Cov kev npaj no yeej tsis ntxov npaum li cas thiab vim cov kev thov se yuav siv caij nyoog ntev thiab muaj tej txheej txheem thov sib chab sib chaws.
Financial year xyoo no twb yuav tag rau lub caij li ntawm 1 hlis ntxiv no law, txog rau thaum xaus lub 6 hlis ntuj (2025) no, thiab neeg Australia muaj sij hawm 4 hlis yuav los sau tej ntaub ntawv thov se rov qab — yog li cov kev npaj ntxov tej zaum kuj yuav pab yus txuag tau sij hawm thiab txuag tau nyiaj thiab.
Masoud Habibian yog ib tug accountant thiab tax agent ntawm teb chaws Australia tau hais tias tej zaum ''kuj yog lub zoo sij hawm pib npaj'' yus cov kev thov se thiab.
Ntxiv no yog qee cov lus taw qhia uas tej zaum kuj yuav pab koj npaj koj cov kev thov se:
Ua tib zoo txheeb yus phau myGov account
Thawj yam ces yuav tsum ua tib zoo txheeb yus tej xov xwm ntawm yus phau myGov account kom raug raws li tej xov xwm tshiab, vim phau account no txuas rau Australia lub tuam chav sau se (Australian Taxation Office - ATO) thiab yeej siv tau zoo heev.
Habibian tau hais tias "Ua tib zoo xyuas tag nrho txhua yam xov xwm, tsis hais yus tej bank details thiab yus ntiag tug tej xovxwm kom yog tej xov xwm tshiab,''
"Ua tib zoo xyuas kom yus muaj cov verified system zoo siv rau yus phau myGov account ... Thiab yog tias siv tau zoo ces xyuas kom sib txuas tau nrog lwm cov accounts zoo, kom yus muaj peev xwm siv tau.
"Ua tib zoo xyuas kom yus peev xwm siv tau zoo thiab tau txais kev ruaj ntseg rau cov kev muaj peev xwm siv yus ntiag tug tej xov xwm thiab tej ntaub ntawv ntawm yus phau myGov account.''
Ntxiv ntawd los nws kuj tau taw qhia tias yog yus tsis nco qab yus tus password lawm, los yog tau hloov siv dua yus tus xov tooj tshiab lawm, los sis ho ntsib lwm yam teeb meem nyuaj, ces yog tej yam tseem ceeb yuav tau daws tej teeb meem no thaum tseem ntxov, vim rau qhov yuav tau siv caij nyoog los txheeb tej txheej txheem no rau lub caij thov se.
Nrhiav tej receipts qub
Yuav tau npaj tag nrho tej receipts qub no coj los ua ib co pov thawj qhia txog yus cov kev thov se rau tej nyiaj siv cuam tshua txog yus tej hauj lwm kom thiaj pab yus txuag tau sij hawm thiab txuag tau nyiaj rau lub caij yus thov se.
Raws li Habibian hais ces cov kev nrhiav thiab khaws tej receipts cuam tshuam txog tej hauj lwm cia li ''tej twj siv, tej ris tsho hnav ua hauj lwm, tej computers, tej kev kawm, tej nyiaj siv tsheb, thiab tej nyiaj tshwm pab rau tej koom haum,'' yog ib co receipts tseem ceeb.
"[Khaws] tag nrho tej receipts no thiab tag nrho tej ntaub ntawv cuam tshuam txog tej nyiaj yus khwv tau thiab tej nqe yus siv yog tej yam tseem ceeb heev,''
"Peb yeej ib txwm pom tias zoo li yeej nrhiav tsis tau ib co receipts los yog ib co ntaub ntawv uas cuam tshuam txog tej nyiaj siv ua hauj lwm. Yog li thiaj xav kom yus uas tib zoo muab tej receipts no khaws ua cov digital copy cia thiab.''
Npaj tej yam cuam tshuam txog yus cov kev ua hauj lwm ntawm tsev
Raws li ib txwm paub ces yeej muaj ob lub tswv yim sib txawv uas yus muaj peev xwm siv coj los claim tej se cuam tshuam txog cov kev ua hauj lwm ntawm tsev: thawj yam ces yog tag nrho tej xov xwm txog tej nyiaj yus siv pab yus thaum tseem ua hauj ntawm tsev, ob tuaj ces yuav tsum tau teev tej sij hawm ua hauj lwm ntawm tsev qhia rau ATO paub thiab.
Habibian thiaj xav kom khaws tej xov xwm no cia kom sai npaum li sai tau cia.
Nws tau hais tias "Tej zaum ces kuj yuav siv sij hawm me ntsis los txheeb kom tau tej xov xwm uas yus teev tseg ntawm ib hnub twg txog tej sij hawm ua hauj lwm ntawm tsev, thiab nrhiav tej pov thawj qhia tias yus them tej nqe siv hluav taws xob, nqe internet thiab xov tooj npaum li cas thiab,''
"Thiab tej ntaub ntawv los los yeej yuav tau siv sij hawm ntau zog los khaws thiab nrhiav rau tej tax agent.''
Cais tej nyiaj yus siv ntiag tug thiab siv ua hauj lwm
Yog tias yus ua ib hom lagluam twg thiab tseem tsis tau cais tej nqe yus siv rau yus ntiag tug thiab tej nqe siv cuam tshuam txog cov kev ua luam, ces tej zaum kuj yuav yog lub caij zoo rau yus pib npaj thiab, vim rau qhov tias yog tej yam uas yuav siv yus lub sij hawm ntau heev thiab.
Habibian tau hais tias "Yog tej yam tseem ceeb heev uas xav kom cais tej nyiaj yus siv rau yus ntiag tug rau nws ib qho thiab cais tej nqe siv cuam tshuam txog cov kev ua luam rau nws ib qho,''
"Tej neeg feem coob ces yeej muab tej nqe siv rau yus ntiag tug thiab tej nqes siv ua luam tso sib xyaws, ces thiaj yuav siv caij ntev heev los txheeb thiab cais.''
Thiab peb yeej paub txog qhov sib txawv ntawm tej nyiaj siv rau yus ntiag tug thiab siv ua luam lawm.
Vim tej txhob txwm yuav coj los siv ua luam ces yeej yuav thov txo tau rau cov kev ua luam, hos tej yuav rau yus ntiag tug siv ces kuj yog tej nyiaj siv rau yus tus kheej xwb.
Yog tias yus muaj ib yam khoom twg uas siv rau yus ntiag tug thiab lagluam thiab, piv txwv li lub laptop los yog xov tooj, ces yus kuj tsuas muaj peev xwm thov txo tau pe ntsis se rau cov kev siv ua luam xwb thiab.
Kom teev tej ntaub ntawv seb yus ho khwv tau nyiaj qhov twg ntxiv
Yog tias yus tsuas khwv tau nyiaj ntawm ib qho twg los xwb thiab ho tsuas muaj cov kev siv nyiaj me ntsis cuam tshuam txog yus tej hauj lwm xwb, ces kuj yuav tsis siv caij nyoog ntau rau tej txheej txheej thov se rov qab.
Txawm li cas los Habibian hais tias yog tias yus ho khwv tau nyiaj ntau qhov chaw los, ces yus tsim nyog yuav tau npaj tej ntaub ntawv no kom ntxov zog.
Nws tau hais tias "Yog tias yus ho muaj ib lub tsev ntiav, ces yus yuav tau khaws tej ntaub ntawv cia,''
"Ua tib zoo xyuas kom yus tsuas claim lub tsev yus ntiav rau lwm tus nyob xwb, ces thiaj yuav siv sij hawm ib nyuag ntau zog. Vim rau qhov yus pheej yuav tau nrog tej neeg pab ntiav tsev rau lwm tus nyob tham thiab.
"Ces yus thiaj yuav tau pib npaj tam sim no.''
Tsis tas li ntawd los kuj yuav tau npaj tib yam li no rau lwm cov kev nqes peev li tej cryptocurrencies nrog thiab.
Nws tau hais tias "Yog tias yus muaj ib co crypto uas ATO yeej paub txog, ces yus yuav tau nrhiav tej xov xwm txog tej no...Seb puas yog yus yuav thiab muag tej crypto, thiab yus yuav tsum tau qhia rau lawv paub txawm tias yus poob peev,''
Maj mam ua tib zoo xyuas
Lub caij thov se pib txij hnub tim 1 lub 7 hli ntuj ntawm ib lub xyoos twg thiab tas sij hawm thov se rau thaum xaus lub 10 hli ntuj.
Txog lub 7 hli ntuj nrab uas tej tswv lagluam thiab tej txhab nyiaj tau xa lawv tej xov xwm rau ATO lawm ces lawv yeej tau muab qee yam xov xwm sau rau hauv yus daim ntawv thov se lawm thiab kom yus thiaj muaj peev xwm thov se.
"Yeej muaj neeg coob heev maj mus thov se kiag rau hnub tim 1 lub 7 hli ntuj ... tab sis kuj tsim nyog yus tsis txhob rawm maj xa tej ntawv thov se no ntxov dhau lawm thiab.
"Vim cov kev xa qeeb zog yuav pab kom yus tsis txhob ua yuam kev thiab lug kom tsis txhob tau rov qab kho tom qab tuaj ntxiv.''
Tej xov xwm ntawm zaj xov xwm no tsuas yog coj los qhia ua kev paub kev kawm xwb tsis yog ib cov lus taw qhia txog sab nyiaj txiaj rau koj. Thiaj tsim nyog koj mus sab laj nrog tej neeg paub tej hauj lwm no uas muaj ntau ntawv tso cai ua tau tej hauj lwm no raug cai los pab koj txiav txim siab tias seb yuav ua li cas thiaj haum raws li qhov koj xav tau.
Mloog tau SBS Hmong hnub zwj Teeb (Thursday) 6 pm, hnub zwj Hnub (Sunday) 11 am, koom tau ntxiv ntawm Facebook, Google podcast, Apple postcast, los yog Spotify. Download SBS Adio App thiab mloog YouTube, caum Pod follow los yog lwm cov podcasts platforms (iHeart, Amazon Music & Podcasts).