Blogger Mẹ Nấm bị tuyên án 10 năm tù năm 2017 theo Điều 88, tội "Tuyên truyền chống phá nhà nước". Trước đó, blogger này tham gia vào các hoạt động biểu tình phản đối Formosa, đòi chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa cho Việt Nam.
Tháng 6/2018, blogger Mẹ Nấm đoạt giải Tự do Báo chí Quốc tế của Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả và được đề cử giải Nobel Hòa Bình. Năm 2010, bà được trao giải Hellman/Hammett của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
Năm 2015, bà được trao giải Người Bảo vệ Quyền Dân sự của tổ chức Civil Rights Defenders. Năm 2017, bà được trao giải Phụ nữ Dũng cảm Quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh là trường hợp bất đồng chính kiến được trả tự do thứ hai trong năm nay.
Trước đó, hồi đầu tháng Sáu, luật sư Nguyễn Văn Đài cùng cộng sự Lê Thu Hà được đưa từ nhà tù ra thẳng máy bay sang Đức.
Trò chuyện với Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, ông cho biết tin tức về mẹ Nấm sẽ được trả tự do đã được tiết lộ trong Mạng lưới bloggers Việt Nam cách đây một tháng, tuy rằng không ai biết chính xác ngày nào, và khi đó gia đình đã có visa đi Mỹ.
“Chúng ta không có quyền truy xét những tù nhân lương tâm khi họ phải đi tị nạn ở Hoa Kỳ"
Đã có nhiều bình luận về quyết định chấp nhận ra đi của các nhân vật bất đồng chính bị tù đày.
Một nguồn tin trong Mạng Lưới Bloggers Việt nam cho biết, Như Quỳnh đã khóc rất nhiều trước sự chọn lựa 10 năm tù và hai con có thể không có người chăm lo khi mẹ cô tuổi già sức yếu, gắng gượng theo từng chuyến đi thăm con trong tù.
Nhà báo độc lập ở Việt Nam Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nói không ai có quyền lên án những tù nhân lương tâm bị tống xuất ra đi khi chưa ở trong vị thế của họ.
“Bé gái (Nấm) là một cô bé rất cứng cáp, nhưng bé Gấu là bé trai 6 tuổi đã có dấu hiệu là không tự chủ được chuyện vệ sinh. Cho nên gia đình rất lo lắng sợ cháu bị tự kỷ.
“Khi đó nhìn hoàn cảnh như vậy mới thực sự thấy là hoàn cảnh của những tù nhân lương tâm, đặc biệt là nữ tù nhân lương tâm ở Việt Nam như Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, như Trần Thị Nga… họ đau khổ như thế nào khi con ở một nơi mẹ một nơi và có thể kéo dài đằng đẵng hàng chục năm không gặp nhau nếu phải thọ án hết chừng đó thời gian.”
“Chúng ta không có quyền truy xét tại sao những người như Nguyễn Ngọc Như Quỳnh lại đi tị nạn ở Hoa Kỳ. Nhiều người đang cho rằng đó là cách để chạy trốn khỏi Việt Nam, chạy trốn khỏi phong trào dân chủ nhân quyền, nhưng họ không cảm thông và họ không biết về tình trạng tù đày ở Việt Nam kinh khủng như thế nào.
“Những năm tháng ở trong tù cũng khá vô nghĩa. Nên nếu có cơ hội ra khỏi nhà tù để hoạt động, ví dụ như Luật sư Nguyễn Văn Đài đã có những hoạt động khá sôi nổi, gần như tái thành lập Hội Anh em dân chủ và có những cuộc vận động với các Thượng nghị sĩ châu Âu."
"Đổi nhân quyền lấy thương mại"
Đối với những ai thường xuyên theo dõi chính trường Việt Nam thì có thể thấy chuyện “đổi nhân quyền lấy thương mại” không có gì xa lạ. Thực tế nó đã diễn ra cách đây cả thập kỷ.
Như vào năm 2006, vào thời đó có tổ chức 8406 là một tổ chức chính trị kêu gọi dân chủ đa nguyên ở Việt Nam. Khi đó Việt Nam đang đứng trước thềm gia nhập WTO nên chính sách vẫn còn mềm mỏng đối với các tổ chức nhân quyền.
Tuy nhiên sau khi đạt được thoả thuận WTO, đồng thời Việt Nam cũng được gỡ bỏ tên khỏi danh sách CPC – danh sách các quốc gia cần đặc biệt quan tâm về vấn đề tự do tôn giáo, nhà cầm quyền Việt Nam đã ra tay bắt bớ hàng loạt.
Hay như vào năm 2014 Việt Nam đã thả một loạt các tù nhân lương tâm, trong đó có ông Cù Huy Hà Vũ, để đổi lấy hiệp định TPP. Tuy nhiên sau đó hiệp định TPP đã không thành công và bị rút ra khỏi hiệp định TPP vào đầu năm 2017, từ đó đến nay đã có 30 nhà hoạt động nhân quyền bị bắt.
Và từ đầu năm đến nay đã có 3 tù nhân lương tâm được thả trong điều kiện đặc cách và tống xuất đi nước ngoài bao gồm Đặng Xuân Diệu thành viên đảng Việt Tân, luật sư Nguyễn Văn Đài thuộc Hội Anh em Dân chủ, và giờ đây là mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh. Động thái này theo như nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng thì “chính phủ Việt Nam đang trong những cuộc vận động cuối cùng cho việc ký hiệp định EVFTA”
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
