Tại Taree, một thị trấn ven biển phía Bắc New South Wales, Holly Rankin đang dẫn đầu hàng trăm tình nguyện viên tiếp tục dọn dẹp sau trận lũ lịch sử. Lũ quét đã tàn phá đến 10.000 ngôi nhà trong khu vực. Dù được hỗ trợ bởi Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Bang (SES), Rankin thừa nhận công cuộc khắc phục hậu quả không hề dễ dàng.
“Rất nhiều người phải đối mặt với cảnh bùn đất ngập cao tới 1,5 mét trong nhà. Nhiều nông trại chăn nuôi bò sữa bị phá hủy hoàn toàn, điều này khiến bò bị viêm vú, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng. Trong tuần qua, chúng tôi đã huy động hơn 1.000 tình nguyện viên cùng phối hợp với SES để xử lý những công việc không nguy hiểm nhưng cần thiết,” Rankin cho biết.
Cô cũng chia sẻ rằng cư dân tại Taree và các vùng lân cận chỉ nhận được một khoản hỗ trợ khẩn cấp trị giá 1.000 đô từ chính phủ liên bang, một con số quá nhỏ so với những thiệt hại họ đang gánh chịu.
“Hàng ngàn gia đình tại Taree và Wingham đã mất trắng, từ đồ đạc, quần áo đến nhà bếp. Họ hiện phải sống trong các khu nhà tạm. Bất kỳ ai từng lập ngân sách hàng tuần đều hiểu rằng 1.000 đô chỉ đủ cầm cự trong một tuần, số tiền này không thấm vào đâu trước gánh nặng tài chính khổng lồ mà họ đang đối mặt.”
Theo dữ liệu từ trang web Disaster Assist của chính phủ, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, nước Úc đã phải hứng chịu hơn 25 thảm họa thiên nhiên, từ bão Alfred cho đến những trận lũ lụt gần đây. Bộ Ngân khố ước tính các thảm họa này khiến tổng hoạt động kinh tế quốc gia giảm 2,2 tỷ đô trong nửa đầu năm.
Bộ trưởng Ngân khố Jim Chalmers cho biết nhờ lạm phát hạ nhiệt, nợ công giảm và tỷ lệ thất nghiệp ổn định, nước Úc hiện đang ở vị thế tốt hơn để hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ông Pradeep Philip – đối tác cấp cao của Deloitte Access Economics – cảnh báo rằng con số 2,2 tỷ đô sẽ được phản ánh rõ rệt trong các chỉ số GDP sắp tới.
“Chính phủ dự đoán ảnh hưởng của bão Alfred sẽ khiến GDP quý I sụt giảm 0,2%. Thiệt hại tài sản, cơ sở hạ tầng, từ cầu đường đến nhà ở, đã kéo giảm các hoạt động kinh tế, tác động tới cả ngành nông nghiệp và logistics. Ngoài ra còn có tổn thất xã hội, khi người dân chịu đựng tổn thương tinh thần nặng nề sau nhiều đợt thiên tai liên tiếp.”
Ông Philip cảnh báo rằng nước Úc cần một chiến lược toàn diện hơn, vì chi phí khắc phục thiên tai đang ngày càng leo thang.
“Cách đây vài năm, chúng tôi từng dự đoán chi phí thiên tai ở Úc sẽ chạm mốc 38 tỷ đô vào năm 2050. Nhưng thực tế, con số này đã xảy ra ngay bây giờ. Tính riêng trong năm nay, chi phí thiệt hại đã đạt khoảng 38 tỷ đô, và đến năm 2070, có thể tăng vọt lên từ 73 đến 94 tỷ đô mỗi năm. Điều này cho thấy biến đổi khí hậu là một vấn đề kinh tế nghiêm trọng.”
Trong tuần này, chính phủ Úc cũng công bố thêm 2 triệu đô hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp nhỏ chịu ảnh hưởng hạn hán ở Nam Úc và Victoria, đồng thời triển khai Quỹ Sẵn Sàng Ứng Phó Thiên Tai, cam kết đầu tư đến 1 tỷ đô đến năm 2028 nhằm giúp chính quyền địa phương và cộng đồng chuẩn bị cho tương lai nhiều bất ổn.
Tuy vậy, Tiến sĩ Simon Bradshaw, thành viên Hội đồng Khí hậu cho rằng chính phủ vẫn đang ưu tiên chi tiền cho việc khắc phục hơn là đầu tư vào các biện pháp phòng ngừa và tăng khả năng chống chịu của cộng đồng.
“Chúng ta vẫn cần một kế hoạch thích nghi quốc gia được chờ đợi từ lâu để định hướng những nỗ lực này, cùng với một đánh giá rủi ro khí hậu toàn quốc được cập nhật, nhằm đảm bảo thông tin và dữ liệu chúng ta cần để đối phó với nguy cơ ngày càng tăng.”
Bradshaw cũng nhấn mạnh rằng Úc cần hành động nhanh hơn để giải quyết gốc rễ của các thảm họa thiên nhiên.
“Mỗi dự án nhiên liệu hóa thạch mới được phê duyệt đều góp phần gia tăng nguy cơ và chi phí cho cộng đồng trong tương lai. Vì vậy, ưu tiên hàng đầu của chúng ta là phải nhanh chóng chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và đạt mức phát thải bằng 0 càng sớm càng tốt. Đó là cách duy nhất để bảo vệ người dân hiện tại và các thế hệ tương lai.”
Trong khi đó, Phó Giáo sư Helen Boon từ Đại học James Cook, người từng nghiên cứu về 4 thảm họa thiên nhiên tại Queensland và Victoria, nhận thấy những người chuẩn bị tốt nhất thường là người có bảo hiểm đầy đủ và sẵn sàng về vật tư khẩn cấp.
Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng không phải ai cũng đủ điều kiện để được như vậy, đặc biệt là người có thu nhập thấp.
“Chính phủ cần đảm bảo người dân có thu nhập thấp vẫn có thể tiếp cận với các gói bảo hiểm thảm họa, thông qua việc trợ giá. Những cộng đồng dễ bị tổn thương cần được hỗ trợ nhiều hơn nếu chúng ta thực sự muốn tăng khả năng chống chịu của toàn xã hội.”
Trước đó vào tháng Ba, Hiệp hội Môi giới Bảo hiểm Quốc gia Úc cảnh báo rằng cứ 25 ngôi nhà tại Úc thì có một căn sẽ trở nên không thể mua bảo hiểm trong vòng 5 năm tới, do rủi ro thiên tai ngày càng cao.
