Gamit ang tula't musika, huwag ikahiya ang iyong pinagmulang wika

Rene Tinapay and Rado Gatchalian.jpg

Rene Tinapay (left) writes and plays his original Filipino songs; while Rado Gatchalian pens his own poems and reads them. Together they perform for 'TulaMusika'. Credit: Renan Legaspi/Rado Gatchalian

Maraming mga Pilipino na kapag bagong dating sa Australia, nababahala sila na hindi makapag-Ingles ang kanilang mga anak, kaya sinasanay nila ang mga ito na mag-Ingles. Pero hindi dapat na kalimutan ang wikang pinagmulan.


Key Points
  • Desiderata para sa Pilipino: 'Huwag mong kalimutan ang iyong pinagmulan'
  • Musika at sining malaki ang maitutulong sa pagpreserba ng wikang Pilipino.
  • Ipinagdiriwang ng Pilipinas ang 'Buwan ng Wika' nitong Agosto, binibigyang-diin ang higit sa 187 wika na mayroon sa bansa.

Tula at musika

Patuloy ang kolaborasyon ng manunula na si Rado Gatchalian at singer-composer na si Rene Tinapay sa kanilang pagtataguyod ng wikang Pilipino sa pamamagitan ng kanilang ginagawang 'TulaMusika'.

"Naging adbokasiya ko na kahit na nasa ibang bansa na tayo na pagyamanin, ipagbunyi at gamitin ang ating sariling wikang Filipino," anang dating guro na tubong-Pangasinan na si Rado.

Nasa elementarya pa lamang ito nang magsimulang makahiligan ang pagsusulat ng mga tula.

Mula nang manirahan ito sa Sydney noong 2006 lalong naging malalim ang pagka-makabayan nito.
Rado and Rene.jpg
Rado Gatchalian and Rene Tinapay in their 'TulaMusika' performance. Credit: TulaMusika by Rado Gatchalian and Rene Tinapay
Ang singer/composer naman na si Rene Tinapay ay may ilang dekada na sa pagsusulat ng sariling mga awiting Pilipino.

Bagaman matagal nang naninirahan sa Australia, ramdam sa mga musikang gawa ng tubong-Davao ang pagmamahal nito sa pinagmulang Pilipinas.

Sa simpleng pamamaraan ng pagtula at musika, hangad nila Rado at Rene a mapagyaman at maipamana sa mas batang henerasyon ang wikang Pilipino.

"Bawat salitang aking sinasambit, ramdam nila ang aking pagka-Pilipino. Kaya tuwing naririnig nila akong tumula, gusto na rin nilang magsalita ng Tagalog o Filipino," masayang kwento ni Rado.

Buwan ng Wika

Naalala pa ni dating guro at manunula na si Rado kung paano siya ka-aktibo sa pagsali sa tuwing may mga aktibidad tuwing Buwan ng Wika sa Pilipinas.

"Madalas may mga kumpetisyon sa pagtula, Balagtasan, at maging pagsulat mismo ng tula."

Tuwing buwan ng Agosto, abalang-abala ang Pilipinas lalo na ang mga paaralan at iba’t ibang ahensya ng gobyerno at pribado para sa pagdiriwang ng wikang Pilipino.
Rado Gatcalian.jpg
Speaking your own language is the best practice to preserve it. Credit: Supplied by Rado Gatchalian
Sa pangunguna ng Komisyon ng Wikang Filipino, ang pagdiriwang ngayong 2022 ay naka-sentro sa "Filipino at mga Katutubong Wika: Kasangkapan sa pagtuklas at paglikha".

"Mahalaga na bigyan natin ng pansin sa pagdiriwang ngayong taon hindi lamang ang paggamit ng wikang Filipino o Tagalog, kundi ang pagbibigay-diin sa iba pang rehiyonal na wika at diyalekto na mayroon ang Pilipinas," dagdag ni Rado.

Ang Pilipinas ay may higit sa 187 na wika na ginagamit sa kabuuan ng bansa.

'Desiderata para sa Pilipino'

"Karamihan, kapag bagong dating sa isang bagong bansa, gaya ng Australia, maraming magulang ang nag-aalala na baka hindi makapagsalita ng Ingles ang kanilang mga anak, kaya sinasanay na lamang nila na mag-Ingles ang mga ito."

Ang paggamit ng sariling wika Pilipino kapag nasa labas na ng Pilipinas ay isa sa mga hamon na madalas na kinakaharap ng mga Pilipino.

"Natatakot sila na kung itutuloy ang pagsasalita ng Tagalog o Filipino ay hindi maka-bagay sa iba ang mga lalo na sa Ingles," ani Rado Gatchalian na siyang kasalukuyang Vice-President (External) ng Tagalog Association of Australia.

"Napaka-importante na maipagpatuloy natin ang paggamit ng ating sariling wika lalo na kapag nasa bahay, dahil kapag nasa labas, madali na matututo ang mga bata ng Ingles."

Pinaka-mainam na paraan na maipamana natin ang ating wikang Pilipino ay sa pamamagitan ng mismong paggamit nito."
Rado Gatchalian.jpeg
Rado Gatchalian pens his own poetry about his love for homeland, language and culture. Credit: SBS Filipino
Tulad nga ng linya ng isa sa isinulat na tula ni Rado na 'Desiderata para sa Pilipino', "huwag kalimutan ang iyong pinagmulan, sa lupang sinilangan naroon ang iyong kaluluwa na huhubog sa iyong pangarap at kung saan ka patungo bilang isang tao."

Ang panitikan, sining at musika ay ilan lamang sa mga pamamaraan para lalo pang malinang at mapagyaman ang wikang taal sa atin.

Share
Follow SBS Filipino

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Filipino-speaking Australians.
Understand the quirky habits of Aussie life.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS News in Filipino

SBS News in Filipino

Watch it onDemand
Gamit ang tula't musika, huwag ikahiya ang iyong pinagmulang wika | SBS Filipino