Những âm thanh hỗn loạn trên các đường phố của thành phố New York, khi xe cứu thương, cảnh sát và những người lao động chạy trốn khỏi sự sụp đổ của tòa tháp đôi của Trung tâm Thương mại Thế giới.
Bốn cuộc tấn công vào ngày 11 tháng 9 năm 2001 được điều phối bởi mạng lưới khủng bố al-Qaeda.
Gần 3.000 người đã chết vào ngày hôm đó.
Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là George W Bush đã phát biểu trước một nước Mỹ vô cùng sợ hãi, cả thế giới dõi mắt lên màn hình, vào buổi tối hôm đó.
"Sự tự do đã bị tấn công vào sáng nay, bởi một kẻ hèn nhát giấu mặt. Đừng nhầm lẫn, Hoa Kỳ sẽ truy lùng và trừng phạt những kẻ chịu trách nhiệm cho hành động hèn nhát này.”
Sự chú ý trên toàn thế giới đổ dồn vào người lãnh đạo và tài trợ của tổ chức khủng bố chịu trách nhiệm - Osama Bin Laden.
Kẻ đào tẩu từ Ả Rập Saudi đã đe dọa làm hại Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Nhiều năm trước đó, vào năm 1998, hắn tuyên bố tài liệu Fatwa, tuyên bố rằng nước Mỹ đã tuyên chiến chống lại Chúa và sứ giả của hắn.
Trùm khủng bố Osama Bin Laden kêu gọi giết bất kỳ người Mỹ nào, ở bất kỳ đâu trên Trái đất.
Theo lời của Osama Bin Laden, sự 'vô thần' của xã hội và văn hóa Mỹ đối lập với thế giới quan của hắn.
Al-Qaeda theo thuyết Wahhabism là một hình thức cực đoan của chủ nghĩa Hồi giáo Sunni, bị bóp méo để phù hợp với niềm tin của tổ chức.
Admad Shboul là Cựu Chủ tịch Khoa Nghiên cứu tiếng Ả Rập và Hồi giáo tại Đại học Sydney.
Ông nói rằng những kẻ cực đoan coi bạo lực là cần thiết để bảo vệ cộng đồng Hồi giáo.
“Bin Laden và trường phái tư tưởng của hắn cho rằng Hồi giáo là tôn giáo tốt nhất trên thế giới, những người theo đạo Hồi là tuyệt vời nhất. Không phải người Hồi giáo nào cũng nghĩ theo cách đó.
Bin Laden muốn trả thù những gì hắn cho là sai trái của người Mỹ trong thực tiễn và chính sách của họ ở Trung Đông. Và sau đó những gì hắn muốn chứng tỏ là sai lầm trong cách sống của người Mỹ.
Ông nói rằng tổ chức này đã có cách giải thích hẹp hòi về tài liệu tôn giáo chính của Hồi giáo - Kinh Qur'an.
“Thật không hay, một số nhà bình luận nói rằng 'ta phải quay lại Kinh Qur'an để hiểu điều này’. Tôi không đồng ý với điều đó. Bởi vì Kinh Qur'an giống như Kinh thánh, nó có đầy đủ mọi thứ. Nó phụ thuộc vào những gì ta chọn và diễn dịch từ nó. Vấn đề là, al-Qaeda và những người đã dạy Bin Laden về đạo Hồi, chọn những câu nói về thánh chiến và diễn giải sai."
Ông Shboul nói rằng tổ chức khủng bố này không nhận được sự ủng hộ của hầu hết những người theo đạo Hồi.
"Tôi nghĩ phần lớn người Hồi giáo thấy hành động của al-Qaeda rất ghê tởm. Sự suy nghĩ hẹp hòi này không phải là tư tưởng của tất cả người theo đạo hồi. Nó giống như những người theo chủ nghĩa chính thống trong Cơ đốc giáo, nó giống như những người theo chủ nghĩa tối cao da trắng.
Nó xảy ra khi ai đó có một hệ tư tưởng sai trái hoặc một tôn giáo, một nền văn minh hay bản sắc văn hóa quá hạn hẹp. Và nó có thể xảy ra trong bất kỳ cộng đồng nào, trong bất kỳ xã hội nào."
Trong những năm trước khi diễn ra sự kiện 11/9, Taliban là nơi trú ẩn an toàn cho al-Qaeda ở Afghanistan.
Khi nắm quyền từ năm 1996-2001, tổ chức này đã cung cấp cho al-Qaeda một cơ sở để có thể tự do tuyển dụng, đào tạo và triển khai chiến binh tới các quốc gia khác.
Chúng và các nhóm nổi dậy khác đã có được sức mạnh - với sự giúp đỡ của quốc tế - trong thời kỳ Liên Xô chiếm đóng Afghanistan 1979-1989.
Ả Rập Saudi và Hoa Kỳ đã cung cấp hỗ trợ bí mật trị giá hàng tỷ đô la cho các nhóm phiến quân và lãnh chúa cai trị bên trong Afghanistan.
Khi Liên Xô bị buộc phải rút lui, những đội quân hùng mạnh đã bị bỏ lại phía sau.
"Vào năm 1989, ta thấy lực lượng Liên Xô sụp đổ và sau đó rút lui. Afghanistan có tất cả hàng nghìn chiến binh này, họ sẽ làm gì? Bởi vì họ được đào tạo để chống lại cộng sản, sau đó họ chuyển đổi cách sử dụng vũ khí của họ, hoặc thánh chiến để chống lại người Mỹ và phương Tây, về cơ bản là chống lại các giá trị của Mỹ."
Nhiều phe phái của mujahideen đã nắm quyền kiểm soát nhưng nhanh chóng bắt đầu chiến đấu với nhau.
Các cuộc giao tranh tiếp tục giữa các lãnh chúa đã làm phát sinh phong trào Taliban cực đoan.
Phó giáo sư Shboul nói rằng al-Qaeda cũng đã hình thành một tổ chức có cơ cấu mạnh mẽ trong thời kỳ này, dẫn đến việc thành lập nhóm tình báo, các ủy ban quân sự, tài chính và chính trị.
Chúng đã nhận trách nhiệm về nhiều vụ tấn công khủng bố kể từ đầu những năm 1990, bao gồm cả vụ đánh bom các đại sứ quán Mỹ ở Đông Phi.
Osama Bin Laden tiếp tục khẳng định Mỹ là kẻ thù vì những can thiệp gây rối ở Trung Đông.
Các chiến binh tự xưng thánh chiến và al-Qaeda sau đó bắt đầu xem xét người Mỹ là ai, họ đang làm gì ở Afghanistan và họ đã làm gì ở Palestine bằng cách giúp đỡ người Israel.
"Họ đã làm gì ở Iraq, phá hủy hầu hết cơ sở hạ tầng của Iraq vào năm 1991, khi họ đang cố gắng đưa lực lượng của Saddam Hussein ra khỏi Kuwait."
Tiến sĩ Binoy Kampmark là giảng viên khoa nghiên cứu xã hội đô thị tại Đại học RMIT.
Ông nói rằng Bin Laden đã tức giận bởi sự hỗ trợ của Mỹ đối với Israel và các lệnh trừng phạt chống lại Iraq sau Chiến tranh vùng Vịnh.
“Hồ sơ của Hoa Kỳ ở Trung Đông cho thấy sự can thiệp sâu rộng. Chúng ta đang nói về sự can thiệp và lật đổ các chế độ. Chúng ta đang nói về việc lật đổ chế độ Mossadeq ở Iraq, chúng ta đang nói về việc áp đặt - cùng với các cơ quan tình báo của Anh - đối với Shah, lật đổ một chế độ ở Iran đã được bầu cử”.
Tiến sĩ Kampmark cho biết Osama Bin Laden, cũng nêu ra những lời chỉ trích của đối với quân đội Mỹ ở Ả Rập Saudi, trong cuốn Fatwa năm 1996 của hắn.
"Trong Fatwa, Bin Laden chỉ thẳng ngón tay vào Mỹ và nói về việc chiếm đất của hai địa điểm linh thiêng nhất. Và hắn muốn dỡ bỏ các căn cứ, sự hiện diện của Mỹ ở Ả-rập Saudi, nơi trở thành tâm điểm tranh chấp thực sự của Bin Laden.”
Mục đích tuyên bố của Al-Qaeda là lật đổ các chế độ ở Trung Đông và những nơi khác trong thế giới Hồi giáo.
Tổ chức này nhắm mục tiêu vào bất kỳ chính phủ hoặc cá nhân nào không quản lý những gì mà nó coi là các chế độ Hồi giáo 'thực sự'.
Các cá nhân bị nhắm mục tiêu bao gồm Hosni Mubarak, Tổng thống Ai Cập vào thời điểm đó, và Saddam Hussein ở Iraq.
"Những cá nhân này bị al-Qaeda coi là đồng lõa với Hoa Kỳ, bởi vì họ đàn áp định nghĩa thật sự về Hồi giáo thần quyền, thứ được coi là thế tục hơn."
20 năm sau, Afghanistan đã trở lại vị trí cũ khi Mỹ tiến vào nước này vào năm 2001.
Các chuyên gia lo ngại việc Taliban giành lại quyền kiểm soát ở Afghanistan sẽ một lần nữa cho phép các tổ chức khủng bố như al-Qaeda phát triển mạnh mẽ.
Tiến sĩ Kampmark nói rằng các nhóm từ khắp Trung Đông sẽ muốn có ảnh hưởng.
"Các cường quốc như Hoa Kỳ đã gây ra sự gián đoạn bằng cách tài trợ cho các nhóm dân quân khác, các lãnh chúa. Sự bất ổn này sẽ gây ra các phát sinh từ những nhóm dân quân khác cũng đang muốn có ảnh hưởng và có một miếng bánh.”
Taliban đã hứa rõ ràng không cho phép các chiến binh nước ngoài sử dụng Afghanistan làm căn cứ để tấn công các nước khác, nhưng nhiều người chưa tin tưởng vào lời hứa của chúng.
Thời gian sẽ trả lời.
