Nếu đôi khi người Úc cảm thấy đất nước mình có “cửa quay” dành cho các đời thủ tướng, thì điều đó vẫn chưa thấm gì so với tốc độ thay đổi lãnh đạo chóng mặt ở Pháp gần đây.
Kể từ khi Tổng thống Emmanuel Macron tái đắc cử hồi tháng 4 năm 2022, nước Pháp đã có tới năm đời thủ tướng. Với quốc hội bị chia rẽ, các liên minh không ổn định và khủng hoảng nội các liên tiếp, nước Pháp đang trải qua một tình trạng bất ổn chính trị kéo dài, hiếm thấy trong nhiều thập niên.
Và với việc ông Sébastien Lecornu từ chức sau chỉ 26 ngày, ông đã trở thành thủ tướng có nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử nền Đệ ngũ Cộng hòa Pháp.
Ông Lecornu nói rằng ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải từ chức.
Một người phải luôn đặt lợi ích đất nước lên trên đảng phái của mình, phải biết lắng nghe các đảng viên, nhưng luôn nghĩ về nhân dân Pháp.Sébastien Lecornu
Ông Lecornu tuyên bố từ chức chỉ vài giờ sau khi công bố danh sách nội các, giữa những đe dọa từ phe đối lập và xung đột nội bộ trong đảng.
Tổng thống Macron, người vừa bổ nhiệm chính trị gia 39 tuổi này tháng trước, hy vọng ông Lecornu có thể giảm căng thẳng trong nước để ông Macron tập trung vào các vấn đề quốc tế, đặc biệt là hợp tác với Hoa Kỳ nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine.
Nhưng ông Lecornu cho rằng vị trí của mình không thể duy trì:
“Sáng thứ Hai này, không còn điều kiện nào cho phép tôi thực hiện chức trách của Thủ tướng hay để chính phủ ra mắt Quốc hội ngày mai…
Thành phần nội các không được đồng thuận và đã khơi dậy tham vọng phe phái, đôi khi hợp lý, liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.”
Trong một diễn biến khác, Tổng thống Macron đã gặp lại vị thủ tướng vừa từ chức, kêu gọi ông thử tiến hành các cuộc đàm phán cuối cùng với các đảng phái khác nhằm khôi phục sự ổn định.
Ông Lecornu sau đó cam kết trên mạng xã hội X rằng sẽ thực hiện các cuộc thảo luận này và báo cáo lại với tổng thống.
Hiện các đảng cánh hữu lẫn cánh tả đều đang kêu gọi Tổng thống Macron giải tán Quốc hội hoặc từ chức.
Bà Marine Le Pen, lãnh đạo đảng cực hữu Tập hợp Quốc gia (National Rally), nói rằng tổng thống nên ra đi hoặc tổ chức bầu cử lại:
“Tôi kêu gọi ông ấy giải tán Quốc hội vì chúng ta đã đi đến cuối con đường, và không còn giải pháp nào nữa. Ngày mai cũng sẽ không có. Vì vậy, quyết định sáng suốt duy nhất, như Hiến pháp Đệ ngũ Cộng hòa quy định, là quay lại với thùng phiếu và để người dân Pháp quyết định hướng đi cho đất nước.”
Ở phe tiến bộ, bà Sandrine Rousseau, thành viên đảng Xanh, mô tả cuộc khủng hoảng hiện nay như một “vở kịch truyền hình dài tập”:
“Câu hỏi là, chúng ta đang xem đến mùa mấy của loạt phim Netflix này? Thật nực cười. Những gì ông nói đều không có trong Hiến pháp, hoặc là ông Lecornu là thủ tướng, hoặc không.
Chúng ta cần một thủ tướng mới. Không hề có quy trình nào để ‘tìm kiếm nền tảng ổn định’, tất cả chỉ là cách câu giờ và giành lại quyền kiểm soát cho Emmanuel Macron, người một lần nữa là người duy nhất chịu trách nhiệm cho cuộc khủng hoảng này.Marine Le Pen
Nguyên nhân chia rẽ sâu sắc trong Quốc hội Pháp
Chính phủ của ông đã khiến các đảng phái đồng loạt phản đối, đặc biệt là khi ông bổ nhiệm cựu Bộ trưởng Tài chính Bruno Le Maire làm Bộ trưởng Quốc phòng – một quyết định khiến đảng Cộng hòa bảo thủ tức giận, vì họ xem ông Le Maire là người gắn liền với chính sách kinh tế của ông Macron.
Việc ông Le Maire nhanh chóng từ chức đã cho thấy mức độ bất mãn sâu sắc.
Cùng lúc đó, ông Lecornu phải vật lộn để thông qua ngân sách thắt lưng buộc bụng trong một quốc hội bị chia rẽ.
Với tỷ lệ nợ công trên GDP của Pháp hiện thuộc hàng cao nhất châu Âu, chỉ sau Hy Lạp và Ý, ông hứa sẽ đưa ngân sách ra bỏ phiếu tại Quốc hội sau nhiều năm chính phủ né tránh – một lời hứa có nguy cơ tái diễn bế tắc lập pháp khiến các thủ tướng trước ông đều thất bại.
Tình trạng hỗn loạn này diễn ra trước thềm cuộc bầu cử tổng thống năm 2027, được xem là ngã rẽ lịch sử của chính trị Pháp, khi phe cực hữu của bà Marine Le Pen đang nhìn thấy cơ hội lớn nhất từ trước đến nay để giành quyền lực.
Ông Macron đến nay vẫn bác bỏ lời kêu gọi tổ chức bầu cử lại, và khẳng định sẽ không từ chức trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2027.
Phản ứng của người dân
Trên khắp nước Pháp, người dân bày tỏ sự hoang mang và thất vọng trước cảnh các chính phủ liên tiếp sụp đổ và thành phần nội các thay đổi nhưng không mang lại điều gì mới mẻ.
Anh Romain Rasse, làm việc trong ngành thời trang, nói rằng nhiều người đã mất kiên nhẫn:
“Vài tháng qua quả thật giống một rạp xiếc, nhưng giờ mọi thứ đã lên một tầm mới. Tôi thấy đây là sự thiếu tôn trọng với những người quan tâm đến chính trị, với những người kỳ vọng vào giải pháp từ giới lãnh đạo.
Có rất nhiều người dân đang cần, hoặc đơn giản là đang mong đợi điều gì đó từ chính phủ, nhưng hiện tại, chúng ta đang ở mức không, thậm chí là âm.”Những người khác thì chỉ biết cầu mong nước Pháp sớm tìm lại sự ổn định và giữ được thể diện trên trường quốc tế.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instgram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
READ MORE
SBS Việt ngữ
