Đây là lời mô tả của Thủ hiến tiểu bang New South Wales Chris Minns về cuộc biểu tình của nhóm Tân Quốc xã được tổ chức bên ngoài Tòa nhà Quốc hội New South Wales ở Sydney hôm thứ Bảy [[8 tháng 11]].
"Đó là một màn thể hiện đáng kinh ngạc về lòng căm thù, phân biệt chủng tộc và bài Do Thái tại thành phố đa văn hóa xinh đẹp của chúng ta. Hành vi kinh tởm trên đường phố Sydney. Thật đáng xấu hổ, hoàn toàn đáng xấu hổ."
Khoảng 60 thành viên mặc đồ đen của Mạng lưới Quốc xã, hay N-S-N, đã tập trung bên ngoài Tòa nhà Quốc hội, hô vang các khẩu hiệu của Đức Quốc xã và giương cao biểu ngữ có dòng chữ "Xóa bỏ Vận động hành lang Do Thái".
Trong một tuyên bố, Hội đồng Đại biểu Do Thái cho biết việc cấp phép cho một sự kiện nhắm vào cộng đồng Do Thái, theo lời họ, là "không thể giải thích được, kinh khủng và không thể bào chữa".
Lãnh đạo phe đối lập tiểu bang Mark Speakman đồng tình, nói rằng chính phủ cần phải giải thích thêm.
Hôm qua là cộng đồng Do Thái, nhưng có thể là bất kỳ cộng đồng đa văn hóa nào khác trong tương lai. Đó có thể là cộng đồng Hồi giáo, cộng đồng Ấn Độ, các nhóm khác không có nguồn gốc Anh. Điều này thật không thể chấp nhận được.Mark Speakman
Vậy điều này đã xảy ra như thế nào? Cuộc biểu tình đã được cảnh sát New South Wales cho phép theo luật biểu tình của bang.
Tại New South Wales, các nhóm dự định biểu tình có thể xin giấy phép bằng cách nộp Mẫu đơn 1, thông báo cho cảnh sát về kế hoạch tụ tập của họ - và nếu đã nộp Mẫu đơn 1 trước ít nhất bảy ngày và tòa án chưa ra lệnh cấm tụ tập, thì đó được coi là một cuộc tụ tập công cộng được phép.
Cảnh sát New South Wales có thể phản đối cuộc họp trong thời gian đó bằng cách đưa vụ việc ra tòa.
Nhưng Jack Eltis, một người theo chủ nghĩa tân Quốc xã, người đã nộp Mẫu đơn 1, thay mặt cho White Australia, là tổ chức mẹ của NSN, cho biết việc xin phép tổ chức biểu tình tương đối đơn giản.
"Đó là một quy trình rất đơn giản. Chúng tôi đã từng làm điều này trước đây và việc nộp Mẫu đơn 1, như quý vị đã biết, là một phần của luật pháp New South Wales, mà chúng tôi phải làm. Và vâng, nó vừa được phê duyệt. Rõ ràng là họ đã tìm kiếm tư vấn pháp lý và chúng tôi vẫn ở dưới ngưỡng pháp lý được coi là vi phạm luật ngôn từ kích động thù địch mới này, ngôn từ kích động thù địch. Vì vậy, tất cả chúng tôi đều đồng ý."
Một tuyên bố từ cảnh sát New South Wales cho biết họ xác định sự kiện này không gây nguy hiểm cho an toàn công cộng và đã tìm kiếm tư vấn pháp lý liên quan đến biểu ngữ được kê khai. Họ xác định rằng nó không cấu thành tội phạm.
Cả Thủ hiến Chris Minns và Cảnh sát trưởng Mal Lanyon đều nói rằng họ không được thông báo về cuộc biểu tình cho đến khi nó xảy ra, nhưng vị cảnh sát trưởng đã nói với Sky News rằng nếu ông được thông báo, ông sẽ không hành động khác đi.
Tôi sẽ không công bằng khi nghi ngờ quyết định của vị chỉ huy vào thời điểm đó, và thành thật mà nói, dựa trên thông tin trong mẫu đơn số 1, dựa trên luật pháp của chúng ta và những tương tác trước đây của chúng tôi với nhóm này, quyết định đó không hề không phù hợp. Tôi không tin rằng chúng tôi có căn cứ để phản đối.Mal Lanyon
Những người theo chủ nghĩa tân Quốc xã trước đó đã tổ chức một cuộc biểu tình bên ngoài tòa nhà quốc hội vào tháng 6, cũng được cảnh sát cho phép.
Nghiên cứu viên của Đại học Deakin, Tiến sĩ Callum Jones, cho biết các nhóm như NSN rất cẩn trọng trong việc duy trì mối quan hệ tích cực này với chính quyền.
"Các nhóm này rất thận trọng để không trực tiếp gây hấn với cảnh sát, tránh bị buộc phải đóng cửa các cuộc biểu tình. Trong khi cân nhắc liệu những cuộc biểu tình kiểu này có nên được phép diễn ra ở Úc hay không, tôi nghĩ rằng điều cần thiết là phải xem xét hệ tư tưởng chính trị tiềm ẩn của các nhóm này và mức độ ủng hộ của họ đối với việc sử dụng bạo lực chính trị."
Cảnh sát Trưởng Mark Lanyon cho biết quyết định phê duyệt cuộc biểu tình sẽ được xem xét lại.
Thủ hiến Minns đã đề xuất rằng quyền hạn của cảnh sát trong việc đóng cửa các cuộc biểu tình nên được mở rộng sau cuộc biểu tình.
Chúng tôi không muốn dung túng và chúng tôi không tin rằng chúng ta nên dung túng cho một thành phố mà sự thù hận của thế lực da trắng, chủ nghĩa bài Do Thái trắng trợn và phân biệt chủng tộc đang hoành hành trên đường phố Sydney. Tôi muốn họ có mặt ở đó với thông điệp rõ ràng và không mơ hồ từ chính phủ, từ các nhà lãnh đạo chính trị, từ đời sống công dân, từ người dân New South Wales bình thường, rằng chúng tôi không quan tâm đến những kẻ tân quốc xã ở Sydney và ở Úc.Chris Minns
Ông Minns cũng cho biết chính phủ của ông sẽ tái ban hành các luật nhắm vào các hành vi biểu tình bên ngoài các địa điểm thờ cúng sau khi một biện pháp tương tự trước đó bị Tòa án Tối cao tuyên bố là vi hiến.
Luật sư cao cấp tại Trung tâm Luật Nhân quyền, Arif Hussein, cho biết việc chấp thuận cuộc biểu tình tân quốc xã dường như là đạo đức giả đối với một chính quyền tiểu bang vốn đã duy trì các hình phạt và hạn chế biểu tình khắc nghiệt.
"Đầu năm nay, chúng ta đã thấy một số luật và chính sách mang tính phản ứng nhanh được ban hành g được đưa ra để hạn chế các cuộc biểu tình nhằm ứng phó với sự gia tăng của chủ nghĩa bài Do Thái, rồi lại chứng kiến một nhóm tự xưng là tân Quốc xã được trao cơ hội gieo rắc lòng căm thù như vậy thật đáng kinh ngạc và tôi nghĩ không có lý do gì để bào chữa cho hành động đó."
NSN được thành lập bởi thủ lĩnh tân Quốc xã và cũng là tội phạm bị kết án Thomas Sewell.
Ông này hiện đang phải đối mặt với 25 cáo buộc, bao gồm cả cáo buộc gây rối bạo lực và tấn công sau khi một nhóm thành viên NSN tách khỏi cuộc biểu tình March for Australia tại Melbourne hồi tháng Tám, xông vào trại Sovereignty, nơi ở của người bản địa.
Ông Hussein cho rằng lịch sử bạo lực của nhóm này đáng lẽ phải khiến họ không được phép tụ tập hợp pháp ngay từ đầu.
"Họ đã tấn công người dân tại Trại Sovereignty và hô vang những lời lẽ phân biệt chủng tộc khi đi bộ lên đồi. Vì vậy, rõ ràng là những nhóm này có yếu tố bạo lực. Yếu tố bạo lực thể hiện rõ trong hành động của họ, không chỉ tấn công người dân mà còn trong cả lời lẽ của họ. Và rồi cuộc tụ tập mà chúng ta chứng kiến vào cuối tuần nên bị coi là bất hợp pháp và đáng lên án về mặt đạo đức."
Cảnh sát đang xem xét đoạn ghi âm cuộc biểu tình để xác định xem có vi phạm luật nào theo luật mới về ngôn từ kích động thù địch, có hiệu lực từ ngày 15 tháng 8 hay không.
Theo luật mới, việc cố ý kích động thù hận đối với người khác vì lý do chủng tộc, quốc tịch hoặc nguồn gốc dân tộc-tôn giáo của họ là một tội hình sự, với hình phạt lên đến hai năm tù giam hoặc phạt tiền 11.000 đô la.
Thủ hiến Minns cho biết chính phủ của ông có kế hoạch mở rộng luật hiện hành về ngôn từ kích động thù địch để bao gồm cả việc sử dụng các khẩu hiệu của Đức Quốc xã, với hy vọng sẽ tạo ra nhiều rào cản hơn cho các nhóm tân Quốc xã.
"Liệu nó có thể dung hòa được các bài phát biểu của Đức Quốc xã và hành vi của Đức Quốc xã trên đường phố Sydney không? Và thứ hai, cần làm rõ và hệ thống hóa rằng việc nộp đơn theo mẫu đơn đầu tiên không cho phép bạn được miễn trừ khi nói đến luật về ngôn từ kích động thù địch trong tiểu bang."
Tuy nhiên, Tiến sĩ Callum Jones cho biết các nhóm tân Quốc xã đã nhanh chóng thích nghi với những chính sách kiểu này trong quá khứ.
Vấn đề là các nhóm này sẽ chỉ áp dụng các loại phù hiệu, khẩu hiệu và cử chỉ khác nhau, v.v., và điều này ngày càng trở nên khó khăn và không thực sự hiệu quả. Chúng tôi thấy rằng họ đã không làm gì nhiều để hạn chế khả năng tiếp tục thực hiện các hoạt động chính trị tương tự như họ đã làm trong nhiều năm và dường như họ vẫn có ý định tiếp tục làm như vậy.Callum Jones
Luật sư Arif Hussein tin rằng chính phủ cần đầu tư vào các chương trình phi cực đoan hóa cá nhân và thúc đẩy sự gắn kết xã hội.
"Tôi không nghĩ chúng ta có thể thoát khỏi tình trạng khó khăn này vào lúc này chỉ bằng cách ban hành luật hoặc hạn chế các hành vi cụ thể. Đó có thể là một phần của giải pháp, nhưng điều mà chính quyền các cấp của chúng ta nên làm là nghiêm túc xem xét vấn đề này, bắt đầu lắng nghe cộng đồng và đầu tư vào các chương trình giáo dục do cộng đồng lãnh đạo, nhằm giảm thiểu và thách thức tận gốc rễ nạn phân biệt chủng tộc và thù hận."
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
