روزان و جوان روی مبل خانه شان در یکی از نواحی شمالی ملبورن نشسته‌اند و تصاویر زندگی قبلی خود در عراق را مرور می‌کنند.
ادریان، پسر ۱٢ ساله آن‌ها، از زادگاهی که پدر و مادرش تا چهار سال پیش آن را دلپذیر توصیف می‌کردند، خاطرات زیادی ندارد.
جوان به حیث معلم مکتب از سوی مردم محل تحت فشار قرار داشت که به اسلام رو آورد. وقتی آن را رد کرد، اصرار آن‌ها به خشونت تبدیل شد.
خانم جوان به اس‌بی‌اس نیوز می‌گوید: «عین تروریستان تلاش کردند پسرم را در بازار بربایند. پس از آن ما تصمیم گرفتیم کشورمان را برای همیشه ترک کنیم».
آن‌ها عراق را ترک و به اردن پناه بردند، و سه سال برای ویزه آسترالیا درخواست دادند. بالاخره این خانواده در ٢٠۱٩ به کمک یکی از وابستگان شان در ملبورن و شبکه امداد متعلق به کلیسا ویزه اسپانسری آسترالیا را به دست آوردند.
روزان می‌گوید او یکی از خوش‌اقبال‌ها بود. این شبکه کوچک امدادی به خانواده او کمک کرد زندگی جدیدی را در آسترالیا شکل دهند.
ادرین، پسر این زوج خاطرات زیادی از عراق ندارد. Source: SBS/Abby Dinham
«امروز به آسترالیا رسیدم، فردا با آن‌ها سر کار رفتم. داشتن یک حامی در این‌جا خیلی مهم است، شما برای حمایت خانواده تان نیاز به کار دارید».
گروه‌های حقوق بشری اکنون تلاش دارند ایده شبکه حمایتی پناهنده را از طریق ابتکار عمل «اسپانسرشیپ اجتماعی پناهنده» وارد پالیسی‌های دولت بکنند.
لیسا باتون، رییس اجرایی اسپانسرشیپ اجتماعی پناهنده می‌گوید این طرح به افراد ساکن در یک محل اجازه می‌دهد با تشکیل یک گروه اسپانسری متشکل از حداقل پنج نفر، برای پناهندگان تازه‌وارد در جریان ۱٢ ماه نخست زندگی آن‌ها در آسترالیا حمایت‌های مالی، عاطفی و اسکان ارائه کنند.
«شما این گروه‌های پراستعدادِ با مهارت‌های چندین‌گانه را دارید که وقتی خانواده از راه می‌رسد، نقش‌هایی برای بازی کردن دارند، پس کسی شاید تعهد کند که خانواده را به قرارهای مکتب یا دیگر قرارهای رسمی برساند».
جوان و روزان در روز عروسی شان در ٢٠٠٦ Source: SBS/Abby Dinham
این ابتکار مبتنی بر برنامه‌ای شکل گرفته که از ٤٠ سال بدین‌سو در کانادا روی کار بوده و کشورهای دیگری چون بریتانیا، ایرلند، آلمان، نیوزیلند، اسپانیا، آرجنتین و نیوزیلند نیز از آن الگو گرفته‌اند.
تا اکنون نزدیک به صد گروه اجتماعی و هزاران تن به صورت انفرادی متعهد به حمایت از این پیشنهاد شده‌اند.
علی‌رضا یونس‌پور، یکی از اعضای کمیته اجرایی اسپانسرشیپ اجتماعی پناهنده می‌گوید این برنامه به ویژه برای جوامع روستایی و حاشیه‌ای که می‌خواهند پناهندگان بیشتر جذب کنند، اما شرایط فعلی خدمات اسکان را ندارند، پرمنفعت خواهد بود.
آقای یونس‌پور می‌گوید: «این فرصت واقعاً خوبی برای دولت است تا جامعه را درگیر آن کند، آن‌ها را به حمایت از این برنامه ترغیب کند، و همچنین اجازه دهد آن‌ها به افراد و خانواده‌ها کمک کنند».
علی‌رضا یونس‌پور Source: SBS/Abby Dinham
دولت فدرال فعلاً نیز برنامه حمایت اجتماعی دارد، اما این برنامه برای اسپانسر یک خانواده پنج نفره حداقل ٥٠ هزار دالر هزینه بر می‌دارد. تحت این برنامه، اشتغال متقاضی اصلی باید از قبل برنامه‌ریزی شده باشد و محدودیت سنی نیز وجود دارد.
خانم باتون می‌گوید یک برنامه اجتماعی باید قابل استطاعت (کم‌هزینه) و مکمل برنامه فعلی پذیرش پناهنده با هزینه دولتی باشد.
او می‌گوید: «این برنامه [فعلی] توجه اجتماع کلان‌تر را جلب نتوانسته، خیلی پرهزینه و غیر قابل دسترس است، پس ما باید هزینه آن را پایین بیاوریم و به برخی از جنبه‌های این برنامه بپردازیم تا جوامع واقعاً الهام بگیرند و با پیوستن به کاروان به پیش بروند».
برنامه اسپانسر اجتماعی پناهندگان سال گذشته در بازبینی برنامه اسکان آسترالیا که به فرمایش دولت انجام شد نیز پیشنهاد شده بود.
این پژوهش به رهبری پروفیسر پیتر شیرگولد، دبیر پیشین دفتر نخست‌وزیری و کابینه و فعلا هماهنگ کننده عمومی اسکان پناهندگان در نیوساوت‌ولز انجام شد.
آقای شرگولد می‌گوید: «یک مدل جامعه‌محور و قابل استطاعت اسپانسرشیپ برای پناهندگان و جوامع آسترالیایی عالی خواهد بود. اما طراحی یک برنامه درست متکی به آن است که گروه‌های جامعه از ابتدا درگیر این روند شوند و انگیزه اهدای وقت، پول و انرژی خود را داشته باشند».
این گزارش هفت پیشنهاد را برای حمایت بهتر از روند ادغام اجتماعی و اقتصادی پناهندگان، از جمله ابتکار اسپانسر اجتماعی را مطرح کرد.
حکومت فدرال در آن زمان پذیرفت که برخی از پیشنهادهای این گزارش را عملی کند، اما از زمان همه‌گیری کووید ۱٩ خبری از آن نیست.
پروفیسر شیرگولد می‌گوید اکنون بهترین زمان برای بازگشت این طرح به مسیر خودش است.
«وقتی از دوران ویروس کرونا خارج شویم، می‌توانیم کمی کار آزمایشی انجام دهیم، کمی ابتکاری، اما به شکلی که بسیاری از جوامع خاص منطقه‌ای به آن علاقه‌مند باشند».
بيشتر بخوانيد
یک درصد جمعیت جهان اکنون آواره هستند
این پیشنهادی است که جوان امیدوار است به زودی روی دست گرفته شود.
والدین او نیز به اردن فرار کرده‌اند، اما درخواست ویزه پناهندگی آن‌ها تا اکنون چهار بار رد شده است.
آن‌ها به دلیل سن شان، واجد شرایط برنامه حمایت اجتماعی شناخته نمی‌شوند و به دنبال از دست دادن شغل خود به دلیل محدودیت‌های کووید ۱٩، جوان می‌گوید که نمی‌تواند برای حمایت از والدین خود به آن‌ها پول بفرستد.
«امیدوارم روزی والدینم برای زندگی با ما این‌جا به آسترالیا بیایند».
