Venice và khu sinh thái đầm phá của nó đã tránh được việc bị UNESCO xếp vào danh sách các di sản thế giới đang gặp nguy hiểm sau khi chính phủ Ý kịp thời ra lệnh cấm tàu du lịch lớn đi ngang qua khu trung tâm cổ kính của thành phố này. Lệnh cấm có hiệu lực bắt đầu từ ngày 1 tháng 8.
Các nhóm bảo tồn đã ngay lập tức chỉ trích quyết định của Ủy ban Di sản Thế giới thuộc UNESCO.
Việc các con tàu đi ngang qua lưu vực quảng trường St. Mark và kênh đào Giudecca thời gian gần đây sau một quãng lặng do đại dịch, là một trong những lý do mà UNESCO đã viện dẫn để đưa Venice vào danh sách có di sản bị đe doạ và cần được quốc tế bảo vệ.
Tuy nhiên, quyết định kịp thời và đúng lúc của chính phủ Ý đã giúp Venice tránh bị khỏi vào danh sách"đang gặp nguy hiểm" đổi lại, chính phủ Ý sẽ cho các tàu du lịch trọng tải lớn cập bến tại một cảng công nghiệp cách xa trung tâm lịch sử của thành phố, tuy nhiên vẫn nằm trong khu vực đầm phá Venice nhưng ở phía bờ kia tức là phía đất liền.
Bộ trưởng Văn hóa Ý Dario Franceschini đã hoan nghênh quyết định của UNESCO.
Còn Đại sứ Ý tại UNESCO, Massimo Riccardo, đã cảm ơn ủy ban bảo tồn.
"Ý xin trân trọng cảm ơn tất cả các thành viên trong uỷ ban. Bất cứ ai có dịp đến Venice đều thấy nỗ lực của chúng tôi trong việc giữ gìn sự nguyên vẹn thành phố này, các di tích, thắng cảnh lịch sử của thành phố nhưng đồng thời chúng tôi cũng quan tâm đến đời sống của cộng đồng địa phương và đó là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Các nhà chức trách Ý hoàn toàn cam kết bảo vệ giá trị độc đáo di sản Venice. Cảm ơn ngài rất nhiều, thưa ngài Chủ tịch."
Tuy nhiên, các nhà quan sát quá trình này nói rằng lệnh cấm tàu du lịch chỉ giải quyết một trong nhiều vấn đề đang là mối đe dọa Venice.
Những mối đe dọa khác đó là bao gồm việc có lượng khách du lịch quá mức, vấn đề quản lý tài nguyên văn hóa và thiên nhiên, vấn đề kiểm soát sự phát triển đô thị.
Những người ủng hộ nói rằng quyết định tạm thời cho neo đậu tàu du lịch ở cảng Marghera vẫn gây nguy hiểm cho đầm phá và chính phủ Ý vẫn chưa đưa ra được kế hoạch dài hạn nào để quản lý tàu và ngành du lịch của thành phố.
Du lịch ồ ạt đến Venice đạt đỉnh khoảng 25 triệu lượt khách vào năm 2019, trong khi thành phố chỉ có hơn 50.000 cư dân và lượng cư dân này mỗi năm thì mất đi khoảng 1.000 người.
Trung Tâm Di sản Thế giới của UNESCO cho biết họ đưa ra khuyến nghị bổ sung Venice vào danh sách nguy cấp như một cách để cảnh báo cộng đồng quốc tế về tình hình cấp bách của thành phố.
Giám đốc của Trung Tâm, Mechtild Roessler [mekh-tild RER-sluh], cho biết việc chỉ định nhằm mục đích bảo vệ các địa điểm có nguy cơ quan trọng và giải quyết các vấn đề.
Sneska Quaedvlieg-Mihailovic [nesh-kuh kwod-vleeg me-HY-lov-itch] là tổng thư ký của tổ chức di sản Europa Nostra.
Bà nói rằng nhóm của bà đã liệt kê Venice là có nguy cơ bị de doạ cao cách đây 5 năm.
"Europa Nostra muốn nhắc nhở Ủy ban Di sản Thế giới rằng vào năm 2016, chúng tôi đã tuyên bố Venice và hệ sinh thái khu đầm phá của nó là di sản có nguy cơ bị de doạ cao nhất ở châu Âu. Đây là lý do tại sao hôm nay chúng tôi muốn ca ngợi cam kết mới của UNESCO và ủy ban trong việc thúc giục Ý và tất cả các bên liên quan tăng cường nỗ lực trong việc đối phó với các mối đe dọa nghiêm trọng lên Venice và đầm phá của nó. "
Bà hoan nghênh quyết định của Ý cấm các tàu du lịch lớn đến kênh đào Giudecca.
"Chúng tôi đặc biệt hoan nghênh quyết định đã được chờ đợi từ lâu của chính phủ Ý về việc dừng hoạt động của các tàu du lịch lớn qua Bacino di San Marco và xuống Kênh đào Giudecca. Đây chắc chắn là bước đầu tiên đúng hướng nhưng chúng tôi đang chờ đợi hành động tiếp theo, điều đó sẽ dẫn đến việc các tàu du lịch lớn rời đầm phá cùng nhau. "
Tuy nhiên, việc sém bị đưa vào danh sách đang bị de doạ được nhiều người xem là một sự quở trách đối với địa phương trong việc ban quản lý các Di sản Thế giới được UNESCO công nhận vì giá trị phổ quát nổi bật của chúng đối với nhân loại.
Stephan Doempke thuộc Tổ chức Theo dõi Di sản Thế giới, thất vọng trước quyết định của UNESCO, đây là lần thứ ba Venice và đầm phá của nó tránh bị đưa danh sách đang gặp nguy hiểm.
Ông nói rằng tất cả những gì Ý đã làm là di chuyển các con tàu ra khỏi tầm mắt của dân chúng mà không giải quyết các yếu tố môi trường khác đang tiếp tục tác động tiêu cực đến các khu vực của thành phố.
"Chúng tôi rất hoan nghênh quyết định của Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO đã không đưa Venice và khu đầm phá của nó vào danh sách di sản thế giới đang bị đe dọa. Quyết định gần đây cấm tàu du lịch lớn của đảng đương quyền chính phủ Ý chỉ giải quyết được một trong vô số vấn đề đe dọa thành phố này. Các tàu lớn vẫn được phép đi qua khi đầm phá mà hệ sinh thái của nó vô cùng nhạy cảm. Hơn nữa, ở cảng Marghera, các tác động dồn dập của hoạt động tàu bè lên môi trường và khí hậu ở đây vẫn tiếp tục là một mối đe doạ. Việc đưa những con tàu lớn khuất mắt công chúng sẽ chỉ làm trầm trọng thêm vấn đề xói mòn trong đầm phá, và nó có thể làm suy yếu cả các tòa nhà và kết cấu của thành phố Venice, vốn là nơi gắn kết tất cả chúng ta lại với nhau."
Ủy ban đang họp tại Trung Quốc đã yêu cầu Ý đệ trình vào tháng 12 năm sau (2022) bản cập nhật về những nỗ lực bảo vệ Venice khỏi tình trạng du lịch quá mức, suy giảm dân số và các vấn đề khác.
Tiến độ sẽ được xem xét tại một cuộc họp vào năm 2023.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
