Την συμπλήρωση 75 χρόνων από την ίδρυσή του γιορτάζει σήμερα το ΝΑΤΟ.
Ιδρύθηκε το 1949 με δέσμευση για συλλογική άμυνα και ειρήνη, με την πρόσφατη επέκταση του να αντιπροσωπεύει μια στρατηγική στροφή, ενισχύοντας την ενότητα έναντι εξωτερικών απειλών, ιδίως από τη Ρωσία.
Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, και εκπρόσωποι από άλλες 11 χώρες υπέγραψαν τη συμφωνία, συγκροτώντας επίσημα τη συμμαχία.
«Αυτή η συνθήκη είναι ένα απλό έγγραφο. Τα έθνη που την υπογράφουν συμφωνούν να τηρούν τις ειρηνικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Να διατηρούν φιλικές σχέσεις και οικονομική συνεργασία μεταξύ τους. Να συμβουλεύονται από κοινού όποτε απειλείται το έδαφος ή η ανεξαρτησία οποιουδήποτε από αυτά», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε για την προώθηση της συλλογικής άμυνας και ασφάλειας μεταξύ των χωρών μελών του, κυρίως ως απάντηση στον αναδυόμενο Ψυχρό Πόλεμο.
Σήμερα, κυρίως λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ έχει δεχθεί δύο ακόμη μέλη, με πιο πρόσφατη την υποδοχή της Φινλανδίας και τον περασμένο μήνα της Σουηδίας.
Η προσχώρηση της Σουηδίας, η οποία δεν έχει πολεμήσει από το 1814, αλλά και της Φινλανδίας είναι η σημαντικότερη επέκταση της συμμαχίας από τότε που δέχθηκε μέλη από την ανατολική Ευρώπη μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Η προσχώρηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας θεωρείται από πολλούς ως πλήγμα για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος προσπάθησε να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω ενίσχυση της συμμαχίας.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν είπε ότι προειδοποίησε τον ομόλογό του της Ρωσίας, ότι η εισβολή στην Ουκρανία θα ενίσχυε μόνο το ΝΑΤΟ.
«Ο Πούτιν πίστευε ότι μπορούσε να μας διαλύσει. Να αποδυναμώσει την αποφασιστικότητά μας. Αντ' αυτού, παίρνει ακριβώς αυτό που δεν ήθελε», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με αναλυτές, το ΝΑΤΟ έχει αρκετές προκλήσεις να αντιμετωπίσει, ανάμεσά τους και τον μετασχηματισμό των δυνάμεων του, ώστε να επικεντρωθούν εκ νέου στην άμυνα κατά οποιασδήποτε ρωσικής επίθεσης, μετά από δεκαετίες κατά τις οποίες το ΝΑΤΟ επικεντρώθηκε σε αποστολές εκτός των συνόρων του, όπως στο Αφγανιστάν και τα Βαλκάνια.
Επιπλέον θα πρέπει να διαχειριστεί τις διαφορές σχετικά με το πόσο θα πρέπει να εμπλακεί στην Ασία, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να πιέζουν για μεγαλύτερο ρόλο στην αντιμετώπιση της Κίνας, ενώ άλλοι, όπως η Γαλλία, επιμένουν ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να διατηρήσει την εστίασή του στη βορειοατλαντική περιοχή.
Ο Ρόμπερτ Μπένσον ανώτερος αναλυτής πολιτικής για την εθνική ασφάλεια και τη διεθνή πολιτική στο Κέντρο για την Αμερικανική Πρόοδο, αναφέρει ότι η 75χρονη ύπαρξη του ΝΑΤΟ υπήρξε ένα εργαλείο για την ειρήνη.
«Η ιστορία της Ευρώπης ήταν μια ιστορία διαρκών συγκρούσεων. Μέχρι την υλοποίηση του ΝΑΤΟ πριν από 75 χρόνια, το 1949, το οποίο διατήρησε μια πραγματικά διαρκή ειρήνη εντός της ευρωατλαντικής ζώνης, έτσι, νομίζω ότι αυτό για μένα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι ο ιστορικός χαρακτήρας του επιτεύγματος», είπε.
