khảo sát từng đối mặt với các mối đe dọa bị trục xuất. Và 60% phụ nữ đang giữ visa bạn đời tạm thời bị đe dọa sẽ thu hồi sự bảo trợ đối với họ.
Nhiều phụ nữ lo sợ rằng họ sẽ bị trục xuất nếu họ rời khỏi người bảo trợ visa cho họ đến Úc. Có rất nhiều rào cản đối với những phụ nữ di dân đến đây, họ không phải công dân Úc nên không có được sự lựa chọn độc lập của họ trong những tình huống này.
Luật di trú Úc cho phép nạn nhân của bạo lực gia đình đang giữ visa vợ chồng tạm thời hoặc visa kết hôn tạm thời, được tiếp cận cứu xét thường trú nhân ngay cả khi mối quan hệ của họ với người bảo lãnh đã chấm dứt.
Họ phải cung cấp bằng chứng để chứng minh rằng họ bị bạo hành gia đình trong lúc mối quan hệ vẫn tồn tại trước đó.
Vì các điều khoản về bạo lực gia đình theo Luật Di trú chỉ dành cho những người có visa bạn đời tạm thời hoặc visa kết hôn tạm thời, nên các nạn nhân giữ những loại visa tạm thời khác thường phải nộp đơn xin một visa khác dựa theo điều kiện mà họ có.
Ali Mojtahedi là Trưởng luật sư tại Trung tâm Tư vấn Di trú và Nhân Quyền nói ngoài khả năng bị mất visa và bị chia cắt khỏi con cái của họ, còn có một khía cạnh khác mà nhiều người giữ visa tạm thời phải tiếp tục chịu đựng sự lạm dụng.
"Vào thời điểm nạn nhân quyết định rời đi, họ thực sự không có bất kỳ sự ổn định tài chính nào. Họ không có mạng xã hội để tiếp cận. Họ không có quyền truy cập vào dịch vụ Medicare. Làm thế nào họ có thể tồn tại một cách căn bản mà không cần phải dựa vào người đang lạm dụng họ và kiểm soát cuộc sống hàng ngày của họ
"Chúng tôi chắc chắn đã có những khách hàng đã từ bỏ những mối quan hệ lạm dụng, và sau đó không có nơi nào để đi ngoại trừ ngủ qua đêm trong chiếc xe hơi của mình. Điều này có thể kéo dài bao lâu?"
Còn cô Marica Ristic nó chính do những thách thức này mà nhiều khách hàng của cô đã chọn ở lại trong một mối quan hệ lạm dụng, mặc dù hầu hết trong số họ đã hiểu biết về quyền của mình khi đến Úc được một năm.
Các nhà tạm trú dành cho nạn nhân bị bạo hành thường xuyên hoạt động hết công suất và họ không chấp nhận giới thiệu một người phụ nữ không có thu nhập. Ngay cả khi những phụ nữ đó đang đi làm, thì việc tìm kiếm một chỗ ở khi khủng hoảng cũng có nghĩa là họ phải rời bỏ công việc mà họ đang được trả lương.
Nhận ra những lỗ hổng trong hệ thống hỗ trợ di trú và xã hội dành cho những người có visa tạm thời, cô Ristic thường giúp đỡ những phụ nữ không gặp nguy hiểm trước mắt lập một kế hoạch an toàn, nhằm quản lý tình huống của họ tốt hơn.
Họ được cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý về tòa án luật gia đình, lời khuyên pháp lý về di trú, hỗ trợ họ tại tòa án về bạo lực gia đình, giúp họ hiểu về vai trò của cảnh sát và điều gì sẽ xảy ra nếu cuối cùng họ phải tham dự vào một phiên tòa về bạo lực gia đình.
Tại Úc, mỗi tuần lại có một phụ nữ bị sát hại do bạo lực từ người bạn đời hiện tại hoặc người cũ.
Các tổ chức vận động và hỗ trợ phụ nữ đang kêu gọi hình sự hóa hành vi kiểm soát cưỡng bách mà nhiều chuyên gia đã xác định là yếu tố chủ chốt dẫn tới bạo hành thân thể và giết người.
Tasmania là cơ quan tài phán duy nhất của Úc đã hình sự hóa hành vi kiểm soát cưỡng bách.
Nhà báo và tác giả Jess Hill tin rằng đây chỉ là vấn đề thời gian.
Queensland về căn bản đã cam kết hình sự hóa hành vi kiểm soát cưỡng bách. New South Wales đang trong quá trình kiểm tra về việc hình sự hóa hành vi này. Hầu hết mọi tiểu bang và vùng lãnh thổ đều đang cân nhắc xem có nên hình sự hóa hành vi này hay không. Vấn đề ở đây là cần bảo đảm rằng quá trình này phải đại diện tất cả mọi người. Từ di dân đến trẻ em, từ người phụ nữ đến người Thổ dân.
Còn luật sư về di trú Ali Mojtahedi nói hình sự hóa hành vi kiểm soát cưỡng bách phải đi đôi với việc giải quyết tình trạng thiếu hụt các dịch vụ hỗ trợ cần thiết cho nạn nhân sống sót.
Hình sự hóa hành vi này mà không thực sự giải quyết tất cả các vấn đề khác ảnh hưởng đến phụ nữ đang bị kiểm soát cưỡng bách – như các dịch vụ xã hội, tiếp cận với dịch vụ nhà chính phủ, tiếp cận Medicare, tiếp cận hỗ trợ pháp lý - trừ khi đó là một gói tổng thể, còn không thì tôi lo ngại rằng chỉ bằng cách hình sự hóa hành vi này mà không thực sự giải quyết tất cả các khía cạnh khác, thì không thể giải quyết được vấn đề.
Loạt phim tài liệu về Bạo hành Gia đình của đài SBS mang tên 'See What You Made Me Do' khởi chiếu vào 8 giờ 30 tối Thứ Tư ngày 5 tháng 5. Bạn có thể xem trên kênh SBS hoặc phim được chiếu trực tuyến miễn phí trên SBS On Demand.
Nếu bạn, hoặc con bạn hoặc một người khác đang gặp nguy hiểm hãy gọi 000 ngay lập tức.
Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết, đang cần sự hỗ trợ, xin liên hệ 1800 RESPECT tại số 1800 737 732 hoặc 1800RESPECT.org.au
Đường dây trợ giúp trẻ em theo số 1800 55 1800 hoặc truy cập trang kidshelpline.com.au
Ngoài ra bạn có thể gọi cho Dịch vụ Tư vấn Nam giới tại số 1300 766 491 hoặc truy cập trang mạng ntv.org.au
Bạn cũng có thể liên hệ với dịch vụ Lifeline tại số 13 11 14
hoặc vào trang www.lifeline.org.au
