Việc nhận diện thi thể của một thuỷ thủ bị trôi dạt trong một trận hải chiến vào thời điểm Chiến tranh thế giới thứ hai đã khiến các nhà khoa học phải đau đầu mãi cho đến ngày nay.
Tám mươi năm sau kể từ ngày xảy ra trận hải chiến ấy, cái tên của người thuỷ thủ đó giờ đây đã được trả về để ông có thể trở về với gia đình.
Người thuỷ thủ đó có tên là Thomas Welsby Clarke, ngày ấy mới 21 tuổi, là một trong 645 người có mặt trên hàng không mẫu hạm HMAS Sydney.
Một buổi lễ vinh danh đã được tổ chức do phó Đô đốc Hải quân Michael Noonan chủ trì.
“Hôm nay chúng ta ở đây để bày tỏ lòng tôn kính đến Thomas Welsby Clark. Sau 80 năm, chúng ta trả lại cái tên cho ông, chúng ta ghi nhớ công lao của ông và những người đã cùng ông chiến đấu. Chúng ta sẽ mãi không quên.”
Tiến sỹ Leigh Lehane là người họ hàng duy nhất của ông Thomas, người đã từng gặp ông trong cuộc sống.
Bà nói bà quá xúc động trước cái tin này.
“Ông ấy từng đến bế tôi khi đó tôi còn là một em bé, cho nên đây quả thực là một tin quá đỗi vui mừng, vì tôi không nghĩ là vẫn còn ai khác từng gặp Tom mà vẫn còn sống.”
Hãy cùng quay lại tìm hiểu xem bí ẩn này đã được giải quyết như thế nào?
Tám mươi năm trước, vào thời điểm xảy ra Chiến tranh thế giới thứ hai, Thomas khi đó đang ở trên con tàu HMAS trong một cuộc giao tranh với một tàu chiến của Đức.
Phó đô đốc Noonan nhớ lại thời điểm đó.
“Trận giao tranh ấy đã khiến cả hai con tàu bị thiệt hại nặng nề. Tàu Sydney bị chìm cùng với 165 người khác. Khi thấy tàu Sydney không trở lại, đội tìm kiếm lúc đó chỉ tìm được một áo phao cứu hộ và một xuồng cứu hộ bỏ trống.”
Nằm trong số những gì còn sót lại có một thi thể không thể nhận diện được và thi thể người quân nhân ấy đã phải nhận cái tên vô danh trong suốt 80 năm.
Bộ trưởng Cựu quân nhân Sự vụ và Lực lượng Quốc phòng Andrew Gee cho biết phải mãi lâu sau đó thi thể này mới được tìm thấy.
“Tom đã hi sinh ngoài biển và thi thể của ông ấy bị trôi dạt và được tìm thấy ở đảo Christmas khoảng 3 tháng sau đó. Và nhờ vào công nghệ khoa học hiện đại mà chúng tôi đã có thể nhận diện được Tom sau ngần ấy năm. Tôi nghĩ qua câu chuyện này đã nói lên nhiều điều về đất nước chúng ta, mãi sau 80 năm mà chúng ta vẫn không ngừng làm việc hết sức mình để xác minh và tôn vinh những quân nhân.”
Một nhà nghiên cứu của Hải quân Úc Greg Swinden nói rằng chính nhờ công nghệ DNA đã giúp họ có câu trả lời.
“Đó là một hành trình dài kể từ năm 2008, chúng tôi quay đã phải truy tìm lại những thân nhân của người thuỷ thủ vô danh này và thật là một cảm giác sung sướng tột cùng khi cuối cùng có thể trao trả cái tên về cho người ấy. Tất nhiên chúng tôi phải có sự giúp sức của những nhà khoa học về DNA từ Trung tâm nghiên cứu DNA Úc, cũng như từ phía Cảnh sát liên bang. Ngoài ra chúng tôi cũng phải nhờ đến các chuyên gia trong ngành phả hệ đã giúp lập ra gia phả. Chúng tôi cũng có những nhà sử học quan tâm đến câu chuyện và họ đã giúp tìm ra các thành viên gia đình.”
Theo các nhà nghiên cứu thì ông Thomas Welsby Clark được sinh tại Brisbane vào năm 1920 và đã phục vụ trên tàu HMAS Sydney hai tháng trước khi tử trận.
Bà Leigh Lehane nói cách ông ấy qua đời sẽ luôn được bà ghi nhớ.
“Những ký ức mà tôi đã có về ông ấy tôi sẽ không bao giờ quên, nghĩ đến việc ông ấy đã ở trên xuồng cứu hộ cuộc chiến nổ ra, và sau đó thi thể bị trôi dạt gần 3 tháng, bị hư hỏng thối rữa, quả thực rất đau lòng. Nhưng quan trọng là sự thật đã được tìm ra. Và tôi rất biết ơn nhiều người, có thể phải đến cả trăm người, đã giúp xác nhận sự thật ấy.”
Một bia tưởng niệm sự hi sinh của ông đã được xây dựng tại Bảo tàng chiến tranh.
Sau 80 năm không được biết tên, giờ đây cái tên Thomas Welsby Clark sẽ mãi là một phần của lịch sử.
