លោក ខៀវ អៀន និយាយថា លោកបានទៅរកពេទ្យបុរាណដែលបានដាក់ថ្នាំឲ្យលោកជាយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
នៅក្នុងតំបន់ជនបទប្រទេសកម្ពុជា ថ្នាំបុរាណនៅតែបន្តប្រើប្រាស់អែបជាមួយនឹងថ្នាំពេទ្យនៅឡើយ ដោយខាងក្រសួងសុខាភិបាលកាលពីឆ្នាំ២០១២បានធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណថា រហូតដល់ទៅ៥០%នៃប្រជាជនខ្មែរប្រើប្រាស់ថ្នាំបុរាណ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រជាជនក្មេងៗជំនាន់ក្រោយទំនងជាទំនងទៅរកថ្នាំពេទ្យជាងការរៀនក្បួនព្យាបាលបុរាណខ្មែរ។
ពូឈួយភូមិក្បាលកោះ លោក ហោ ប៊ុនហ៊ាង គឺជាគ្រូព្យាបាលតាមបែបបុរាណខ្មែរនៅក្នុងភូមិម្នាក់។ វិធីព្យាបាលរបស់លោករួមមានទាំងការប្រើប្រាស់ស្មៅឬសឈើនិងរុក្ខជាតិផ្សេងៗ។ លោក ហ៊ាង ចង្អុលទៅកាន់ដើមត្របែកក្នុងភូមិមួយដើមដែលមានស្លឹកជាច្រើនហើយនិយាយថា លោកអាចប្រើប្រាស់ស្លឹកត្របែកទាំងនោះដើម្បីព្យាបាលជំងឺរាគរូសបានដោយការទំពារវាចូលទៅ ហើយដើមដែលមានផ្កាពណ៌សនេះមានប្រយោជន៍សម្រាប់ជំងឺក្រពះ។
អ្នកភូមិផ្សេងក៏បានស្គាល់លោកពូ ហ៊ាង និងលោកពូ អៀន ថាជាអ្នកដែលមានជំនាញពិសេសអាចព្យាបាលពស់ចឹកបានផងដែរ។
លោកបានរៀនវិធីព្យាបាលជំងឺនេះពីជីតារបស់លោកនៅពេលដែលលោកមានអាយុ៧ឆ្នាំ។
លោកពូហ៊ាងនិយាយថា៖ “ ជីតារបស់ខ្ញុំគាត់ធ្វើការនៅក្នុងវាំង ហើយគាត់គឺជាព្រះរាជពេទ្យ គឺជាពេទ្យដែលព្យាបាលជំងឺថ្វាយស្តេច ដូច្នេះគាត់ដឹងក្បួនព្យាបាលបុរាណច្រើនណាស់។”
បន្ទាប់ពីខ្មែរក្រហមបានចូលមកដល់ក្នុងភូមិនេះ លោកក៏បានជួយដល់ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះក្នុងការសម្រាលកូន។
Deputy chief Hor Bun Heang is Kbal Koh’s traditional healer (Photo by Nick Parkin) Source: Nick Parkin
នៅសម័យនោះ គ្មានគ្រូពេទ្យនៅក្នុងភូមិឡើយ ព្រោះថា ខ្មែរក្រហមបានហាត់ឃាត់មិនឲ្យប្រើប្រាស់ថ្នាំបារាំង។
អ្នកភូមិក្បាលកោះ ឥឡូវនេះអាចទៅរកវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញនៅលើកោះរបស់ពួកគេបាន ហើយអ្នកភូមិខ្លះក៏គេចមិនព្រមព្យាបាលតាមក្បួនបុរាណនោះទេ។
អ្នកភូមិទាំងនេះក៏អាចទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យនៅខេត្តក្រចេះផងដែរ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណជា១៤គីឡូម៉ែត្រ ដោយការធ្វើដំណើរតាមម៉ូតូនិងសាឡាង។ អ្នកភូមិជាច្រើនទៅមន្ទីរពេទ្យគឺដើម្បីសម្រាលកូននិងព្យាបាលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ដែលរួមទាំង ជំងឺគ្រុនចាញ់ ជំងឺមហារីកនិងជំងឺកាមរោគដែលក្បួនបុរាណមិនអាចព្យាបាលបាន។
អ្នកម្តាយម្នាក់ដែលមានអាយុ២៣ឆ្នាំឈ្មោះថា ហោ គីមហៀច គឺជាអ្នកភូមិម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកភូមិក្មេងៗដែលប្រើប្រាស់សេវាកម្មពេទ្យនៅក្នុងខេត្តក្រចេះ។
កូនៗរបស់គាត់បានចាក់ថ្នាំបង្ការនិងប្រើប្រាស់ថ្នាំពេទ្យនៅពេលដែលពួកគេឈឺ។
អ្នកនាង ហៀច បានឲ្យដឹងថា វាលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរទៅខេត្តក្រចេះ ហើយថ្លៃពេទ្យក៏ថ្លៃ ប៉ុន្តែមានគុណភាពល្អជាងការព្យាបាលតាមក្បួនបុរាណ។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក មានការដាក់កម្រិតដល់អ្នកព្យាបាលជំងឺតាមក្បួនបុរាណនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
This leaf can be used to treat stomach pains and diarrhea. (Photo: Nick Parkin.) Source: Nick Parkin
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងតំបន់ដូចជា កោះជ្រាង ការព្យាបាលតាមក្បួនបុរាណនៅតែមានតម្លៃថោកជាងយ៉ាងសម្បើមធៀបទៅនឹងជម្រើសដទៃ។
លោកហ៊ាងនិយាយថា “នៅពេលដែលអ្នកបាក់ជើង វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងទារអ្នករហូតដល់ទៅ១០០ឬ២០០ដុល្លារ ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្ញុំ យកតែ៥០០០រៀល(១ដុល្លារ២៥សេន)ប៉ុណ្ណោះ”។
សម្រាប់ការព្យាបាលនេះលោកបានចងឫស្សីដើម្បីឲ្យជើងត្រង់ ហើយប្រើប្រាស់ថ្នាំបុរាណនិងស្តោះផ្លុំ ដែលអ្នកភូមិមួយចំនួនជឿថាជាសិល្បិ៍។
លោកហ៊ាង បានឲ្យដឹងថា លោកចង់បន្តចំណេះដឹងនេះទៅឲ្យកូនចៅរបស់លោកជំនាន់ក្រោយៗទៀត ប៉ុន្តែពួកគេមិនចាប់អារម្មណ៍នោះទេ។
“ខ្ញុំពិតជាចង់បង្រៀនកូនៗនិងចៅៗរបស់ខ្ញុំណាស់ ប៉ុន្តែពួកគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ ពួកគេមិនចង់រៀនសូត្រនោះទេ”៕
(អ្នកនិពន្ធបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ជាចំណែកមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សាផ្នែកអ្នកកាសែតMojo Correspondent របស់សកលវិទ្យាល័យMonash។ បទសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងលោក ខៀវ អៀន លោក ហោ ប៊ុនហ៊ាង និងអ្នកនាង ហោ គីមហៀច ធ្វើឡើងជាភាសាខ្មែរដោយមានអ្នកបកប្រែអង់គ្លេសជូន។)
