Michael Nguyễn: Anh Johnny có thể chia sẻ một chút về bản thân mình, anh sinh ra ở Úc hay đến Úc khi còn nhỏ?
Johnny Hau: Tôi sinh ra ở Úc, tại vùng Tây Sydney, tiểu bang New South Wales.
Nhưng nói về câu chuyện tị nạn thì cha mẹ tôi là người tị nạn. Mẹ tôi luôn nhắc năm 1977, mỗi lần kể là nhắc năm đó, nên nó in sâu vào tâm trí của tôi.
Cha mẹ tôi được đưa vào trại tị nạn Pulau Bidong ở Malaysia,một trong những trại lớn nhất lúc đó.
Dù tôi sinh ra ở đây, nhưng hành trình và những câu chuyện mà họ kể lại luôn là một phần ký ức của tôi.
M: Khi lớn lên trong gia đình có cha mẹ là người tị nạn, điều gì đã ảnh hưởng sâu sắc nhất đến nhận thức của anh về thân phận và cội nguồn?
J: Đối với tôi, chắc chắn là gia đình và ẩm thực.
Hai thứ gắn bó mật thiết với văn hoá Việt. Đồ ăn không chỉ là món ăn, mà nó còn là cách để gắn kết và chia sẻ.Johnny Hau
Gia đình tôi hầu như cuối tuần nào cũng ghé Cabramatta, để đi chợ, ăn trưa, rồi gặp gỡ mọi người.
Ở nhà thì mâm cơm luôn thay đổi theo mùa, mùa nào thức nấy, nào là thịt kho, bánh xèo, bún bò Huế, rồi phở. Những món ăn quen thuộc trong mỗi gia đình Việt.
Còn về gia đình, thì có thể nghe hơi quen thuộc, nhưng đúng là nhà tôi luôn có Paris By Night, đĩa VCD và sao đó DVD luôn bật ở phía sau, và cuối tuần thì bạn bè, người thân lại tụ họp hát karaoke.
Một kỷ niệm khác mà tôi nhớ rõ là mỗi dịp gần Tết, sau khi đi Cabramatta, tôi hay mang về mấy tờ lịch xé được tặng ở tiệm thịt hay tiệm tạp hoá.
Tất cả những điều đó, từ món ăn đến những buổi sum họp đều là ký ức tuổi thơ, và là phần cốt lõi trong di sản văn hoá mà tôi lớn lên cùng với nó.
M: Anh có thể kể về quá trình viết bài rap tri ân Tuần lễ Người Tị nạn và 50 năm người Việt tại Úc, cảm hứng đến từ đâu?
J: Tôi muốn viết một điều gì đó, tôi biết dịp này sắp đến và biết rằng đây là cột mốc 50 năm.
Dù gọi là lễ kỷ niệm hay dịp để suy ngẫm, thì tôi vẫn muốn viết ra những cảm xúc mà tôi từng nghe và thấy từ ba mẹ, cô chú, và những người đã trải qua giai đoạn đó.Johnny Hau
Tôi thật sự không ngờ bài hát lại nhận được phản hồi như vậy.
Nhưng có lẽ điều đó cho thấy nó đã chạm đến trái tim của nhiều người, không chỉ ở Úc mà còn ở Mỹ, Canada, bất cứ nơi nào có cộng đồng người Việt.
Lúc đó tôi nhận ra: đây là câu chuyện của chính chúng ta, và chúng ta có quyền kể nó.
Chỉ cần nhìn vào phần bình luận trên bài đăng thì mọi người bắt đầu chia sẻ câu chuyện riêng của họ và thật tuyệt khi thấy điều đó vượt ra ngoài lịch sử của riêng gia đình tôi.
M: Là người trẻ, anh thấy trách nhiệm của mình ra sao trong việc lưu giữ ký ức tị nạn cho thế hệ sau?
J: Một lý do nữa khiến tôi viết bài hát này là vì tôi biết nhiều bậc cha mẹ của chúng ta không có ngôn ngữ hay nền tảng để viết lại những gì họ đã trải qua.
Vì vậy, tôi muốn dùng âm nhạc và truyền thông để làm điều đó thay cho họ.
Bởi vì nếu thế hệ con cháu, như chúng ta, không kể lại những câu chuyện đó, thì ai sẽ kể đây?Johnny Hau
Ai sẽ kể lại, ai sẽ truyền lại cho các thế hệ sau? Nên đây không chỉ là việc ghi nhớ hay lưu giữ, mà còn là cách thể hiện qua âm nhạc, qua những cuộc trò chuyện mở ra từ âm nhạc và qua bất kỳ phương tiện nào mà chúng ta có thể sử dụng được.
M: Cảm ơn anh Johnny Hau.
J: Cảm ơn Michael và thính giả SBS.
