Κύρια σημεία
- Αναφορά που καταγράφει τις παράνομες και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας
- Στο τραπέζι το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων
- Ορόσημα παρακολοήθησης της στάσης της Τουρκίας
Η προσέγγιση «καρότου και μαστίγιου», που έχει ζητήσει η Ελλάδα και η Κύπρος, ως προς την Τουρκία, φαίνεται να υιοθετείται από την ΕΕ, μετά την παρουσίαση της έκθεσης των ευρωτουρκικών σχέσεων από το Ζοζέπ Μπορέλ στη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ένωσης, όπου συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών μελών.
Η έκθεση επισημαίνει ότι το «πολιτικό πλαίσιο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, κάτι που οφείλεται κυρίως στις τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, με την αμφισβήτηση των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες της και την ραγδαία αύξηση των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας κατά της Ελλάδας».
Γίνεται αναφορά στα γεγονότα στον Έβρο το 2020, υπογραμμίζοντας πως «τα τελευταία χρόνια, οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο αυξήθηκαν. Έφτασαν στο αποκορύφωμά τους στα τέλη Φεβρουαρίου 2020, όταν η Τουρκία, σε αντίθεση με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016, ενθάρρυνε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες να εισέλθουν στην ΕΕ. Αυτό οδήγησε σε καταστάσεις βίας στα ελληνικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα».
Η έκθεση επισημαίνει και την κρίση με το «Ορούτς Ρέις» σημειώνοντας πως «η Τουρκία ανέπτυξε ένα σεισμικό ερευνητικό σκάφος κοντά στο Καστελόριζο, και επέλεξε την κλιμάκωση με πιθανή μια σύγκρουση μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Αυτές οι ενέργειες συνοδεύτηκαν από ρητορική που αμφισβητεί τα δικαιώματα τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ελλάδας».
Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά και στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο το «οποίο αύξησε περαιτέρω τις εντάσεις, υπήρξε μια περαιτέρω αύξηση στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας με το μνημόνιο να παραβιάζει τα δικαιώματα των νησιών στις θαλάσσιες ζώνες τους, στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, στις τουρκικές υπερπτήσεις ελληνικών κατοικημένων περιοχών, καθώς σε απειλές με ναυτικές ασκήσεις με συνοδευτική ρητορική τούρκων αξιωματούχων καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους».
Στη συνέντευξη Τύπου, μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων ο Ζοζέπ Μπορέλ, στάθηκε στις κινήσεις αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, που έχουν ξεκινήσει από το τέλος του περασμένου έτους, όπως επισημαίνεται και στην έκθεση. «Έχουμε δει κάποια σημάδια προς τη σωστή κατεύθυνση από την τουρκική ηγεσία, και βήματα αποκλιμάκωσης στην Αν. Μεσόγειο… παρ’ όλα αυτά, η αποκλιμάκωση στην Αν. Μεσόγειο παραμένει εύθραυστη και οι προσπάθειες αποκλιμάκωσης θα πρέπει να διατηρηθούν», είπε χαρακτηριστικά ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ.
Ο κ. Μπορέλ, σημείωσε ότι συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων «να συνεχιστεί η ενθάρρυνση θετικών εξελίξεων», ταυτόχρονα, όμως, τόνισε ότι «όλες οι επιλογές είναι πάνω στο τραπέζι».
Στην αναφορά γίνεται λόγος στη λήψη περιοριστικών μέτρων εναντίον φυσικών προσώπων και εταιριών, μέτρα στην οικονομία με αιχμή τον Τουρισμό, κυρώσεις στον τομέα της ενέργειας, και περιορισμός των επιχειρηματικών συνεργασιών.
Στη θετική ατζέντα, που προσφέρεται στην Τουρκία, και είναι υπό αιρεσιμότητα σε περίπτωση που υπάρξει υποτροπή προβλέπεται: Ενίσχυση της Συμφωνίας για το μεταναστευτικό, εξέταση αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης, επανάληψη διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, σημείωσε ότι η έκθεση παρουσιάζει και ελλείψεις, όπως η απειλή της Τουρκίας με πόλεμο εναντίον της Ελλάδας, εφόσον επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.
Ο κ. Δένδιας, ωστόσο, τόνισε ότι το θετικό είναι η υιοθέτηση της διττής προσέγγισης, που έχει προτείνει Ελλάδα και Κύπρος, για θετική ατζέντα, αλλά, και προοπτική επιβολής κυρώσεων.
Η στάση της Τουρκίας, θα παραμείνει κάτω από το μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως κατέστησε σαφές ο Ζοζέπ Μπορέλ, οριοθετώντας τέσσερεις τομείς: Οι εξελίξεις για το Κυπριακό, οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα, η Λιβύη, και η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
