Η απόφαση του Λίβυου στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ να κηρύξει ανεπιθύμητη την ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία που επισκέφθηκε τη Βεγγάζη φέρνει στο προσκήνιο τα εύθραυστα διπλωματικά ισορροπημένα στη Λιβύη.
Η αποστολή υψηλόβαθμων αξιωματούχων της ΕΕ με τη συμμετοχή του επιτρόπου Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ και υπουργών μετανάστευσης από την Ιταλία, τη Μάλτα και την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου του Θάνου Πλεύρη, είχε αρχίσει με θετικό κλίμα στην Τρίπολη.
Η χώρα είναι διαιρεμένη και η Τρίπολη είναι η έδρα της διεθνούς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του πρωθυπουργού Άμπντελ Χαμίντ Ντμπεϊμπά.
Εκεί συμφωνήθηκε να ενισχυθεί η συνεργασία για τον περιορισμό των παράτυπων μεταναστευτικών ροών και τον επαναπατρισμό των μεταναστών.
Ωστόσο, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι χρειάστηκε να μεταβούν και στην Βεγγάζη, έδρα της λεγόμενης κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης.
Εκεί συνέβη μια εντυπωσιακή διπλωματική στροφή: κατά την άφιξη της αποστολής, ζητήθηκε από την ευρωπαϊκή πλευρά να συμμετάσχουν στη συνάντηση με τον στρατάρχης Χαλίφα Μπελκασίμ Χαφτάρ και υπουργοί της μη αναγνωρισμένης κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης.
Η ΕΕ αρνήθηκε, θεωρώντας πως αυτό θα συνιστούσε έμμεση αναγνώριση της λεγόμενης κυβέρνησης της Βεγγάζης, του πρωθυπουργού Οσάμα Χαμάντ.
Έτσι, με επίσημη ανακοίνωση, η κυβέρνηση χαρακτήρισε την αποστολή ανεπιθύμητη, ζητώντας την άμεση αποχώρησή της.
Τι λένε οι αναλυτές για το επεισόδιο αυτό;
Ο στρατάρχης Χαφτάρ φαίνεται να αξιοποιεί στρατηγικά τη θέση του. Η Ανατολική Λιβύη και ειδικά λιμάνια όπως το Τομπρούκ αποτελούν βασικές πύλες μεταναστευτικών ροών.
Ευρωπαίοι αναλυτές κάνουν λόγο για «σκηνοθετημένο επεισόδιο» που στόχο έχει την πίεση προς την ΕΕ για χρηματοδότηση και πιθανή ντε φάκτο αναγνώριση της κυβέρνησης Χαμάντ.
Η πίεση που ασκείται σε περιοχές όπως η Κρήτη, με ρεκόρ αφίξεων σε Γαύδο και Αγία Γαλήνη, αποτελεί μοχλό πίεσης που ο Χαφτάρ δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει.
Σύμφωνα με τον Έλληνα αρμόδιο υπουργό Θάνο Πλεύρη, «η Κρήτη δέχεται τεράστια πίεση από την ανατολική ακτή» και η συνεργασία με τη Λιβύη είναι πλέον επιτακτική.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν και δεν επιδιώκει κλιμάκωση, δεν αφήνει περιθώριο για παραχωρήσεις σε ζητήματα πολιτικής νομιμότητας.
Να δούμε και πώς έχει η κατάσταση στην Κρήτη.
Χθες, μέσα σε λίγες ώρες αφίχθησαν περισσότεροι από 650 μετανάστες, ενώ καθημερινές επιχειρήσεις διάσωσης στη θαλάσσια περιοχή της Γαύδου δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος.
Η Κρήτη έχει γίνει πύλη εισόδου εδώ και δύο χρόνια τουλάχιστον, δεν είναι καινούργιο αυτό, αλλά τον τελευταίο χρόνο οι ροές έχουν αυξηθεί δραματικά.
Όσο ο αριθμός ήταν διαχειρίσιμος και έστελναν τους ανθρώπους αυτούς στην ενδοχώρα, όπου «χάνονταν», η κυβέρνηση θεωρούσε πως δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας.
Ο αριθμός όμως τον τελευταίο μήνα αυξήθηκε πάρα πολύ, μαζί και οι τουρίστες, οπότε τα δρομολόγια των πλοίων και η μεταφορά τους δεν μπορεί να γίνεται γρήγορα και, καθώς δεν υπάρχουν δομές, το πρόβλημα έχει καταστεί ανεξέλεγκτο.
Σύμφωνα με παράγοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Κρήτη, είχαν επισημάνει εγκαίρως στον πρώην υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Μάκη Βορίδη, πόσο επείγον ήταν να βρεθεί μια λύση στο πρόβλημα, αλλά εκείνος δεν κινήθηκε άμεσα.
Τοπικοί παράγονες τον κατηγορούν ότι τους είχε φορτώσει όλα τα έξοδα για τη φιλοξενία και τη μεταφορά των μεταναστών στην Αθήνα, ενώ η ευθύνη ήταν του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και όχι δική τους.
Ο Θάνος Πλεύρης, ο νέος υπουργός Μετανάστευσης με μια ανάρτηση στο X, απορρίπτει το διεθνές προσφυγικό δίκαιο, αποφαινόμενος ότι «η σύμβαση της Γενεύης ρύθμιζε θέματα που αφορούν στην δεκαετία του 50 και πλέον δεν μπορεί να ρυθμίζει θέματα το 2025 με αθρόες ροές». Από τη Βουλή ζήτησε επανεξέταση των παροχών και των επιδομάτων των μεταναστών.
Ζητούσε επίσης αναλυτικό έλεγχο των κονδυλίων σε ΜΚΟ, τονίζοντας ότι ο «ανθρωπισμός τους δεν είναι αλτρουιστικός».
Ωστόσο, το υπουργείο Μετανάστευσης έχει χορηγήσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε ιδιωτικές εταιρείες παρασκευής γευμάτων για τη σίτιση, σε κατασκευαστικές και σε ιδιωτικά κέντρα υγείας, με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να διεξάγει τέσσερις ελέγχους για πεπραγμένα του υπουργείου.
Σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να συναντηθεί με τον Θάνο Πλεύρη για να αξιολογηθούν τα δεδομένα και να διαμορφωθεί η ελληνική στάση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
