دولت روسیه با رد نگرانی‌های «بی‌اساس» شماری از کارشناسان نسبت به آن‌چه این کشور مدعی است نخستین واکسین کووید-۱٩ در جهان می‌باشد، می‌گوید که دسته اول این واکسین طی دو هفته آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
این واکسین که به یاد نخستین ماهواره مصنوعی جهان (اسپوتنیک-۱)- که در ۱٩٥٧ توسط اتحاد جماهیر شوری به مدار زمین پرتاب شد- «اسپوتنیک وی» نام‌گذاری شده، هنوز مرحله نهایی آزمایش بالینی را سپری نکرده و برخی از دانشمندان گفته‌اند مسکو ممکن است پرستیژ ملی را نسبت مسایل ایمنی ارجحیت داده باشد.
مرحله نهایی آزمایش بالینی واکسین که با اشتراک بیش از ٢٠٠٠ داوطلب انجام می‌شود، باید روز چهارشنبه آغاز می‌شد، اما دولت روسیه روز سه‌شنبه این واکسین را تأیید کرد.
شماری از دانشمندان از آلمان، ایالات متحده و بریتانیا عاقلانه بودن تأیید واکسین قبل از پایان آزمایش‌ها را مورد سوال قرار داده‌اند.
اما میخاییل موراشکو، وزیر صحت روز بعد از اعلام تأیید این واکسین از سوی رییس جمهور ولادیمیر پوتین گفت: «به نظر می‌رسد همکاران خارجی ما مزایای رقابتی خاص داروی روسی را حس می‌کنند و تلاش دارند دیدگاه‌هایی را مطرح کنند که از نظر ما کاملاً بی‌اساس هستند».
در خیابانهای مسکو، شماری از شهروندان گفتند که آن‌ها از تزریق این واکسین واهمه دارند، اما بقیه با دولت شان هم‌نظر بودند که تردیدهای کارشناسان خارجی ناشی از حسادت هستند.
شماری دیگر از شهروندان نیز گفتند که آن‌ها چرایی عجله روسیه برای داشتن واکسین را درک می‌کنند و به آن اطمینان دارند، اما نسبت به آزادی خود در قسمت تزریق آن شک دارند.
مردم در حال قدم زدن در یکی از خیابانهای مسکو Source: Sergei Fadeichev/TASS/Sipa USA
آیرینا فشسفکایا، یکی از ساکنان مسکو گفت: «من یک معلم هستم و آن‌ها واقعاً توصیه می‌کنند ما آن را داشته باشیم. مجبور خواهیم بود آن را انجام دهیم».
مقامات روسی گفته‌اند «اسپوتنیک وی» که از سوی پژوهشگاه گامالی در مسکو ساخته شده، در مرحله نهایی آزمایش بالینی به طور داوطلبانه به افراد، از جمله داکتران، تزریق خواهد شد. قرار است استفاده انبوه این واکسین در روسیه از ماه اکتبر آغاز شود.
در عین حال کیریل دمیتریف، رییس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه از یک جنگ تبلیغاتی در برابر کشورش سخن زد، ادعایی که در میان روسی‌های خسته از آن‌چه استکبار غربی دانسته می‌شود، طرفدار دارد.
انجمن سازمان‌های آزمایش‌های بالینی (ACTO) در مسکو که از شرکت‌های داروسازی جهان در روسیه نمایندگی می‌کند، از وزارت صحت آن کشور خواسته بود که تأیید رسمی واکسین را تا پس از پایان آزمایش نهایی به تعویق بیاندازد.
سویتلانا زاویدوا، مدیر عامل این انجمن به خبرگزاری رویترز گفت: «بلندپروازی و رغبت ایجاب می‌کند که در یک زمینه اول باشیم که متأسفانه روسیه نمی‌تواند در این زمینه مقام برتر را کسب کند».
«حالا وظیفه ما این است که مردم را نسبت به آن هشدار دهیم، زیرا تا فعلاً ما نمی‌دانیم آن‌ها (مقامات) چگونه می‌خواهند واکیناسیون دسته‌جمعی را انجام دهد».
آزمایش‌های نهایی که بر روی هزاران اشتراک کننده صورت می‌گیرند، در سنجیدن ایمنی و مؤثریت واکسین‌ها ضروری پنداشته می‌شوند. تنها ۱٠ درصد داروهای احتمالی از آزمایش‌های بالینی موفق بدر می‌آیند.
در همین حال، ایالت پارانای برازیل از توافق بر روی تولید این واکسین خبر داده است. کشورهای فیلیپین و قزاقستان نیز نسبت به این واکسین ابراز علاقه کرده‌اند.
از سوی دیگر، سازمان جهانی صحت می‌گوید که مشتاقانه منتظر است نتایج آزمایش‌های بالینی واکسین روسی را بازبینی کند.
کارخانه بینوفارم به عنوان تولیدکننده دوم تولید واکسین «اسپوتنیک وی» روسیه انتخاب شده است. Source: EPA
این سازمان می‌گوید از میان ۱٥٠ واکسین احتمالی، ٢٨ تای آن‌ها در حال حاضر روی انسان‌ها آزمایش می‌شوند که شش تای شان به مرحله سوم رسیده است. مرحله سوم، مرحله نهایی آزمایش بالینی است که طی آن داروها روی گروه‌های بزرگ انسانی آزمایش می‌شوند.
واکسین روسی که توسط پژوهشگاه گامالی مسکو و وزارت دفاع روسیه ساخته شده، یکی از آن ٢٨ واکسین است، اما سازمان جهانی صحت آن را در مرحله اول آزمایش بالینی فهرست کرده است.
این سازمان در بیانیه‌ای گفت: «سازمان جهانی صحت با دانشمندان و مقامات روسی در تماس است، و مشتاقانه منتظر بررسی نتایج آزمایش‌ها می‌باشد».
به گفته این سازمان، هر گونه واکسین باید مراحل تعیین شده را سپری کند تا از ایمنی و مؤثریت آن اطمینان حاصل شود.
